جبّارانى كه مى خواستند حكومت خود را بر مردم تحميل كنند به انواع وسائل تبليغاتى براى شستشوى مغزى مردم دست مى زدند؛ تحريف تاريخ، اشعار شعرا، مراكز مورد تقديس و احترام مردم و ... . در بعضى نقل ها آمده است اطاعت مردم شام از معاويه به آن حد رسيده بود که نماز جمعه را براى مردم روز چهارشنبه اقامه كرد و مردم نيز در آن نماز جمعه شركت كردند. این مساله در دنیای امروز نیز وجود دارد و فقط ظاهر آن از اعمال قدرت آشکار حاکمان گذشته و به مؤلفه هایی همچون کارکرد تخدیرگونه رسانه ها تغییر یافته است.

از جمله دلایلی که ایمان ابوطالب(ع) را ثابت مى کند شعرها و کلمات ایشان است، مانند: «محمّد پیامبرى مانند موسى است که به پیامبرى او در اول همه کتاب‌ها به نام او تصریح شده»، «به خداى کعبه قسم! پیامبر را به خاطر سختى‌ها با [بت] عزّا عوض نمى‌کنیم»، «بهترین مردم محمد است و او وزیر موسى و مسیح است. براى ما هدایتى آورد مثل هدایتى که آن دو آورده‌اند...»، «هیچ گاه گوش به سخن ملامتگران فرا نداده و ذره‏ ای به کفر و عصیانگری متمایل نمی‏باشم»، «فرزند برادرم هرگز دروغ نمى‌گوید» و نمونه های بسیار دیگر.

اشعار کفرآمیز یزید و کشتن امام حسین(ع) به بهانه انتقام از پیامبر(ص) در برابر مشرکان کشته شده در جنگ بدر، حاکی از عدم اعتقاد او به اسلام است. دربار یزید، مرکز فساد و فحشا بود و آثار آن در جامعه نیز گسترش یافته بود؛ به گونه اى که حتّى در محیط مقدّسى چون مکّه و مدینه، جمعى به نوازندگى و لهو و لعب مى پرداختند. گروهى از مردم مدینه که به شام سفر کرده بودند، یزید را چنین معرفی کردند: دین ندارد، شراب مى نوشد، طنبور مى نوازد، نوازندگان نزد وى به لهو و لعب مشغولند، با سگ ها بازى مى کند، ... .
 

نوحه سرایى که به صورت خواندن اشعار سوزناک و پر معنى در مصائب امام حسین(ع) و یارانش مى باشد و سبب تحریک احساسات مسلمین و تبیین حوادث و خاطرات عاشوراست، شیوه اى مرسوم در عزادارى است. این شیوه، ریشه در عصر ائمّه(ع) دارد. ائمه(ع) با تشویق نوحه سرایان و مرثیه خوانان، آنان را به سرودن اشعار و نوحه سرایى و بیان حوادث کربلا و فجایع بنى امیّه ترغیب کرده و پاداش فراوانى را براى چنین اعمالى ذکر مى کردند. امیرمؤمنان(ع) و حضرت زهرا(س) نیز پس از رحلت پیامبر(ص) اشعارى را در رثاى آن حضرت سرودند.

جمال الدین خلعى پیرامون واقعه غدیر چنین سروده است: حبّذا یوم الغدیر *** یوم عید وسرور؛ إذ أقام المصطفى *** من بعدِه خیر أمیر و...؛ چه روز خوبى است روز غدیر روز عید و سرور است؛ چون مصطفى بعد از خود بهترین امیر را برگزید، در حالى که مى گفت: او در غیبت و حضور من وصىّ من است و پشتیبان و یارى کننده و وزیر و همانند من است و او حاکم بعد از من بر اساس کتاب نورانى (قرآن) است... .

ابن رومی پیرامون فضائل امیرالمؤمنین(ع) چنين سروده: ...لکنّ حبّی للوصیّ مخیّمٌ *** فی الصدر یسرحُ فی الفؤاد تولّجا. فهو السراجُ المستنیرُ ومن بهِ *** سببُ النجاةِ من العذاب لمن نجا. و...؛ ای هند... لکن محبّت نسبت به وصىّ(علی(ع)) در سینه ام خیمه زده، و در قلبم به شدّت جریان یافته است. پس او است چراغ روشنگر و کسى است که نجات یافتگان به وسیله او از عذاب نجات پیدا مى کنند و... .

پیامبر(ص) در مورد شعر می فرماید: «بعض از اشعار حکمت است، مؤمن با جان، شمشیر و زبانش در راه خدا جهاد مى کند». حضرت علی(ع) به شعرا می فرماید: «بدانید ملاک کار شما دین ، مایه حفظ شما تقوا، زینت شما ادب و دژ آبروى شما بردبارى است». پس معیار ارزیابى، هدفى است که شعر در راه آن به کار گرفته مى شود، گذشته از شاعران فاسد و چاپلوس، اشعار سازنده و هدفدار در طول تاریخ، حماسه هاى فراوان آفریده است، مثل دوران انقلاب که ملتى را در برابر دشمنان بسیج نمود.

دلائل ایمان جناب أبوطالب عبارتند از: 1- اطلاع او از پیامبری حضرت قبل از بعثت، توسط راهبى به نام «بَحِیرا». 2- اشعار ابوطالب در دیوان او که بیانگر ایمان اوست. 3- درخواست باران توسط ابوطالب، با توسل به قنداقه پیامبر(ص). 3- احادیث پیامبر(ص) و ائمه(ع) که گواهی به ایمان او می دهد. 4- اظهار علاقه و مهر پیامبر(ص) به ابوطالب، درحالی که از طرف خدا مأمور بود هیچ گونه رابطه دوستانه با مشرکان نداشته باشد. 5- ابوطالب از حامیان درجه اول اسلام و پیامبر(ص) بود.

اشعار حضرت سیدالشهدا در روز عاشورا از یک سو حاوی اندرزهایی برای نوع بشر درباره لزوم مرگ و زندگی عزتمندانه، فانی بودن زندگی دنیا و توجه دادن به جاودانگی جهان دیگر است و از سوی دیگر نشان دهنده آزادگی آن حضرت در استقبال از شهادت و نهراسیدن در برابر مرگ است.

ویژگی ممتاز قرآن در مقایسه با سخن شاعران و سخن پردازان در این نکته است که شعرا برای زیبایی کلام خود از مبالغه های دروغ استفاده می کردند. اما قرآن با تمام زیبایی و ظرافتی که در الفاظ و معانی قرآن وجود دارد از هرگونه تخیّل و استعارات خیالی و مبالغه دروغ خالی است. از این رو شاعران توانمندی به وسیله جاذبه قرآن به اسلام گرایش پیدا کردند.