مفسّران در معنا و تفسیر «کلمه طیّبه» بحث و گفتگو دارند که به برخى از نظریّات آنها اشاره مى شود:
1- برخى معتقدند که مراد از «کلمه طیّبه»، کلمه طیّبه «لا اله الا الله» است.این کلمه مبارک بسان شجره طیّبه اى است که ریشه هایش مستحکم و استوار، و شاخه هایش سر به آسمان کشیده است، و در واقع درخت سعادت انسان محسوب مى گردد. این درخت که همان حقیقت توحید است قلب انسان را زنده مى کند و همه بت ها را مى شکند. در مقابل بت پول، رشوه، ربا، دزدى و تجاوز سجده نمى کند; براى حفظ مقام هزاران دروغ نمى گوید، و براى حفظ مال دنیا دست به جنایت نمى زند; زیرا این گونه اعمال شرک و بت پرستى است و بدین جهت است که انسان ریاکار را در آخرت به اسم منافق و فاجر مى خوانند.
وقتى توحید در دل انسان زنده شد، هواپرستى - که عامل اصلى تمام انحرافات است - نابود مى شود.
از این رو، در روایت زیبایى آمده است: «اَبْغَضُ اِله عُبِدَ عَلى وَجْهِ الاْرْضِ الْهَوى»; بدترین بت ها که در روى زمین همیشه مورد پرستش قرار مى گرفته است، بت هوى و هوس است.
«مادرِ بت ها بت نفس شماست *** زانکه آن بت مار و این بت اژدهاست»
اگر شجره طیّبه توحید در قلب انسان کاشته شد این بت ها کنار مى رود.
2- برخى از مفسّران بر این اعتقادند که مراد از کلمه طیّبه «شخص مؤمن» است. در قرآن مجید، بر موجودات «کلمة الله» اطلاق شده است; مؤمن هم کلام الهى است. خورشید، ماه، ستارگان، زمین و آسمان همه کلمة الله هستند; یعنى اینها در کتاب آفرینش و تکوین جزء کلمات الله به شمار مى آیند; همانگونه که در مورد حضرت مسیح(علیه السلام) کلمة الله استعمال شده است.
درخت وجود مؤمن - مانند شجره طیّبه - داراى میووه هاى مختلفِ تمام فصل از قبیل سخاوت، شجاعت، جود، مهر، محبّت، احسان، ایمان، و مانند آن است.
3- برخى نیز «کلمه طیّبه» را به امامان معصوم(علیهم السلام) تفسیر کرده اند. این بزرگواران شجره طیّبه اى هستند که شاخسار وجودى آنها سرشار از میوه هاست که هر کس به تاریخ زندگى شان، به مزار و حرمشان و به کلمات و سخنانشان، نزدیک شود و دست نیاز بسوى آنها دراز کند، بى بهره نخواهد ماند.
4- «علماء» تفسیر دیگرى براى کلمه طیبه هستند; زیرا مردم از میوه هاى وجود آنها بهره مى برند.
5- «فکر پاک» پنجمین تفسیرى است که براى کلمه طیّبه بیان شده است. افکار پاک، شجره طیّبه اى هستند که در طول تاریخ ثابت و برقرار مى مانند.
6- ششمین تفسیرى که براى کلمه طیّبه گفته اند، «سخن خوب» است. گاهى یک سخن خوب ماندگار مى شود و افراد زیادى در جامعه از آن استفاده مى کنند.
از این رو، از پیامبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) در کتاب ارشاد دیلمى روایت معروفى نقل شده است که آن حضرت فرمودند: «ما اَهْدَىَ اَلْمَرْءُ الْمُسْلِمُ عَلى اَخیهِ الْمُسْلِمِ هَدِیَّةً اَفْضَلَ مِنْ کَلِمَةِ حِکْمَة یَزیدُهُ اللّهُ بِها هُدىً وَ یَرُدُّهُ عَنْ رِدىً; هیچ مسلمانى براى مسلمان دیگر هدیه اى بهتر از کلمه حکمت آمیزى که نور هدایت را در قلب او زیاد و ظلمت و تاریکى را کم کند، هدیه نکرده است».
در داستان حضرت خضر و موسى(علیهما السلام) آمده است که وقتى آنها به شهر إنطاکیّه رسیدند. و با بى مهرى شدید مردم مواجه شدند، به ناچار به سوى خارج شهر حرکت کردند. در خارج از شهر به دیوار خرابه اى برخوردند. حضرت خضر(علیه السلام)به حضرت موسى(علیه السلام) گفت: «این دیوار خراب را باید بسازیم». سخن خضر براى موسى ناخوشایند آمد. حضرت خضر فرمود: «این دیورا از آنِ دو بچّه یتیم است و گنجى در اینجا پنهان گشته، پدر آنها انسان خوبى بوده است، امید مى رود بچّه هایش از آن استفاده کنند».
در روایات آمده است که آن گنج پول و طلا نبوده است، بلکه کلمات حکمت آمیزى بوده که پدر براى فرزندان خود به یادگار گذاشته بود. همانگونه که سخنان گهربار امیرالمؤمنین(علیه السلام) ارزشمندتر از هر گنجى است که براى همه عصرها و نسل ها به یادگار مانده است.
