اقسام «وحي» از ديدگاه امام علي(ع)
از ديدگاه امام علي(ع) «وحي» به چند قسمت تقسيم می شود؟
امام علي(ع) در حديثي، «وحي» را به هفت قسم «رسالت و نبوّت»، «الهام»، «اشاره»، «تقدير»، «امر»، «كذب» و «كارهاي خير» تقسيم نمودند.
امام علي(ع) در حديثي، «وحي» را به هفت قسم «رسالت و نبوّت»، «الهام»، «اشاره»، «تقدير»، «امر»، «كذب» و «كارهاي خير» تقسيم نمودند.
به روايت «سلمان فارسى»، زمانی كه امام علي(ع) مورد بى مهرى مردم قرار گرفت، در خانه نشست و به جمع آورى قرآن پرداخت، و پس از اِتمام، آن را به مسجد آورد؛ در حالى كه مردم پيرامون ابوبكر گرد آمده بودند، به آنان گفت: بعد از مرگ پيامبر(ص) تاكنون به جمع آورى قرآن مشغول بودم، تمام آنچه بر پيامبر(ص) نازل شده است جمع آوري كرده ام. آن گاه يكى از سران گروه با ديدن آنچه امام(ع) فراهم كرده بود، گفت: به آنچه آورده اى نيازى نيست. امام(ع) فرمود: ديگر هرگز آن را نخواهيد ديد، و دیگر كسى آن را نديد.
امام علي(ع) هر روز صبح بر داد و ستد تجّار نظارت می کرد و از مفاسد اقتصادى پيشگيرى مى كرد. هم چنين تازيانه اى در دست داشت تا افراد سركش بترسند، و تمرّد نكنند. امام(ع) بازاريان را در ده جمله چنين نصیحت می نمود: «اى تجّار و اى كسبه! تقواى الهى پيشه كنيد، اى اهل بازار! خير را از خداوند متعال مسئلت كنيد، سخت گيرى نكنيد و آسان بگيريد، به مشتريان نزديك شويد، صبر و حوصله داشته باشيد، از قسم خوردن به هنگام معامله خوددارى كنيد، و از دروغ گفتن بپرهيزيد، ظلم و ستم نكنيد، نسبت به افراد مظلوم انصاف داشته باشيد، نزديك ربا نشويد و كم فروشى نكنيد».
از نشانه هاى پايان جهان و نزدیکی «قیامت»، دگرگون شدن نظام كواكب و شكافتن كرات آسماني است كه در آيات فراوانى از «قرآن» به آن اشاره شده و با تعبيراتي مانند انشقاق، انفطار و فتح آمده است. اين تعابير، ابعاد دگرگونى آسمان ها و كواكب آسمانى را در پايان جهان به خوبى روشن مى سازد و بيان مى كند كه تمام منظومه ها و ستارگانِ ثابت و سيار همه مانند يك طومار بهم پيچيده مى شوند.
بسيارى از دانشمندان اهل سنّت مانند ابن مغازلى در کتاب «مناقب اميرالمؤمنين»، خوارزمي در «مناقب»، ابن حجر در «الصواعق المحرقه»، حافظ سليمان قندوزى در «ينابيع المودة» و ... رواياتى از قول پيامبر(ص) آورده اند كه امام علي(ع) تقسيم كننده بهشت و دوزخ است.
اگر در احاديث آمده كه بهشت هشت درب دارد به این دلیل است که بگويند راه های وصول به سعادت از راه های سقوط در دامان بدبختى بيشتر است و رحمت الهى بر غضبش پيشى گرفته است. از بعضى از اين درها صدّيقان وارد مى شوند و از بعضى شهداء و صالحان و از بعضى شيعيان و محبّان اهل بيت(ع). برخي روايات عدد درهاى بهشت را هفتاد و يك در دانسته كه ممكن است اشاره به عددهاى تكثيرى باشد كه كثرت فوق العاده درها را نشان دهد.
«اشعث بن قیس» به قصد رشوه دادن نیمه هاي شب به درب خانه امام علي(ع) ظرف حلوایی برد، تا فردا امام(ع) در محکمه به نفع او حکم کند. وقتی امام(ع) حلوای او را می بیند به «اشعث» می گوید این رشوه است؟ یا صدقه ؟ یا زکات؟ که اینها بر من علي(ع) حرام است. «اشعث» می گوید این هدیه است. امام(ع) فرمود: می خواهی با این حلوا من را بفریبی تا ظلم کرده و فردا به نفع تو حکم کنم؟ هرگز! به خدا قسم اگر هفت آسمان را به علي(ع) بدهند تا بر مورچه اى ظلم كند، هرگز چنين نخواهد كرد.
روايات اسلامي در زمينه اهمّيّت «امر به معروف و نهی از منکر» فراوان است. به عنوان نمونه به سه مورد آن اشاره مى شود: 1. كسى كه «امر به معروف و نهی از منکر» كند خليفه خدا بر روى زمين و جانشين رسول خداست. 2. ستون و پايه شريعت بر «امر به معروف و نهی از منکر» و اجراى حدود استوار است. 3. «امر به معروف و نهی از منکر» را ترك نكنيد، در غیر این صورت بدان بر شما مسلّط مى شوند، و دعاي خوبان شما نيز به اجابت نمى رسد.
گرچه امروزه براي تبليغات، ابزار و وسايل فراوانى وجود دارد، مانند تريبون هاى مساجد، حسينيه ها، مجالس مذهبى، نمازهاى جمعه، روزنامه ها، كتابها، مجلّات رسانه هاى صوتى و تصويرى نظير صدا و سيما و ماهواره ها و اينترنت ها و حتّى موبايل ها و ... امّا هيچ كدام از اينها در عصر پيامبران نبوده است. پيامبران از جمله حضرت نوح(ع) برای تبلیغ از روش هاي گروهی و انفرادی استفاده می نمودند؛ در مجالس مردم شركت مي كردند؛ به درب خانه آنها مي رفتند و به طور خصوصي آنها را دعوت مي كردند.
امام علي(ع) به «حارث همدانی» بشارت دادند که من در چند موقف همراه شيعيانم خواهم بود: 1. لحظه مرگ و جان دادن. 2. هنگام عبور از صراط. 3. کنار حوض کوثر که شيعيانم را از آب کوثر سیراب خواهم کرد. 4. به هنگام تقسیم بهشت و جهنّم که به اذن پروردگار من تقسيم كننده آن دو می باشم.
الامام الباقر (ع)
الصيام و الحج تسکين القلوب
روزه و حج آرامش بخش دلهاست
ميزان الحکمة 6/ 390