احتمال نظم و هماهنگی در امور اتفاقی و تصادفی در حد صفر است. نظم و هماهنگی در پدیده های عالم، شائبه اتفاقی و تصادفی بودن آفرینش را از موضوعیت می اندازد و خبر از خالقی دانا، توانا، هوشمند و حسابگر برای آن می دهد. ما هرگز نمى ‏توانيم اندازه‏ گيرى موجودات مختلف اين جهان و كميت و كيفيت حساب شده آن را معلول تصادف بدانيم، زیرا با «حساب احتمالات» سازگار نيست. ما روی هر پدیده ای که مطالعه کنیم خواهیم دید که ساختار آن از انسجام و عملکرد آن از قوانین مشخص و ثابتی پیروی می کند. ما هر قدر مطالعات خود را دقيق تر و عميق تر كنيم به وحدت و يگانگى خالق جهان هستی ايمان بيشترى پيدا خواهيم كرد و امکان ناپذیری پدید آمدن آن بر اساس تصادف را عمیق تر درک خواهیم نمود.

امام(ع) در سخنی به مهم ترین فایده کوهها اشاره کرده و می فرمایند: «خداوند كوهها را تكيه گاه زمين و همچون ميخهايى در آن كوبيد، به گونه اى كه زمين در عين حركت آرام گرفت تا اهل خود را در اضطراب فرو نبرد، يا آنچه را كه بر دوش حمل كرده فرو نيندازد يا از جايگاه خويش زايل نگردد». این تاثیر به این دلیل است که مواد مذاب و گازهای هسته زمین و وزش تند بادهای سطح آن و جاذبه کرات دیگر می تواند آن را غیرقابل سکونت کند، لکن این کوهها هستند که تعادل و آرامش را برای آن به ارمغان آورده اند.

برخی از دانشمندان در ارتباط با اثبات تكامل روح پس از مرگ، دلایلی را آورده اند، همانند حدیثی که می گوید: «هر گاه انسان از دنیا برود عملش منقطع می شود مگر صدقه جاریه و علمی که مردم از آن استفاده کنند و فرزند صالح». بنابراین در آخرت نیز تکامل وجود دارد. هم چنین در روایت آمده، کسی که سنت نیکی از خود بجا بگذارد همانند پاداش عمل کننده سنت را به او می دهند. از سویی عبارت «و تقبل شفاعته و ارفع درجته» نشان می دهد كه ترفيع درجه پس از مرگ نیز وجود دارد، همین گونه، صلوات موجب بلندى مقام پیامبر(ص) می شود.

فوائد مشورت عبارت است از: 1- دفع خطا؛ یقینا ضميمه شدن چند عقل و رأى موجب انتخاب بهترين نظريه و به صواب نزديكتر است. 2- مشورت جاذبه دارد؛ اگر انسان در كارها باديگران مشورت کند، مردم هم با او مشورت می کنند. 3ـ موجب بها دادن به خود است؛ وقتى مردم ديدند به آنها بها داده شده و طرف مشورت واقع شده اند، به مشورت كننده در كارها بها می دهند. 4- ساخته شدن ديگران؛ مردم نیاز به خودكفائى مديريتی و فكرى دارند و این کار با مشورت و آموزش رموز كار به دیگران حاصل می شود.

هر چيزي در عالم داراي دو بعد جذب و دفع است حتی جمادات و گياهان. در حيوانات اين دو به صورت «شهوت» و «غضب» در مي‏ آيد؛ اما در انسان از اين رقيقتر شده به صورت «محبّت» و «عداوت» جلوه مي كند و از اين بالاتر به صورت «ارادت» و «كراهت» در مي آيد و اگر خيلي رقيق و لطيف شود، به صورت «تولي» و «تبري» جلوه مي كند كه اين از ويژگيهاي خواص اولياي حق و مؤمنان الهي است. لذا مؤمن بايد داراي تولّي باشد و به محبت و عداوتي كه در وجودش هست روح بدهد.

امام علی(ع) با اشاره به خلقت شگفت انگیز پرندگان می فرماید: «پرندگان مسخّر فرمان اويند، خداوند شماره پرها و نفس هاى آنها را احصا كرده، پاهاى بعضى را براى حركت در آب محكم ساخته و پاى گروهى را براى خشكى، براى هر كدام غذاي مناسب و خاصّى مقدّر فرموده و اصناف آنها را شماره نموده، هر يك را به نامى فرا خوانده و روزيش را برعهده گرفته است» و براستی خلقت شگفت انگیز پرندگان، انسان را در برابر عظمت پروردگار مات و مبهوت مى سازد.

خداوند در سوره الرحمان مى فرماید: خورشید و ماه بر طبق حساب منظمى جریان دارند. اصل وجود خورشید، از بزرگترین نعمت هاست و رشد گیاهان، بارش بارانها، وزش بادها، همه به برکت این موهبت الهى است. ماه نیز علاوه بر روشنایی شبهاى تاریک، جاذبه آن سرچشمه جزر و مد اقیانوسها وعامل بقاء حیات در دریاهاست. همچنین نظام ثابت در حرکت ماه و زمین سبب پیدایش منظم شب و روز، سال و ماه و فصول مختلف می شود. مقدار جرم و جاذبه آنها و فاصله آنها از یکدیگر همه روى حساب است.

تاریخ آزمایشگاه زندگى امروز بشر است، و آنچه را انسان در ذهن خود با دلائل عقلى ترسیم مى کند در صفحات تاریخ به صورت عینى باز مى یابد. از این گذشته داستان جاذبه مخصوصى دارد و انسان ها در هر سنی تحت تأثیر این جاذبه فوق العاده اند. همچنین داستان  براى همه کس قابل فهم و درک است؛ بر خلاف استدلالات عقلى که همه در شناخت آن یکسان نیستند.

ویژگی ممتاز قرآن در مقایسه با سخن شاعران و سخن پردازان در این نکته است که شعرا برای زیبایی کلام خود از مبالغه های دروغ استفاده می کردند. اما قرآن با تمام زیبایی و ظرافتی که در الفاظ و معانی قرآن وجود دارد از هرگونه تخیّل و استعارات خیالی و مبالغه دروغ خالی است. از این رو شاعران توانمندی به وسیله جاذبه قرآن به اسلام گرایش پیدا کردند.

زمین روى یک مدار بیضى شکل به دور آفتاب مى گردد. طبق قانون عمومی جاذبه، حرکت زمین به دور آفتاب حرکت یکنواخت نیست؛ ولی حرکت عقربه هاى ساعت، حرکتی یکنواخت است. پس این دو حرکت هرگز نمى توانند با هم توافق نمایند.