یکى از بحث هایى که در «علم کلام» مطرح مى شود، مسأله «احباط و تکفیر» است، که در آیه مثل بدان اشاره شده است.

«احباط» عبارت است از اعمال و گناهانى که انجام آن باعث از بین رفتن حسنات و عبادات انسان مى گردد; امّا «تکفیر» عبادات و اعمالى است که انجام آنها سبب نابودى گناهان مى گردد. به عنوان مثال عمل «شیطان» ـ که تکبّر، حسد و لجاجت ورزید ـ سبب «حبط» و نابودى عبادتهاى شش هزار ساله اش شد (احباط). و توبه «حرّبن یزید ریاحى» در محضر امام حسین(علیه السلام) کفّاره گناهان او شد (تکفیر).

توبه آتش گناهان را خاموش مى گرداند و شخص مسلمان باید همواره با دعا و راز و نیاز و توسّل به ائمّه معصومین(علیهم السلام) در محضر خداوند انابه کند.

علاوه بر آیات، در دعاهاى دهه سوم ماه مبارک رمضان به مسأله «احباط و تکفیر» اشاره شده است; مثلا در شب قدر مى خوانیم: «وَ اِنْ کُنْتُ مِنَ الاَشْقیاءِ فَامْحُنى مِنَ الاَشْقیاءِ وَاکْتُبْنى مِنَ السُّعَداء» خداوندا! اگر در زمره اشقیا بوده ام نام مرا از دفتر آنها محو بفرما و اسم مرا در دفتر رستگاران ثبت فرما.(1) (قسمت اوّل دعا به احباط و قسمت دوّم به تکفیر اشاره دارد).

1- مصباح المنیر، صفحه 398، اعمال شب بیست و سوّم ماه مبارک رمضان، علاوه بر دعاى مذکور، جمله «ان تجعل اسمى فى هذه اللیلة فى السعداء» در تمام دعاهاى شب هاى دهه آخر ماه مبارک رمضان تکرار شده است.