آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علی(ع) برای كسب «نشاط» در انجام کارها، می فرماید: «براى رفع افسردگى از دل ها و تن ها، سخنان حكمت آميز و ظريف انتخاب كنيد». انسان بر اثر محدود بودن توانش، دچار خستگي روح و جسم مى شود؛ اما خداوند جوششى از درون براى كارهاى مجدد ایجاد می کند و به انسان براى اطاعت پروردگار و مديريت امور نيرو و توانايي مى دهد. از سویی مزاح بايد در حد اعتدال و خالى از افراط و آزار ديگران باشد تا سبب خشم خداوند نشود، از این روست كه پیامبر(ص) مزاح كردن را به صورتى كه موجب معصيت نشود نشانه شخصیت انسان دانسته اند.

امام علی(ع) درباره آثار غم و اندوه در جسم و روح انسان مى فرمايد: «غم و اندوه نيمى از پيرى است»؛ در واقع اندوه، انسان را پير مى كند، هر چند به حسب سن و سال پير نشده باشد، اما شخص از نظر روحى احساس پيرى مى كند. البته منظور امام(ع) اين است كه انسان تا مى تواند اندوه را به خود راه نداده و از آثار سوء آن بپرهيزد. از سویی اسباب بسيارى از غم ها، امور مادى است، امورى كه انسان مى تواند به آنها بی اعتنا باشد. لذا انسان با زيارت اهل قبور آرامش می یابد، زیرا پايان كار دنيا را مى بيند.

در روایات آمده است که خندیدن زیاد: 1. موجب حقارت انسان در قيامت مى شود. 2. موجب دل مردگی مى شود. 3. ايمان را محو می کند. 4. اعتماد دوست و همنشين انسان را نسبت به انسان كم می کند. 5. هيبت و وقار انسان را از بین می برد. 6. موجب گريه در قيامت می شود.

در اسلام نه تنها به مسأله آموزش تيراندازى و اسب سوارى تشويق شده، بلكه اجازه مسابقه و شرط بندى و برد و باخت را نيز در آن داده است؛ با اينكه اسلام در مسأله قمار و برد و باخت بسيار سخت گير است و آن را يكى از گناهان كبيره مى شمرد؛ ولى اين موضوع را به خاطر فلسفه هاى روشنى كه دارد استثناء كرده است.

سفر و مسافرت در اسلام از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. چنانکه سفر در مواردی «واجب» یا «مستحب» دانسته شده است. مسافرت از دید اسلام حکمت و آثاری داشته و یا با اهداف خاصی توصیه شده است؛ بعضی از این حکمتها عبارتند از: عبرت آموزی درسفر به اماکن تاریخی، تدّبر در آیات و نشانه های خداوند در سفر به دامن طبیعت، صله رحم، زیارت اولیای الهی، کسب دانش و تجربه، تفریح سالم و کسب تندرستی، کسب روزی، آموختن دین و... .

🔹 در اسلام شاد کردن و رفع گرفتاری از دیگران، علاوه بر اینکه در برخی موارد واجب است (از جمله خمس، زکات، صدقات واجب و …)، به طور مطلق مستحب بوده و عبادت محسوب می شود.

🔹 در روایات نیز به این مسأله اشاره شده است؛ به عنوان مثال در روایتی اساس دین محبت دانسته شده است و در روایت دیگری شاد کردن دل مؤمن از بهترین مصادیق نیایش الهی شمرده شده است. همچنین سفارش شده بدی را با خوبی پاسخ دهیم.

🔹 اما این مساله نباید ما را از سایر روشهای پرستش الهی بازدارد چرا که هر کدام جایگاه خاص خودش را دارد.

روز غدیر روز عبادت است چون خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر بندگانش تمام کرده است و پس از روز مبعثِ پیامبر روزى بزرگ تر از روز غدیر یافت نمی شود. از این رو در روایات اعمالى براى روز غدیر وارد شده است؛ از جملۀ آن اعمال، نماز و روزه (روزه ای معادل 60 ماه روزه گرفتن طبق مفاد حدیث نبوی صحیح) است.

«قرة العين» به معنی نورچشم است و عرب به آنچه مايه خوشنودى و سرور است، قرة العين گويد. در قرآن در مورد کودکی حضرت موسی(ع) و در مورد همسر و فرزندان و همچنین نماز شب قرة اعین به کار رفته است.

ایشان در بيان اوصاف متقین مي فرمايد: «روشني چشمش در چيزي است كه زوال در آن راه ندارد». به عقیده شارحین سه احتمال در معنای «امور باقى و زوال ناپذير» وجود دارد: 1- مراد خداوند است؛ زیرا می دانند همه چیز غیر از خدا نابود می شود. 2- منظور نعمت های دائمی بهشت است. 3- منظور فضایل و کمالات نفسانی انسان است.

خنده اولیاء الهی تبسّم است و هرگز صدایشان به قهقه بلند نمی شود. سیره پیامبران نیز تبسّم بوده است و این نشانه وقار آنها می باشد. پیامبر(ص) از خنده بلند نهی می کردند و آن را نشانه غفلت از قیامت می دانستند.