امام علی(ع) در ارتباط با آسیب های فرار از میدان جنگ به اصحاب هشدار داده و می فرماید: «به خدا سوگند اگر از شمشير دنيا فرار كنيد از شمشير آخرت در امان نخواهيد بود». مقصود امام از شمشير آخرت، عذابهاى الهى است زیرا ممکن است فرار چند نفر سبب شكست و يا ضربات جبران ناپذيرى گردد. سپس مى فرمايد: «به یقین در فرار بزرگان، خشم الهى و ننگ جاودان است». آری ممکن است کسی گمان کند که با فرار بیشتر عمر می کند آما این به خشم خدا، ذلّت و ننگ ابدى نمى ارزد.

در پی هجوم غارتگران لشگر معاویه به مناطق مرزی، امام علی(ع) در جمع مردم، آنان را به جهاد فراخواند، اما آنان دعوت امام را لبیک نگفتند، امام به آنان فرمود: «شما را چه مى شود؟ گروهى عرض كردند: اگر تو حركت كنى ما در ركابت خواهيم بود». حضرت برآشفت و فرمود: «آیا سزاوار است من براى مقابله با گروهى غارتگر، لشكر، شهر و بيت المال را رها سازم، من همچون محور سنگ آسياب بايد در محل خود بمانم». سپس مى فرمايد: «بخدا سوگند! اين پيشنهادِ نادرستى است كه من خود براى خاموش كردن آتش هر فتنه اى مركز حكومت را خالى كنم».

زبیر دومین آتش افروز جمل وقتی احساس شکست کرد، تصمیم گرفت از میان قبیله «احنف بن قیس» به سوی مدینه فرار کند. رئیس قبیله از کار ناجوانمردانه زبیر سخت خشمگین شد، چراکه مردم را فدای خودخواهی خود کرده بود و اکنون می خواست از میدان بگریزد. لذا یکی از یاران احنف به نام «عمرو بن جرموز» او را تعقیب کرد و وقتی زبیر در «وادی السباع» برای نماز ایستاد از پشت سر بر او حمله کرد و او را کشت.

روایاتى که در مورد فرار شیطان از عمر نقل شده، جعلی است؛ زیرا؛ اولا: در متن احادیث آن قدر کلمات پست که موجب اهانت به ساحت مقدس رسول اکرم(ص) است، وجود دارد، که ما را از بحث سندى بى نیاز مى کند. ثانیا: مضمون آن این است که عمر از لهو و لعب کراهت داشت، در حالى که فقهای اهل سنت، عمر را جزء کسانى مى شمارند که غناء را مباح مى دانند. با این حال آیا معقول است که شیطان از عمر فرارى باشد، ولى پیامبر(ص) به آن گوش دهد واز آن دورى نکند و شیطان خوفى از آن حضرت نداشته باشد؟

برخی از مسلمانان در جنگ احد با فرمان پیامبر(ص) مخالفت کرده و به طمع غنیمت، موقعیت خود را بر تنگه احد رها کرده و دچار هزیمت شدند. آنان پیامبر(ص) را در میدان نبرد تنها گذاشته و به کوه ها پناه بردند. قرآن می فرماید: «هنگامى را كه از كوه بالا ميرفتيد و از شدت وحشت، به عقب ماندگان نگاه نمى ‏كرديد». آیه فرار گروهی را توصیف مى کند که دعوت پیامبر(ص) را اجابت نکرده و حضرت را در بین انبوهی از مشرکان رها کردند. البته گروهى هم بودند که پیرامون حضرت مانده و شرّ دشمنان را دفع کردند.

مرحوم امام(ره) در كتاب تحرير الوسيله می گوید وام گيرنده مى تواند چنين كارى را بكند و كار حرامى نكرده است؛ چون نسبت به سود، قصد جدّى نداشته است، بلكه قصد صورى بوده است كه آن هم حرام نيست. لکن اگر وام دهنده قرارداد وام را مشروط به ربا كند و وام گیرنده قبول آن را بدون شرط اجرا كند، اصلا معامله منعقد نمى شود؛ چرا كه در معاملات ايجاب و قبول بايد بر يك چيز وارد شود تا مؤثّر باشد ضمن این که این کار نوعی تدلیس در معامله محسوب می شود.

طبق آیات و روایات شیطان اجازه ورود به کشور تن را ندارد و این انسان است که گام های نخستین را برای ورود شیطان برمی دارد. حضور شیطان در مجلس گناه، هنگام طغیان و برافروخته شدن غضب یا خلوت با زن بیگانه حتمی است.

این آیه در شأن جمعى از مؤمنان نازل شد که مى گفتند: هر وقت با دشمن روبرو شویم فرار نمى کنیم، ولى به گفته خود وفا نکردند و در روز احد فرار نمودند. یا درباره برخی صحابه است که هنگامى که خداوند ثواب شهداى بدر را بیان کرد، گفتند: ما در جنگ هاى آینده تمام نیروى خود را به کار خواهیم گرفت، ولى در احد فرار کردند. و یا درباره جمعى از مؤمنان است که مى گفتند: اى کاش خداوند بهترین اعمال را به ما نشان مى داد تا عمل کنیم. خداوند به آنها خبر داد: افضل اعمال، ایمان خالص و جهاد است، اما عمل نکردند.

اکثر اهل سنّت مى گویند: صحابه همگی عادل بودند و قرآن گواه بر این معناست. اینان بعضى از آیات قرآن را پذیرفته و بقیّه را به فراموشى سپرده اند. در حالی که آیات دیگر استثناهایى براى این ادّعا ارائه مى دهند: خداوند در آیه 155 سوره آل عمران، خبر از کسانى می دهد که روز جنگ اُحد پا به فرار گذاشته و پیامبر(ص) را در مقابل دشمن تنها رها کردند. همچنین قرآن مجید در آیه 6 سوره حجرات بعضى را به عنوان «فاسق» معرّفى کرده است. آیات دیگری نیز وجود دارد که از وجود منافقان در بین اصحاب پیامبر(ص) خبر می دهند .

ابوهريره شناخته ترين فرد در اهل صفه و کسي بود که در طول عمر پيغمبر(ص) همانجا مسکنش بود. ابوهريره می گوید: تنگدستي از مساکين صفه بودم براي آن که شکم خود را پر کنم با رسول خدا(ص) همراهي مي کردم. بنا براحاديث اهل سنت، ابوهريره جايگاه و پناهگاهي جز صفه نداشت و براي سيري شکمش جز نشستن بر سر راه رهگذران و درخواست و ابراز گرسنگي مأموريتي ديگر نداشته است؛ نام وی در هیچ جنگ و صلحي برده نشده، بله گفته اند در جنگ موته از ترس لشگر دشمن پا به فرار گذاشت.