عالم سترگ و فقیه توانمند، شیخ انصارى ـ رضوان اللّه علیه ـ در کتاب ارزشمند «فرائد الاصول» حدیث بسیار زیبایى را از تفسیر گران سنگ امام حسن عسگرى(علیه السلام)نقل مى کند که آن حضرت در تفسیر شریفشان فرموده اند: «شخصى از امام صادق(علیه السلام) پرسید: چرا خداوند، مردم یهود را به خاطر تقلید از علمایشان مذمّت کرده است; ولى مسلمانان را نه تنها مذّمت نکرده، بلکه به آنها دستور مى دهد تا از دانشمندان خود تقلید کنند؟ امام صادق(علیه السلام) در جواب فرمودند: همان گونه که علما و دانشمندان ما با دانشمندان یهودى از جهتى فرق دارند، امّت ما نیز با امّت یهود تفاوت دارند! تفاوت آنها در این است که مردم یهود، انحراف و فساد دانشمندان خود را مشاهده کردند; ولى با این حال، در پى آنها رفتند و از آنها تبعیّت کردند! آنها دیدند که علمایشان صریحاً دروغ مى گویند; رشوه خوارى مى کنند، مال حرام مى خورند و... ولى با مشاهده چنین وضعى، از آنها پیروى کردند. از این رو، خداوند مردم یهود را در تقلید از علماى خود مذمّت کرده است و اگر مردم ما نیز از دانشمندان منحرف تقلید کنند، یقیناً مورد مذمّت خداوند قرار خواهند گرفت. امّا چنانچه علما و دانشمندان ما داراى چهار صفت ذیل باشند، بر مردم واجب است که از آنها پیروى کنند:
1ـ «صائناً لنفسه»; خود را در مقابل زرق و برق دنیا حفظ کنند و خویشتن دار باشند.
2ـ «حافظاً لدینه»; حافظ دین خود باشند و دینشان را به دنیاى خود یا دیگران نفروشند.
3ـ «مُخالفاً لهواه»; با نفس امّاره خود مبارزه کنند و تسلیم خواهشهاى نفسانى نشوند.
4ـ «مطیعاً لامر مَولاه»; تنها رضا و خشنودى خداوند را در نظر داشته باشند و کاملا تسلیم او باشند.
بنابراین، دانشمندانى که داراى این صفات و در پى هوى و هوس خود باشند و دنیا را بر دین خویش مقدّم بدارند، ما از آنها بیزار هستیم و ضرر این گونه دانشمندان از لشکر یزید بر سپاه امام حسین(علیه السلام) بیشتر است».
سؤال: چرا دانشمندان منحرف از سپاهیان یزید بدترند؟
پاسخ: زیرا لشگریان یزید، به گونه آشکار و صریح و بى پرده دشمنى مى کردند; ولى این عالمان فاسد، همچون گرگانى هستند که در لباس چوپانى جلوه کرده اند و مرموزانه به نام دین بر دین آسیب مى رسانند. روشن است که خطر این دانشمندان به مراتب از دشمنى آشکار افزون تر است.
آنچه مایه مباهات شیعه است، این است که شیعه در طول عصرها و نسلها پیرو علما و مراجعى بوده است که شرایط رهبرى و زعامت را بر وفق مراد ائمّه(علیهم السلام)مراعات کرده اند و مدام مورد لطف و عنایت آن بزرگوار قرار داشته اند.
بى شک تقلید از این گونه عالمان زاهد و آگاه نه تنها مذموم نیست، بلکه بنابر آیات قرآن و روایات ائمّه معصومین(علیهم السلام) واجب شمرده شده است.
* * *
