نازل شدن اين سوره درباره اهل بيت(ع) به قدرى آشكار است كه گروهی از علما و شعراى معروف در اشعار خود به اين معنى اشاره كرده اند، از جمله: امام شافعيه محمد بن ادريس شافعى که در این زمینه شعر سروده است و همچنين محمد بن طلحه شافعى از علمای قرن 7 در كتاب «مطالب السؤال» در ضمن شعری این مطلب را بیان می کند. اشعار فراوانى نيز در اين باره از طلائع ابن رزيك (ابوالغارات) و دیگران نقل شده است.
وى در محضر على بن موسى الرضا(ع) قصیده ای با 121 بیت سرود که به «تائیه» معروف است و در آن از مصائب و ظلمهایی که به اهل بیت شده بود سخن به میان آورده است. امام از شنیدن آن بسیار خرسند شدند و جایزه بسیار بزرگی به او دادند و حتی پیراهنی که به تن داشتند را نیز به دعبل عطا کردند.
وی در فضائل اهل بیت(ع) سروده: «آفرین بر آن درختى که در بهشتِ جاویدان روییده... مصطفى ریشه، فاطمه شاخه، و آقاى انسان ها على، لقاح آن درخت هستند و دو فرزند پیامبر(ص)که از دودمان هاشمند، ثمره و میوه آن درخت مى باشند و شیعیان برگ هایى هستند که اطراف آن میوه ها جمع شده اند. این فرموده رسول خدا است که راویان، در خبرى عالى آن را گفته اند...».
او در قصیده 42 بیتی خود می گوید: کسى که براى خدا شما را دوست ندارد از آتش و عذاب قبر نجات نمى یابد. به خاطر جدّ شما افلاک خلق شده است... کیست که در ولایت مثل على باشد، کسانى که بُغض وى در دل دارند، دیوانه اى بیش نیستند... سخن پیامبر(ص) که فرمود: «خدایا دوستداران او را دوست بدار»، ما را کافى است. روز غدیر همچون سیل به راه مى افتد و بر دشمنان قوى ما چیره مى شود... دو فرزندش دو ریحانه بهشتند.
کمال الدين در باره ذکر فضائل اهل بيت(ع) در قرآن سروده: آنها «العروةُ الوثقى» هستند براى کسى که به آنها پناه بَرَد، فضايل آنها از طريق وحى و إنزال رسيده است، فضايلى در سوره هاى شورى و هل أتى و أحزاب که خواننده قرآن آنها را مى شناسد، آنها اهل بيت مصطفى(ص) هستند؛ لذا محبّت آنها بر مردم واجب شده است.
بشنوي در مدح اهل بيت(ع) سروده: براى من مهمّ نیست در کدامین شهرها بمیرم و قبر من کجا باشد، در صورتیکه شهادت دهم که خدایى جز خداى یگانه نیست و محمّد مصطفى(ص) پیامبر خدا و على(ع) برادر او و فاطمه پاک(س) دختر پیامبر و دو فرزندشان، دو سیّد و سرور من هستند و خوشا به حال بنده اى که آن دو سیّد و آقاى او باشند.
حمدانى در مدح اهل بیت(ع) چنین سروده: شافعی أحمد النبی ومولای***علی والبنت والسبطان/ وعلی وباقر العلم والصا***دق ثم الأمین بالتبیان…؛ شفاعت کننده من، پیامبر اکرم، احمد(ص) است، و مولاى من على و دختر پیامبر و دو نوه او؛ (همچنین) على و باقر العلوم و صادق، سپس کسى که براى بیان کردن دین، امین است (موسى بن جعفر(ع))و... .
کمیت بن زید اشعار زيادي درباره فضائل اهل بيت(ع) سروده است كه به هاشميات معروف است. قصيده عينيه او از جمله اين اشعار است كه به امامت علی(ع) و ماجرای غدیر اشاره دارد. مانند این ابیات؛ «... و پیامبر(ص) او را طبق اختیارى که داشت برگزید ... و در روز غدیر خم، ولایت را براى او آشکار کرد، البتّه اگر اطاعت مى شد و لکن مردمان این ولایت را با هم داد و ستد کردند و کالایى با ارزش مانند این، که داد و ستد شود ندیده ام...».
از دیدگاه ما شعر سلفِ صالح، تنها یک سرى واژه هاى محض نیست که به رشته نظم کشیده شده، بلکه یک سلسله مباحث بلند معرفتىِ است که از کتاب و سنّت نشأت گرفته، و از آموزه هاى دینى، تاریخى، مواعظ حسنه و اخلاقی هستند.
علاوه بر این، اهدافى مانند؛ دلیل آوردن بر مذهب، دعوت به حق، و گسترش فضایل اهل بیت(ع) را در جامعه دنبال می کند.
از سویی ائمّه(ع) در این مسیر بسیار هزینه کرده و زندگی شعرا را تامین می کردند؛ امام صادق(ع) در حدیثی می فرمایند: «گوینده اى شعرى درباره ما نمى گوید، مگر آن که با روح القدس تایید مى شود».
قال علي (عليه السلام):
جَعَلَهُ سُبْحَانَهُ عَلامَةً لِتَوَاضُعِهِمْ لِعَظَمَتِهِ وَاِذعانَهُمْ لِعِزَّتِهِ
خداوند حجّ را نشانه قرار داد تا بندگان در برابر عظمت او فروتنى نموده، به عزّت و بزرگوارى پروردگار اعتراف کنند
نهج البلاغه، خ1