دشمن وقتى که پیامبر(صلى الله علیه وآله) را از دسترس خویش دور دید، راه مبارزه مسلّحانه را در پیش گرفت تا اگر نتوانست روحیّه مسلمانان را تضعیف کند و آنان را از ایمان و عقیده شان برگرداند با نیروى شمشیر از گسترش دین اسلام جلوگیرى کند; زیرا اسلام منافع و آقایى کفّار قریش را تهدید مى کرد بدین منظور ابتدا مردان اهل مکّه و سپس جنگاوران قبایل دیگر را آماده کردند و جنگهایى را علیه مسلمانان ترتیب دادند که ابتداى آن «جنگ بدر» و اوج آن «جنگ احزاب» بود.در جنگ احزاب کفّار و مشرکان از تمام امکانات و قواى خود استفاده کردند و همان گونه که از نام این جنگ پیداست همه قبایل و طوایف عرب را به جنگ اسلام، یکپارچه و تجهیز کردند تا پیامبر(صلى الله علیه وآله) و مردان مسلمان را بکشند و اموال آنها را به غارت ببرند و خانه هاى آنها را خراب کنند و زنان و دختران آنها را به اسارت بگیرند و در نتیجه دین اسلام را نابود سازند. آیات 9 و 10 سوره احزاب به این مرحله از مبارزه اشاره دارد: «یا اَیُّهَا الّذینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللّهِ عَلَیْکُمْ اِذْجاءَتْکُمْ جُنُودٌ فَاَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ رِیحاً وَ جُنُوداً لَّمْ تَرَوها وَ کانَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیراً اِذْجاءُوکُم مِّنْ فَوْقِکُمْ وَ مِنْ اَسْفَلَ مِنْکُمْ وَ اِذْ زاغَتِ الاَبْصارُ وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَناجِرَوَ تَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا»; اى کسانى که ایمان آورده اید! از نعمتى که خدا به شما داده است یاد کنید، بدان هنگام که لشکرها بر شما تاخت آوردند و ما باد را و لشکرهایى را که نمى دیدید بر سرشان فرستادیم و خدا بدانچه مى کردید بینا بود. آن گاه که سمت بالا و پایین بر شما تاختند چشمها خیره شد جان ها به گلو رسید و به وعده خدا گمان هاى گوناگون کردید.
این آیات از جهت آگاهى ما از دشواریها و سختى هاى مسلمانان صدر اسلام قابل تأمّل و توجّه است طبق این آیات شریفه، لشکر دشمن از همه طرف مدینه را محاصره کرده بود. تعداد تجهیزات دشمن تا بدان حد بود که مسلمانان شگفت زده شدند و به بیان قرآنى چشمانشان از شدّت تعجّب خیره شده و جانهایشان به لب رسیده بود. ازدحام سپاه دشمن و فراوانى سلاح هاى آنان در برابر تعداد اندک و تجهیزات و سلاح هاى ناچیز مسلمانان، آن چنان در سپاه اسلام بیم و هراس افکنده بود که بعضى از مسلمانان ضعیف الایمان دچار شک و تردید شده بودند که نکند اسلام بنیان و اساس الهى نداشته باشد و آنان فریفته شده باشند! نکند وعده هاى پیامبر(صلى الله علیه وآله) واهى و پوچ بوده باشد! نکند دشمن چیره شود و آنان را نابود سازد!... شاید ایمان همه مسلمانان جز پیامبر(صلى الله علیه وآله) و على(علیه السلام) و گروه اندکى از مسلمانان متزلزل شده بود; زیرا افراد سست ایمان در حوادث شدید، دچار سردرگمى و تردید مى شوند و در برابر، انسان هاى مؤمن در این حوادث آبدیده تر و مصمّم تر مى شوند. در حقیقت جنگ احزاب عرصه آزمون ایمان مسلمانان شد و مؤمنان حقیقى را از مسلمانان ضعیف و سست جدا کرد. سرانجام على رغم همه این مشکلات این جنگ به جز یک مورد برخورد بدون درگیرى و خونریزى به سود مسلمانان پایان پذیرفت; زیرا به فرمان خداوند سپاه دشمن گرفتار طوفان شدیدى شد، چادرهاى آنان از جا کنده شد و حتّى دیگهاى غذایشان واژگون شده بود.
ترس و بى اعتمادى عجیبى بر سپاه کفر چیره شد علاوه بر این لشکریان نامرئى خداوند هم به جنگ با کفّار پرداختند مجموعه این هراس و اضطراب و ناامیدى ها، ابوسفیان و دیگر سران سپاه کفر را مجبور به بازگشت کرد و این سپاه عظیم بسان یک لشکر شکست خورده بازگشتند و بار دیگر وعده خدا تحقّق یافت و اسلام و مسلمانان از خطر حتمى رهایى یافتند. این پیروزى بزرگ مسلمانان، آن چنان بر عظمت و اقتدار اسلام افزود که کفّار مکّه و حتّى سرزمینهاى اطراف، اندیشه جنگ با مسلمانان و تجاوز به حریم اسلام را به خود راه ندادند. بدین سبب بود که چندى بعد مکّه و مکّیان بى هیچ مقاومتى تسلیم پیامبر(صلى الله علیه وآله) و سپاه اسلام شدند و اسلام قدرت بى منازع سرزمین عربستان گشت.
