آیات 8 و 9 سوره عنکبوت درباره مادرانی نازل شد که اعتصاب غذا کردند تا فرزندانشان از اسلام بازگردند! گرچه این مادران اعتصاب غذا را شکستند، ولى آیه فوق نازل شد و خط روشنى در برخوردِ با پدر و مادر در زمینه مسأله ایمان و کفر به دست همگان داد.

آیات ابتدائی سوره عنکبوت بیانگر فشارهائى است که بر مؤمنان صدر اسلام، از ناحیه دشمنان، و حتى گاه از ناحیه پدران و مادران مشرک آنها، وارد مى شد و آنها را تشویق به استقامت و پایمردى در برابر موج فشار دشمن مى کند. 

آیات 27 تا 29 سوره فرقان درباره یکی از مشرکان به نام «عقبه» نازل شد که به خاطر اینکه پیامبر(ص) در مهمانی او شرکت کند شهادتین را بر زبان جاری کرد، اما دوستش «أُبَىّ» او را، با این که اسلام را پذیرفته بود، مجبور کرد از اسلام برگردد و به پیامبر توهین کند و سرانجام در صف کفار جنگ بدر کشته شد و اُبَىّ هم در جنگ احد به درک واصل شد.

آیه 54 سوره فرقان درباره پیامبر(ص) و على(ع) نازل شده؛ چرا که پیامبر(ص) دخترش فاطمه(س) را به همسرى على(ع) در آورد و به این ترتیب على(ع) هم پسر عموى پیامبر(ص) و هم همسر دخترش بود، و این است معنى «نسباً و صهراً».

آیات 51 تا 55 سوره قصص، درباره ایمان آوردن گروهى از علماى «یهود» و «نصارى» و افراد پاکدل، به آیات قرآن و پیامبر اسلام(ص) نازل شده، و مقصود از این افراد ممکن است هفتاد کشیش مسیحی که از طرف نجاشی به مکه آمده بودند باشند؛ یا جمعی از نصارای نجران؛ یا نجاشی و یارانش؛ یا سلمان فارسی و جمعی از علمای یهود؛ و یا مسیحیان حبشی که همراه جعفر بن ابیطالب به مدینه آمدند و مسیحیان شامی باشند.

وقتی پیامبر(ص) از «مکّه» به سوى «مدینه» هجرت می کرد در سرزمین «جحفه» ـ که فاصله چندانى از «مکّه» ندارد ـ به یاد موطنش «مکّه» افتاد، و آثار فراق در چهره مبارکش نمایان گشت، در اینجا «جبرئیل» آیه 85 سوره قصص را آورد و از طرف خدا وعده داد که به سرزمین اصلیت بازمى گردی. این وعده بزرگ، سرانجام تحقق یافت و پیامبر(ص) با عظمت فراوان به «مکّه» بازگشت.

بعد از آنکه پیامبر(ص) و مسلمانان به مدینه هجرت کردند و انصار با آغوش باز آنها را پذیرا گشتند، تمامى عرب بر ضد آنها قیام کردند، و آنچنان بود که آنها ناچار بودند اسلحه را از خود دور نکنند، سختی این کار باعث شد برخی بگویند: آیا زمانى فرا خواهد رسید که ما با خیال آسوده، شب استراحت کنیم، و جز از خدا از هیچ کس نترسیم؟ آیه 55 سوره نور نازل شد و به آنها بشارت داد که آرى، چنین زمانى فرا خواهد رسید.

آیه 62 سوره نور در مورد «حنظلة بن أبى عیاش» نازل شده که مى خواست در شب جنگ «أُحد» عروسى کند، لذا با اجازه پیامبر(ص) آن شب را نزد همسر خود ماند، و صبح با عجله و با همان حال وارد معرکه جنگ گردید و شهید شد. پیامبر(ص) فرمود: «فرشتگان را دیدم که «حنظله» را در میان آسمان و زمین غسل مى دهند». لذا به عنوان «غسیل الملائکه» نامیده شد. یا درباره مؤمنانی نازل شد که زمان حفر خندق، برای انجام کار خود از پیامبر(ص) اجازه می گرفتند و به محض انجام آن برمی گشتند بخلاف منافقان که بدون اجازه می رفتند.

روزى پیامبر(ص)  در کنار خانه خدا نشسته بود، «عبداللّه بن ابى امیه مخزومى» در برابر او قرار گرفته و به بهانه این که خداوند انسانی که غذا می خورد و در بازارها راه می رود را رسول خود قرار داده، به حضرت اعتراض کرد؛ آیات 7 تا 10 سوره فرقان نازل شد و به بهانه گیرى هاى آنها پاسخ داد.

وقتی پیامبر(ص) پیشنهاد مقام و ثروت مشرکان را نپذیرفت، به بهانه جوئى پرداخته گفتند: تو چگونه فرستاده خدا هستى؟ با این که غذا مى خورى و در بازارها توقف مى کنى؟(نه مانند فرشتگانی و نه همچون پادشاهان)؛ آیه 20 سوره فرقان، نازل شد و این حقیقت را روشن ساخت که روش پیامبراسلام(ص)، روش همه پیامبران پیشین است.