برخى معتقدند انسان در هر سن و معلوماتى كه باشد مي تواند بى هيچ قيد و شرطى به هر سخنى گوش فرادهد؛ اينان به آيه «فَبَشِّرْ عِبَادِ * الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ اَحْسَنَهُ» تمسك مي كنند در صورتى كه اين آيه در مورد انديشمندان و صاحب نظرانى است كه قدرت و توان تشخيص «قول احسن» را دارند؛ چنان كه در ادامه آيه شريفه مى فرمايد: «آنان كسانى اند كه خدا هدايتشان كرده و آنان خردمندان و صاحبان مغز و عقل اند».
در نظر ابتدایی ایجاد «شك و شبهه» در دين بد و نشانه سياهى قلب و نوعى بيمارى به نظر می رسد که بايد آن را درمان كرد؛ اما در واقع اگر این تشکیک دالان و معبر خوبى براى رسيدن به ايمان و يقين باشد پسنديده خواهد بود.
امام علی(ع) در خطبه 38 مى فرماید: «امّا دوستان خدا در برابر شبهات (و براى زدودن ظلمات آنها) نور و چراغ راهشان یقین است و دلیل و راهنمایى آنان سَمت و مسیر هدایت است. امّا دشمنان خدا، دعوت کننده آنان در شبهات، همان ضلالت، و راهنماى آنان کوردلى است».
وسواس فکری و شکاکیت اعتقادی یکی از بیماریهای خطرناک روحی است که می تواند منجر به کفر و خروج انسان از دایره ایمان گردد. مهمترین منشاء این بیماری جهل، غفلت، انجام اعمال بد و تنهایی می باشد، و مهمترین راههای درمان آن عبارتند از: تحصیل علم و یقین، مراقبت از ایمان و اعتقادات، حضور در اجتماعات مومنین، شرکت در مجالس اهلبیت(ع) و مجالس ذکر و موعظه، رعایت آداب معاشرت و انتخاب دوست و همسر و همنشینی با علماء دین.
قالَ الصّادقُ عليه السّلام :
مَنْ دَمِعَتْ عَيْنُهُ فينَا دَمْعَةً لِدَمٍ سُفِکَ لَنا اَوْ حَقٍّ لَنا نُقِصْناهُ اَوْ عِرْضٍ اُنْتُهِکَ لَنا اَوْلاَِحَدٍ مِنْ شيعَتِنا بَوَّاءهُ اللّهُ تَعالى بِها فِى الْجَنَّةِ حُقُباً.
امالى شيخ مفيد، ص 175