مفسّران درباره این موضوع بحث هاى فراوانى کرده اند که مراد از «حبّه» یا دانه در این آیه چیست؟
بعضى گفته اند:(1) این مثالى که قرآن زده است ـ یعنى دانه اى هفت خوشه دهد و هر خوشه صد دانه داشته باشد، یعنى از یک دانه، هفت صد دانه به دست آید ـ وجود خارجى ندارد.
گرچه نداشتن وجود خارجى، به مفهوم مثال آسیبى نمى رساند، همان گونه که موضوع بعضى از مثَل هاى فارسى وجود خارجى ندارد; مانند این که شخص را به «غول بى شاخ و دم» تشبیه مى کنند، قطعاً چنین حیوانى وجود ندارد; ولى چون مَثَل دانه در قرآن آمده و خداوند دانا و حکیم آن را بیان کرده است، حتماً وجود خارجى دارد.
به همین منظور بعضى گفته اند: مراد از حبّه در این آیه شریفه «دانه ارزن» است; چون یک دانه ارزن، هفتصد دانه مى دهد، نه گندم. ولى از آن جا که در چند سال گذشته یک کشاورز بوشهرى از یک دانه گندم 4000 دانه به دست آورده بود، «اگر در آیه شریفه، حبّه به گندم نیز تفسیر شود، مى توان براى آن وجود خارجى پیدا کرد.»(2)
1- المیزان، جلد 4، صفحه 331.
2- تفسیر نمونه، جلد 2، صفحه 235.