احتمال نظم و هماهنگی در امور اتفاقی و تصادفی در حد صفر است. نظم و هماهنگی در پدیده های عالم، شائبه اتفاقی و تصادفی بودن آفرینش را از موضوعیت می اندازد و خبر از خالقی دانا، توانا، هوشمند و حسابگر برای آن می دهد. ما هرگز نمى ‏توانيم اندازه‏ گيرى موجودات مختلف اين جهان و كميت و كيفيت حساب شده آن را معلول تصادف بدانيم، زیرا با «حساب احتمالات» سازگار نيست. ما روی هر پدیده ای که مطالعه کنیم خواهیم دید که ساختار آن از انسجام و عملکرد آن از قوانین مشخص و ثابتی پیروی می کند. ما هر قدر مطالعات خود را دقيق تر و عميق تر كنيم به وحدت و يگانگى خالق جهان هستی ايمان بيشترى پيدا خواهيم كرد و امکان ناپذیری پدید آمدن آن بر اساس تصادف را عمیق تر درک خواهیم نمود.

واژه «حیات» نسبت به انسان و دیگر موجودات به مفهوم این است که آنان نیازمند رشد و تغذیه و دارای تولید مثل و ... می باشند؛ امّا کاربرد این واژه به این معنا، در مورد خداوند صحیح نمی باشد.
در آیاتی مثل «اللَّهُ لاالهَ الَّا هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّوْمُ» و روایاتی مانند «... وَ هُو حيٌّ لا يَموت»، «حیات حقیقی» برای خداوند بیان شده است.
«حیات حقیقی» آميخته با مرگ و در معرض نابودى نیست؛ و هر جا به خداوند منتسب شده بيانگر «احاطه علمى او به هر چيز، و توانايى او بر هر كار» است.

آیه ای که بعد از همین آیه قرار دارد، برای خورشيد و ماه حركت مداوم و منظم قائل است؛ بنابراین تعبیر «منزل» برای ماه، به معنی «جایگاهی مکانی» برای «توقف» نیست. تعبیر «منزل» در اینجا به معنی «جایگاه زمانی» در مدار گردشی ماه است، که بشر ماه را در آن جایگاه زمانی به اندازه و شکل مشخص می بیند. چنانکه ماه در 28 روز از 30 روز، هر روز به اندازه مشخصی دیده می شود تا اینکه به شکل هلال باریک و شبیه شاخه کهنه درخت خرما در می آید و دو روز از ماه به محاق رفته و دیده نمی شود. وقتی ایّام ماه 29 روز است این جایگاه ها 27 تا می شود.

امام حسين(ع) پس از فرستادن مسلم به كوفه، به سمت كوفه حركت كرد. حضرت مسلم بن عقيل، نماینده رسمی امام حسين(ع)، آمادگی مردم کوفه را تأیید کرده بود و دیگر جای تأمل نبود؛ چرا که به طور مطمئن با توجه به نامه‌ها و نامه مسلم، شرایط برای قیام علیه بنی امیّه آماده شده بود. امام در رفتن تسریع کرد، به طوری که در هشتم ذیحجه، یعنی در بحبوحه مراسم حج، با تبدیل عمره تمتع به عمره مفرده عازم عراق گردید. لحظه‌ای تأخیر می‌توانست وضع عراق را دگرگون کند. اضافه بر این احتمال ترور امام در مکه وجود داشته و ماندن حضرت در مکه به هیچ صورتی مصلحت نبود. در طول راه فرزدق شاعر به امام(ع) رسيد و گفت: «قلوب مردم با شما و شمشيرهايشان عليه شماست». در بطن الرّمه نامه‌ای توسط قیس بن مسهر به كوفيان نوشت. در منطقه ذات عرق خبر شهادت هانی و مسلم را دريافت كرد. بعد از مدت كوتاهي خبر شهادت قیس بن مسهر و عبدالله بن یقطر، به امام(ع) رسید.

درباره اثبات وجود خداوند بحث های زیادی وجود دارد، برخی وجود خدا را بدیهی و بی نیاز از اقامه برهان و استدلال می دانند، امّا آنان که برای اثبات وجود خداوند برهان اقامه می کنند، این براهین را به «لمّی و انّی»، یا به براهین «فطری و عقلی» تقسیم می نمایند. دلایل عقلی بر وجود خداوند نیز بسیار زیادند. برخی از آن موارد عبارتند از: برهان تغییر و حرکت، برهان وجوب و امکان، برهان نظم، برهان علّت و معلول، برهان صدّیقین و... ، که هر کدام به تناسب یقین آوری و اقناع، در مواجهه با مخاطبان مختلف به کار می روند.

امام علی(ع) درباره نفی «سکون» و «حرکت» از ذات خداوند می فرماید: «سكون و حركت در او راه ندارد [زيرا] چگونه مى تواند چيزى بر او عارض شود كه خودش آن را ايجاد كرده؟ و چگونه ممكن است آنچه را او ظاهر كرده به خودش بازگردد و تحت تأثير آفريده خويش قرار گيرد؟». به فرموده امام(ع) اگر حركت و سكون در ذات خداوند راه پيدا كند ذاتش تغيير مى پذيرد، كُنه ذاتش تجزيه مى شود، مفهوم ازليّت براى او ممتنع مى گردد، بايد پشت سرى داشته باشد اگر پيش رويى دارد، بايد در جستجوى كمال باشد و ... .

دستگاه عصبى، مهم ترین عضو بدن انسان است که احساس، حرکت هاى ارادى و غیرارادى بدن مربوط به این سیستم است، به گونه اى که اگر از کار بیفتد، تمام دستگاه هاى بدن متوقّف و مختل مى شود. مغز به عنوان مرکز سیستم اعصاب، فرماندهی تمامى نیروهاى بدن را برعهده دارد، و مخ بزرگ ترین قسمت آن، مرکز هوش، اراده، شعور، حافظه و بسیارى از اعمال روحى مانند: ترس، نگرانى و... است. با مطالعه ساختمان دستگاه عصبى و مراکز مختلف آن، به خوبی نظام شگفت انگیز بدن و جهان آفرینش را درک مى کنیم.

در رویکرد منطقی به برهان نظم، و با مطالعه دستگاه هاى مختلف جهان هستى در مى  یابیم که درتمام هستی، نظم و حساب دقیقى حکمفرماست و هر موجودى در مسیرى معیّن و به سوى هدفى مشخّص، پیش مى رود (صغری). این گونه پدیده نمى-تواند معلول تصادف باشد (کبری). بنابراین، جهان آفرینش، معلول یک مبدأ بزرگ علم و قدرت است که از روى هدف و اراده مشخّصىی، به آفرینش هستی پرداخته است.

«سَيْر» به معناى حركت روى زمين است. این واژه به معنای حركت فكرى و مطالعه درباره موجودات جهان نیز مورد استفاده قرار گرفته است. راغب در مفردات مى گويد: براى «سير در ارض» دو معنا ذكر كرده اند: يكى حركت جسمانى در روى زمين و مشاهده موجودات و آثار مختلف آنها و ديگر حركت فكرى و مطالعه درباره اين موجودات جهان. بعضى نيز «سير» را به عبور ممتد در يك جهت معنا کرده اند.

عبادت پروردگار، شئوني دارد. گاهي به صورت فكر و ذكر و شكر است؛ گاهي به صورت حركت و زماني به صورت سكون تا معبود عزّوجلّ چه دستور دهد و رسول معبود(ص) چه پيامي آورده باشد. به عبارت ديگر معبود گاهی دستور حركت و هروله مي دهد، نظير سعي بين صفا و مروه؛ گاهي دستور گردش به دور خانه خود را مي دهد، نظير طواف در حج و عمره؛ گاهي هم وقوف و اقبال همراه با تعظيم و بزرگداشت را در خانه خود، واجب يا مستحب مي شمارد، نظير اعتكاف.