مفهوم سوء ظن آن است که كارهایی را که قابليت تفسير صحيح و نادرست دارند، به صورت نادرست تفسير كنيم. مثلا، هنگامى كه شخصى اقدام به ساختن بنای خیری مى كند، به مقتضى سوء ظن، هدفش را رياكارى و یا اغفال مردم بدانیم، در حالى كه بر اساس حسن ظن، اين عمل همراه با انگيزه الهى و نيت خيرخواهانه تفسیر می گردد. پر واضح است كه دائره حسن ظن و سوء ظن، نه تنها عبادات بلكه مسائل اجتماعى، اخلاقى، اقتصادى و سياسى را نيز شامل مى شود.

جنبش کربلا آخرین تلاش سیاسی ممکن برای بازگرداندن حکومت به آل علي(ع) است به طوري كه امام سجاد(ع) با سیاست نظامی خداحافظی کرد و علاوه بر اين كه در اندیشه سامان دادن قیام شیعی دیگری نبود؛ بلكه با جنبش‌های سیاسی- نظامی مخالف اموی و هوادار علویان نيز همکاری نکرد. فقه امام، دعای امام و شخصیت امام در شیعه به عنوان یک الگوی امامت شیعی پذیرفته شد. پس از رحلت امام سجاد(ع) حرکت شیعی دو بخش شد. بخشی به رهبري امام باقر(ع) مشی پدر را دنبال می‌کرد و بخشی با مشی انقلابی به رهبري زید بن علی قرار داشت.

آنچه در تاریخ زندگانى پیامبراسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) براى ما مهم و آموزنده است شناخت نوع زندگى و سبک رفتار اجتماعى آن بزرگواران و چگونگى موضعگیرى اجتماعى و سیاسى و شیوه فعالیتهاى فرهنگى آنان است. نوع زندگى و چگونگى موضعگیریهاى سیاسى - اجتماعى امامان معصوم، زمانى براى ما بهتر روشن مى‏گردد که از شرائط خاص زمان آن بزرگواران آگاه باشیم. چرا که، ائمه اطهار (ع) خط مشى اجتماعى، مواضع سیاسى و شیوه مبارزاتى خویش را بر اساس سنجش دقیق اوضاع و احوال و شرائط زمانى، تنظیم مى‏ کردند.

با آن که اهل سنّت «عبدالله بن عمر» را از محدّثان بزرگ خود می دانند؛ اما وی، تحلیل درستی  از جریان هاى سیاسى و اجتماعى نداشت و سست عنصرى و دنیا دوستى و مادى گرایى اش باعث شد با افرادی همچون معاویه، یزید و حجاج بیعت کند. از دید او حق با کسى است که بر مردم چیره گردد؛ لذا چون امام على(ع) هیچ کس را بر بیعت خویش مجبور نساخت از بیعت خودداری کرد؛ امّا به خاطر ترس با یزید بیعت کرد. او حتی خیزش مردم مدینه پس از علنى شدن فسق و فجور یزید را پیمان شکنى نامید و خانواده خود را از این کار، باز داشت.

«جهانی شدن» گرچه یک روند تدریجی، طبیعی و تکاملی را طی کرده و در عصر جدید به مراحل بالایی از بالندگی و شکوفایی علمی، اقتصادی و تکنولوژی دست یافته است، اما قدرت های پیشرفته و صاحبان شرکت های بزرگ اقتصادی و تجاری و... این روند را در خدمت منافع خود گرفته و به نوعی خود را بر این فرایند طبیعی تحمیل کردند. از این رو پروژه  «جهانی سازی» آمریکایی دقیقاً همان آمریکایی سازی و تحت سلطه قرار دادن کل جهان در زمینه نظامی، سیاسی و حتّی اقتصادی، از سوی آمریکا است، که امری کاملاً متمایز با روند «جهانی شدن» است.

اصولاً درباره انبیا و امام معصوم(ع) باید ظاهر و باطن را از یکدیگر تفکیک کرد. آنها مکلّف به ظاهر بوده و وظایف اجتماعی خود را بر اساس این تکلیف انجام می‌داده‌اند. در باطن نیز از قضایا بر اساس آنچه خداوند در اختیار آنها قرار داده بود، آگاهی داشتند. حتی اگر فرض کنیم که هدف امام حسین(ع) بر پایه اقداماتی که انجام شده، سرنگونی حکومت اموی و تأسیس دولت جدیدی به رهبری خود بوده، بر اساس ظاهر، این می‌توانسته معقول باشد. همچنین حتّی اگر طبق تحلیل های سیاسی اجتماعی ظاهری شهادت ایشان محتمل بود، «احتمال» حجّت کافی برای وانهادن تکلیف دینی و اجتماعی نخواهد بود.

از جمله علل غصب فدک، که حق اهل بیت(ع) بود، عبارت است از: 1- فدک یک امتیاز معنوى محسوب مى شد، و دلیل مقام و منزلت آنها در پیشگاه خدا و پیامبر(ص) به شمار مى آمد و سبب مى شد که مردم سایر آثار پیامبر(ص) به خصوص مسأله خلافت را نیز در این خاندان جستجو کنند. 2- مضیقه شدید اقتصادى، توان سیاسى آنها را تحلیل مى داد؛ چرا که وجود فدک مى توانست پشتوانه ولایت باشد، مانند اموال خدیجه(س) که پشتوانه نبوّت بود. 3- با بازگرداندن فدک، راهى باز مى شد که اهل بیت(ع) خلافت را نیز از آنها(خلفا) مطالبه کنند.

زمام داران اموى و عباسى اين تفاوت را داشتند كه خلفاى اموى - به استثناى معاويه و عمر بن عبد العزیز - چندان ارتباطى با رجال و دانشمندان دينى نداشتند، بلكه بيشتر به امور سیاسی، از قبیل سرکوب ساختن نهضت های داخلی، فتوحات خارجی، تنظیم امور مالى كشور و امثال اينها مى‏ پرداختند. از اين رو حكومت آنان از وجهه دينى بر خور دار نبود. ولى هنگامى كه عباسيان روى كار آمدند، قضيه برعكس شد: حكومت رنگ دينى به خود گرفت، كوشش براى بهره‏ بردارى از عوامل مذهبى به نفع حكومت آغاز گرديد، و تظاهر به دين دارى رواج يافت.

شیطان با وسائل و راه هاى گوناگونى به اغواى بنى آدم بر مى خیزد. قرآن در آیه 64 سوره اسراء، به چهار بخش مهم و اصولى از این راه ها و وسائل اشاره کرده و به انسان ها مى گوید: از چهار طرف مراقب خویش باشند؛ 1- برنامه هاى تبلیغاتى. 2- استفاده از نیروى نظامى. 3- برنامه هاى اقتصادى و ظاهراً انسانى. 4- برنامه هاى مخرّب روانى.