وَ الَّذینَ اتَّخَذوُا مَسْجِداً ضِراراً وَ کُفْراً وَ تَفْریقاً بَیْنَ الْمُؤْمِنینَ وَ اِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ: آرى; جبرئیل نازل شد و پیامبر(صلى الله علیه وآله) را از اقامه نماز در مسجد ضرار بازداشت; زیرا آن، به ظاهر مسجد بود و در واقع براى آنان بتخانه و مرکز توطئه به شمار مى رفت. این قسمت از آیه شریفه، چهار هدف را براى این منظور بیان مى دارد:
1ـ «ضِراراً»; بنابر آیه شریفه، اوّلین هدف بانیان این مسجد، شکستن ابهت مسلمانان و ضرر زدن به آنها بود; زیرا این مسجد به عنوان سنگرى براى دشمنان در نظر گرفته شده بود تا از این طریق، بر پیکر مسلمانان ضربه وارد کنند.
2ـ «کُفْراً»; هدف دیگر آنان، تقویت مبانى کفر و شرک بود. آنان بدین جهت در بناى مسجد همّت گماردند تا با پایگاه قرار دادن مسجد، فعّالیّت هاى خود را در تضعیف اسلام و مسلمانان، و تقویت کفر و شرک شدّت ببخشند.
3ـ «تَفْریقاً بَیْنَ الْمُؤمِنینَ»; سومین هدف ـ که از خطرناک ترین اهداف آنها بود ـ ایجاد شکاف و تفرقه بین مسلمانان و اهل ایمان بود. روشن است وقتى بین دو گروه از مسلمانان تفرقه اى ایجاد شود، در برابر هم صف آرایى مى کنند و نیرویى را که باید در نابودى دشمن مشترک به کار گیرند، صرف نابودى همدیگر مى کنند و به جاى آن که دشمن آسیب زده شود، هر دو گروه از این اختلاف آسیب مى بینند; همانگونه که این اصل در تمام اختلافات حاکم است و ثمره شوم اختلاف، دامنگیر هر دو گروه مى شود!
4ـ «اِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ»; چهارمین هدف، آماده کردن پایگاهى مستحکم در قلب کشور اسلامى، براى یکى از دشمنان اسلام بود که دشمنى او با خدا و رسول خدا(صلى الله علیه وآله) سابقه اى دیرینه داشت.
