اولین پاسخهای این سوال این است که اولا نیل به سعادت مادّی با معیار ظالم و مظلوم یا کافر و مؤمن پذیرفته نیست؛ بلکه هر انسان و هر ملّتی با هر نوع منش و تفکری با توجّه به مدیریت صحیح و تلاش و علم گستری می تواند به سعادت مادی برسد. ثانیا بخش مهمّی از دارایی ظالمان حاصل استعمار، دزدی، کم فروشی، احتکار، اختلاس و خیانت است که این روش از کسب مادّیات در آئین و مرام مؤمنان و مظلومان جایز نیست.
با وجود این پاسخ ها باید توجه داشت که گاهی انسان در عین فقر، مورد رحمت و بهره مند از نعمت الهی است. و گاهی نیز در عین ثروتمندی، مورد غضب پروردگار است. مثلا خداوند عده ای از ستمگران را با بهره مندی از ثروت به عذاب استدراج دچار می سازد، و یا با اعطای امکانات دنیوی و ثروت در دنیا، پاداش اعمال نیک اندک ایشان را در همین دنیا می دهد تا در آخرت تکلیفشان مشخّص باشد و ادّعایی نداشته باشند.
رنج و مشكلات مومن در دنیا مي تواند از جمله نعمت‌ ها و الطاف خداوند بر انسان ‌ها باشد و با عدل الهی منافات ندارد؛ چون آثار مثبت دنيايی و آخرتی بسيار به ارمغان مي ‌آورد، از قبيل بيداري از خواب غفلت، رشد و شكوفايي استعدادها و توانايی های بالقوه، پاك شدن از بعضي گناهان و رسيدن به درجات و ثواب ‌هاي بزرگ و... .

در قرآن از خطرناكترين گروه كافران سخن به ميان آمده، كسانى كه علاوه بر كفر، آلوده به تكبّر و لجاجت شديد نيز شده اند. در پايان آيه، دليل بدبختى آنها را غفلت از آيات الهى دانسته و مى فرمايد: «به زودى كسانى را كه در روى زمين به ناحق تكبّر مى ورزند، از ايمان به آيات خود منصرف سازيم؛ به طورى كه اگر هر آيه و نشانه اى را ببينند، به آن ايمان نمى آورند و اگر راه هدايت را ببينند، راه خود را انتخاب نمى كنند؛ همه اينها به خاطر آن است كه آيات ما را تكذيب كردند و از آن غافل بودند».

جذابیت نهج البلاغه، دلایل روشنى دارد که مهمترین آنها عبارت است از: 1- در نهج البلاغه همه جا سخن از همدردى با طبقات محروم و ستمدیده و مبارزه با ظلم و بى عدالتى است. 2- یکى دیگر از جاذبه هاى نیرومند نهج البلاغه، این است که در هر میدانى گام مى نهد چنان حق سخن را ادا مى کند و دقایق را مو به مو شرح مى دهد که گویى گوینده این سخن تمامى عمر را اشتغال به بحث و بررسى روى همین موضوع داشته، نه غیر آن.

انسان هرگاه نفس خود را محاسبه می کند، باید در برابر خطاهایش او را سرزنش و مجازات کند؛ زيرا اگر در مقابل كارهاى خلاف، هيچ واكنشى نشان ندهد، باعث جرأت و جسارت نفس است. مراقبه و سپس محاسبه در صورتى اثر قاطع دارد كه مسأله «معاقبه» و كيفرهاى مناسب نسبت به نفس و هوس هاى سركش را در پى داشته باشد. ولى اين به آن معنى نيست كه انسان دست به اعمال خشونت بار نسبت به خويشتن بزند، بلكه منظور كارهايى شبيه روزه گرفتن و و محروم ساختن خويشتن از پاره اى لذّات مادّى و امثال آن هاست.

اميد و آرزو موجب حرکت انسان می شود. امام علی(ع) می فرماید: «اميد و آرزو رفيق انسان است». بنابراین آرزو ذاتاً بد نيست بلکه آنچه مذموم است طولانى بودن اميد و آرزو است؛ زیرا آرزوى طولانى مثل سرابى است كه بيننده را فريب مى دهد و انسان را نااميد و محروم مى سازد و موجب هدر رفتن نیروی انسان و خرابی عملش می شود.

امام علی(ع) در مورد نشانه های «متقین» می فرماید: «آنها کسی را که به ایشان ظلم کند، می بخشند و به آن كه محرومشان سازد عطا مى كنند و با كسى كه پيوندش را با آنها قطع كرده، رابطه برقرار مى كنند». در سایر روایات نیز تعابیری در مورد این خصوصیات اخلاقی بکار رفته است، از جمله: 1- این صفات جزء بهترین ویژگی های اخلاقی می باشد. 2- صاحبان این صفات، اهل فضیلتند و به موجب آن مستحق بهشتند. 3- دارندگان این صفات نزد خدا عزتمند می باشند و ...

روش قرآن و اسلام در مورد استفاده از زینت، روش موزون و معتدلى است که نه جمود دارد و تمایلات زیباپسندى روح انسان را در هم مى کوبد و نه بر اعمال مسرفان و تجمل پرستان و شکم بارگان صحّه مى گذارد، مخصوصاً در جوامعى که افراد محروم و بینوا وجود داشته باشد، که در آنجا حتّى از زینت هاى معتدل نیز نهى مى کند.

قرائن مختلف - مثل مکی بودن آیه «و فی اموالهم حق للسائل و المحروم» و اینکه زکات واجب در مدینه بیان شد و برخی روایات نشان می دهد منظور حقوق مستحبی است که نیکوکاران در راه خدا از اموال خویش به سائلان و محرومان انفاق می کنند.