اولا: بنابر تفسیر صحیح و مستند به دلایل نقلی و عقلی، آدم نه در بهشت برین که در یکی از باغ های سرسبز «زمین» آفریده است؛ بنابراین هم او و هم ما فرزندانش از این لحاظ که در کره «زمین» آفریده شده ایم، تفاوتی با هم نداریم.
ثانیا: خطای او نیز جرم و گناه مصطلح نبوده است تا تبعات آن به فرزندانش سرایت کند؛ عمل او نوعی ترک اولی بود که با توجه به شأن و جایگاهش بهتر بود از او سر نمی زد.
ثالثا: حضور در زمین و مواجهه با آزمون های خداوند و پیروزی در آن آزمون ها، زمینه رسیدن به مقامی والاتر از مقام آدم و بهشتی بهتر از آنجا که آدم در آن بود را فراهم می کند.
رابعا: همه انسان ها در بهره بردن از نعمت های خدا، دچار شدن به امتحانات الهی و وسوسه های شیطان و اختیار یکسانند؛ بنابراین هیچ تبعیضی بین آدم و فرزندانش صورت نگرفته و به هیچ وجه عدل الهی نقض نمی گردد.

استاد فقید حضرت آیت الله معرفت(ره): برخی سوال می‌کنند که آيا قرآن براى «سحر»، تأثيرى فراتر از تأثير اسباب و علل طبيعى باور دارد؛ چنان كه اهل جادو و جنبل باور دارند؟ در جواب باید گفت: قرآن چيزى در اين زمينه جز تصريحاتى مبنى بر ناتوانى و بى‌پايگى و رسوايى جادو و جادوگران ندارد و سحر و جادو را تنها چشم بندى و خيال پردازى مى‌داند كه واقعيتى در پس آن نيست.

اميد و آرزو موجب حرکت انسان می شود. امام علی(ع) می فرماید: «اميد و آرزو رفيق انسان است». بنابراین آرزو ذاتاً بد نيست بلکه آنچه مذموم است طولانى بودن اميد و آرزو است؛ زیرا آرزوى طولانى مثل سرابى است كه بيننده را فريب مى دهد و انسان را نااميد و محروم مى سازد و موجب هدر رفتن نیروی انسان و خرابی عملش می شود.

امام صادق(ع) داستاني را از پدرانش درباره امام علي(ع) نقل مي كند كه ايشان در باغ فدك مشغول كار بودند كه زني زيباروي به نزدش آمد و به حضرت گفت: آيا نمي خواهي تو را و فرزندانت را تا آخر عمر ثروتمند و بي نياز كنم؟ سپس از امام درخواست كرد كه آيا با من ازدواج مي كني؟ امام در ابتدا فرمود: بگو چه كسي هستي تا به خواستگاريت بيايم؟ وقتي آن زن خود را معرفي كرد و گفت: من دنيا هستم، حضرت فرمود: برو همسر ديگري اختيار كن. سپس امام اشعاري را با خود سرود و زمزمه كرد.

كار شركت‌هاي هرمي و شبكه‌اي، نوعى كلاهبردارى توأم با فريب و نيرنگ است كه به فتواى تمام علماى اسلام؛ بلكه به نظر همه عقلاى جهان، كار ناپسند و حرامى است. چرا که در این شرکت ها كلاه ميليونها نفر برداشته شده و جيب آنها خالى گشته و حدود یک دهم مجموع پول آنها به جيب يك تعداد محدود سرگروه رفته و نه دهم باقيمانده به جيب شركت سرازیر می شود. آيا بزرگتر از اين كلاهبردارى سراغ داريد؟!

امام علی(ع) در جریان جنگ صفین، به نيرنگ هاى معاويه و ساده لوحى گروهى از شاميان فريب خورده اشاره كرده و مى فرمايد: «آگاه باشيد، معاويه گروهى از بی خبران گمراه را همراه خود آورده و حق را با نيرنگ بر آنها پنهان نموده تا آنجا كه گلوهاى خويش را آماج تيرها و شمشيرهاى مرگ ساخته اند». بر طبق كلام مولا، قدرت معاويه بر فريب و دگرگون نشان دادن واقعيتها و بی خبر ماندن شاميان، سبب شده تا آنها باور كنند در راه خدا مى جنگند و به سوى شهادت مى روند، و باور دارند عثمان مظلوم كشته شده و قاتلش حضرت على(ع) است.

خداوند در توصيف منافقين مي فرمايد: ([به گمان خود] خدا و مؤمنان را فريب مى دهند؛ در حالى كه جز خودشان را فريب نمى دهند؛ ولى نمى فهمند). از سویی منافقان را به كسى تشبيه مى كند كه در ميان انبوه تاريكى، در يك شب ظلمانى گرفتار شده و راه نجاتي ندارد. زيرا آنها نمى توانند ببينند و بشنوند و حتى زبان آنها نيز از كار مى افتد و راهى براي بازگشت ندارند، و شاين همان حجاب نفاق بود كه به آنها اجازه درك حق را نمى داد، با اين كه بارها آزموده بودند كه پیروزی در سايه ايمان و استقامت است و نه به كثرت نفرات.

روايات اسلامى، آرزوهاى آميخته با خيال پردازى و دور از واقع بينى را عامل غفلت، کوری بصیرت، نابودی عمل، گمراهی و فریب، منشاء شرّ و ... می دانند. امام على(ع) درازی آرزو را در کنار هوای نفس از خطرناكترين چيزها می داند كه از آنها بر امت می ترسد؛ زیرا درازى آرزوها آخرت را به فراموشى مى سپارد. همچنین آن حضرت آرزوهای دراز را عامل کوری چشم بصیرت معرفی می کند. ایشان در حدیث دیگری این گونه آرزو ورزی را محمل پدید آمدن شرّ و فساد می داند.

«غَرُور» (بر وزن شَرور) از مادّه «غُرور» (بر وزن شُعور) در اصل به معناى خدعه و نيرنگ و غفلت در حال بيدارى آمده است؛ و شيطان را از اين جهت «غَرور» گفته اند كه افراد را با نيرنگ و فريب خود از راه بيرون مى برد، و حق و باطل را در نظر آنان دگرگون مى سازد.

وقتی اميرمؤمنان(ع) محمّد بن ابى بكر را به عنوان والى مصر منصوب كرد در دستور العملى فرمود: «محبت خود را براى آنها بگستر و چهره ات را گشاده دار، مساوات را در ميان آنها حتى در نگاه هايت مراعات كن تا نه بزرگان به حمايت بى دليل تو طمع ورزند و نه ضعفا در اجراى عدالتت مأيوس شوند؛ با خواسته هاى دلت مخالفت كن و هرگز خدا را به خاطر رضاى احدى به خشم نياور كه خداوند جاى همه كس را مى گيرد ولی كسی جاى او را نمی گیرد؛ از منافقان سخت بپرهيز، چون خطر آنها از مشرکان بیشتر است و مزوّرانه در صدد فریب شمایند ...».