آیه 23 سوره هود به بررسى گروه دوم (مؤمنان) پرداخته، مى فرماید: «اِنَّ الَّذینَ امَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ اَخْبَتُوا اِلى رَبِّهِمْ اُولئِکَ اَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فیها خالِدُونَ»
کسانى که ایمان آوردند و کارهاى شایسته انجام دادند و در برابر پروردگارشان خضوع و خشوع کردند، آنها اهل بهشتند; و جاودانه در آن خواهند ماند.
آیه شریفه مذکور براى مؤمنان سه ویژگى بیان داشته:
1 و 2- ویژگى اوّل و دوم، ایمان و عمل صالح است. این دو در بسیارى از آیات قرآن با هم ذکر شده است. بنابراین، لازم و ملزوم و از هم تفکیک ناپذیرند بدین جهت، مدّعیان ایمان که فاقد عمل صالح هستند، در واقع فاقد ایمان نیز هستند و از سوى دیگر، انسانهاى بى ادّعایى که عمل صالح دارند، مؤمنان راستین و واقعى به شمار مى آیند; زیرا - همانطور که گذشت - ایمان و عمل صالح، شاخ و برگ یک درخت هستند.
3- سومین ویژگى که آیه بدان اشاره داشته، ویژگى «اخبات» است.
«اخبات» جمع کلمه «خبت» است; و «خبت» در لغت به معناى بیابان وسیع و هموار است; سپس به بعضى از حالات و ویژگى هاى انسان نیز اطلاق گردیده است که به سه حالت آن اشاره مى شود:
الف - این کلمه براى انسانهایى که روحى متواضع دارند، استعمال گردیده است; زیرا همانگونه که بیابان صاف و هموار در مقابل آب متواضع است و به راحتى آب به همه جاى آن سیر مى کند، روح انسان متواضع نیز به سادگى در مقابل حضرت حق تسلیم مى شود.
ب - واژه «مُخْبِتْ» علاوه بر انسانهاى متواضع، به انسانهاى تسلیم درگاه خداوند نیز اطلاق مى شود; یعنى همانگونه که زمین صاف تسلیم است، انسان مؤمن نیز تسلیم خداوند است.
ج - این واژه بر انسانهاى داراى اطمینان به خداوند نیز اطلاق شده است; یعنى همانطور که انسان به هنگام حرکت بر زمین صاف با اطمینان گام برمى دارد - بر خلاف هنگام حرکت بر کوه و درّه و تپّه که با دلهره و تردید گام برمى دارد - انسان مؤمن نیز به خداى خویش اطمینان دارد و در راه عبودیّت و بندگى او با اطمینان حرکت مى کند.
بنابراین، مؤمنان داراى این صفات (ایمان، عمل صالح و اخبات)، جزو بهشتیان به شمار مى روند و جاودانه در بهشت خواهند ماند و از نعمت هاى آن بهره مند خواهند گشت.
