نگاه امام علی(ع) به «جنگ»

چرا امام علی(علیه السلام) در «صفین» به پیشنهاد اصحاب برای شروع جنگ پاسخ مثبت ندادند؟

امام علی(ع) به عنوان يك پيشواى بزرگ اسلامى جنگ را به عنوان يك راه حلّ قابل قبول براى حلّ اختلافات نمى پذيرد؛ بلكه راه صلح را به روى مخالفين باز مى گذارد و بر آنها اتمام حجّت مى كند، هرگاه تمام درهاى صلح بسته شد آنگاه جنگ را به عنوان آخرين درمان يا به تعبيرى ديگر يك جراحى ضرورى اجتماعى، با اكراه پذيرا مى شود.

فریب کاری و خلف وعده اعراب مسلمان در قتل عام مردم ایران با وجود وعده امان؟!

چرا اعراب مسلمان با وجود وعده امان، اهالی تسلیم شده شهرها را در ایران قتل عام می کردند؟! آنها در بعضی از شهرها وعده امان می دادند تا مردم تسلیم شوند، امّا پس از تسلیم شدن اهالی آن شهرها، آنها را از دم تیغ می گذراندند؟!

متأسفانه مسلمانانی که جانشین بر حق پیامبر(ص) را کنار زده بودند، کم کم سیره پیامبر (ص) را که مبتنی بر اخلاق و ارزشهای انسانی بود، ترک کردند. این امر موجب شد که در تعامل با مردم، از جمله در فتح ایران، گاهی مرتکب اعمالی شوند که هیچ سنخیتی با آیین الهی اسلام و سیره پیامبر(ص) ندارد. ریشه این رفتارها را می توان در دو چیز دانست: 1- حاکمانی که حکومت را غصب کرده بودند و صلاحیت علمی، عملی و اخلاقی برای رهبری نداشتند. 2- مردمی که بدلیل نوپایی اسلام، هنوز آگاهی و پایبندی لازم به تعالیم اسلامی را نداشتند.

«علم» شرط اصلي مديريت و رهبري

شرط اصلي مديريت و رهبري چيست؟

«علم و معرفت» از اساسى ترين شرائط مديريت است. حضرت يوسف(ع) هنگامى كه پيشنهاد مقام مهمی به او شد، گفت: «مرا سرپرست خزائن اين سرزمين قرار ده چرا كه من امانتدار آگاهى هستم». در داستان بنى اسرائيل نيز مى خوانيم هنگامى كه آنان آمادگى خود را براى پيكار با جالوت اعلام كردند، پيامبرشان، «طالوت» را به فرماندهى معرفى كرد و چنين فرمود: «خداوند علم و قدرت جسمى او را وسعت بخشيده است». امام صادق(ع) می فرماید: «زمامداران بر مردم و دانشمندان بر زمامداران حكومت مى كنند».

تفاوت ولايت «مطلقه» فقيه با سلطنت مطلقه؟!

ولايت مطلقه فقيه با اختيارات بسياری که دارد، چه تفاوتی با سلطنت مطلقه دارد؟!

نظام ولایت فقیه یک نوع نظام مشروطه به قوانین و معیارهای اسلامی است؛ مشروع بودن ولایت فقیه، منوط به پایبندی فقیه به احکام اسلامی و اتّصاف مداوم به «عدالت اخلاقی» می باشد.

نظارت همگانی مردم، بویژه، عالمان دینی نیز بر ولی فقیه پذیرفته شده است.

«ولایت مطلقه فقیه» به معنی حق اعمال نظر فقیه در همه امور «اجتماعی» است و به معنی حق دخالت در شؤون «فردی» و تصمیم و اقدام فرا قانونی نیست؛ بلکه او نیز در برابر قانون مثل یک فرد عادی است.

جایگاه و آداب برخورد با معلّم در اسلام

معلم از منظر اسلام دارای چه جایگاهی است و آداب برخورد دانش آموزان و جامعه با معلّم چگونه است؟

اهمیت علم و دانش تا آنجاست که خداوند در نخستین آیاتی که بر پیامبرش نازل می کند از علم سخن می گوید. جالب اینکه در این آیات آموزگاری و معلمی خود به انسان را نیز یادآور شده و آن را از نشانه های بزرگی خود بر می شمرد. روشن است که چنین اشاره ای، گویای عظمت این مقام و بزرگی دارندگان این منصب است.

پس بر هر مسلمانی واجب است نهایت احترام و تعظیم را نسبت به اساتید و معلمان لحاظ کند؛ مخصوصا بر مسئولین دولت هاست که با اتخاذ سیاستهای لازم، در رفع نیازها و ارتقای منزلت اجتماعی آنها بکوشند.

تخریب هدفمند تمدن و اماکن تاریخی ایرانی در حمله اعراب مسلمان به ایران!؟

آیا درست است که اعراب مسلمان به محض ورود به ایران به شکل هدفمند و متاثر از عقیده، شروع به تخریب آثار تمدن و اماکن مهم ایرانی مثل تخت جمشید کردند!؟

هر چند تخریب از آثار ناگریز جنگ است، امّا ادّعای تخریب هدفمند و متاثر از عقیده، از چند جهت مخدوش است: 1) اسناد معتبری برای این ادعا وجود ندارد. 2) با صریح دستورات اسلامی مبنی بر لزوم احترام به سایر ادیان الهی و حفظ آثار تمدن آنها و پرهیز از خیانت، منافات دارد. 3) در بسیاری از شهرها آثار تمدن ایران قبل از اسلام حفظ شده است و این امر نشان می دهد در مواردی که تخریبی داده به خاطر لوازم جنگ و یا کینه های نژادی عرب و عجم بوده و ربطی به اسلام ندارد.

 

داشتن «پایگاه مردمی» و نقش آن در موفقیت مدیران

داشتن «پایگاه مردمی» و محبوبیت بین مردم چگونه برای یک مدیر حاصل می شود و چه نقشی در موفقیت او دارد؟

اصولاً هيچ تكيه گاهى براى زمامداران، مديران و فرماندهان مهمتر از تكيه گاه مردمى نيست؛ تکیه گاهی كه اگر باشد كارها به سهولت پيش مى رود و اگر نباشد تلاشها كم اثر و بيهوده است. اين پشتوانه در صورتى حاصل می شود که مدیر، رابطه خود را با مردم از طرق مختلف، مخصوصاً از طريق تماس مستقيم حفظ كند و نسبت به مردم دلسوزى، صداقت و خيرخواهى داشته باشد.

ويژگي های «مدیر نمونه»، از منظر امام علي(ع)

در نگاه امام علي(علیه السلام) يک مدیر و فرمانده نمونه چه ويژگي هايي بايد داشته باشد؟

نامه امام على(ع) به مالك اشتر كه يكى از فرماندهان نمونه در تاريخ اسلام بوده، رهنمودى پربار در تمام زمينه هاى مديريّت است. از این سخنان می توان ویژگی های یک مدیر لایق و شایسته را برداشت کرد، از جمله: بيدارى و هوشيارى كامل در بحرانها، عدم ترس و وحشت از قدرت دشمن، قاطعيت در برابر دشمنان، مؤثّر و حساب شده بودن ضربات وارده بر دشمن، پيروى كامل از فرمان امام و رهبر، دلسوزى و خيرخواهى نسبت به جامعه اسلامى، سختگيرى در برابر دشمنان، عظمت روح، بلندى فكر، پاکدامنی، بردباری، حسن خلق، عزتمندی و ... .

توصيه امام علي(ع) به «محمد بن ابی بکر»، فرماندار «مصر»

امام علي(علیه السلام) هنگامی که «محمد بن ابي بکر» را به فرمانداری «مصر» منصوب نمودند، چه توصيه هایي به ایشان کردند؟

وقتی اميرمؤمنان(ع) محمّد بن ابى بكر را به عنوان والى مصر منصوب كرد در دستور العملى فرمود: «محبت خود را براى آنها بگستر و چهره ات را گشاده دار، مساوات را در ميان آنها حتى در نگاه هايت مراعات كن تا نه بزرگان به حمايت بى دليل تو طمع ورزند و نه ضعفا در اجراى عدالتت مأيوس شوند؛ با خواسته هاى دلت مخالفت كن و هرگز خدا را به خاطر رضاى احدى به خشم نياور كه خداوند جاى همه كس را مى گيرد ولی كسی جاى او را نمی گیرد؛ از منافقان سخت بپرهيز، چون خطر آنها از مشرکان بیشتر است و مزوّرانه در صدد فریب شمایند ...».

نقش «ایجاد هماهنگی بین اجزاء» در مدیریت و فرماندهی

ایجاد هماهنگی و ارتباط بین اجزاء یک تشکیلات، چه نقشی در موفقیت مدیر و فرمانده آن دارد؟

یکی از وظائف مهمّ مدير، نقش هماهنگ كننده اوست. او در عين اين كه باید رابطه خود را با نفراتش حفظ كند، نقش هماهنگ كننده را نيز هرگز نباید فراموش كند. چرا كه مفردات خوب هرگز ضامن پيروزى نيست؛ بلكه يك تركيب صحيح و هماهنگ است که هميشه پيروز است. براى پى بردن به اهمّيّت این موضوع می توانیم نگاهى به سیستم بدن كنيم که برای مثال در يك حادثه آتش سوزى که اکثر بار اجرائى، بر عهده عضلات دست و پاست ولی فعالیت قلب و ریه نیز به حدّاكثر رسیده و مغز روی این موضوع تمرکز می کند تا بهترین نتیجه به دست آید.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

اجعَلْ هَمَّکَ لِمَعادِکَ تَصْلُحْ

کوشش و همت خود را مصروف آخرتت گردان، اصلاح مى شوى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 58