ابوبکر 78 مطلب

انتخاب ابوبکر نتیجه انتخابی دمکراتیک!

آیا ابوبکر با اجماع صحابه و در روندی دمکراتیک انتخاب شده و خلافت او مشروع است؟!

اولا: از روایات استفاده مى شود که خلافت رسول خدا(ص)، امرى الهى است که زمام آن بالاصاله به مردم واگذار نشده است؛ رسول خدا(ص) به صراحت در برابر کسانی که تقاضای سهم و جانشینی در حکومت داشتند، فرموده است: «إنَّ الْمُلْكَ لله، يَجْعَلُهُ‏ حَيْثُ‏ يَشَاء» و فرموده: «الْأَمْرُ إلَى اللَّهِ، يَضَعُهُ حَيْثُ يَشَاءُ». با وجود نص الهی پیامبر(ص) بر خلافت امام علی(ع)، انتخاب ابوبکر اجتهاد در برابر نص است؛ این در حالی است که آیات قرآن به صراحت از واجب الاطاعه بودن دستورات پیامبر خبر می دهند: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي‏ الْأَمْرِ مِنْكُمْ‏».
ثانیا: ابوبکر هرگز با اجماع صحابه و در یک روند دمکراتیک انتخاب نشد، بلکه در زمان انتخاب او بسیاری از صحابه حضور نداشتند؛ بسیارى از اصحاب به دستور پیامبر(ص) در سپاه اسامه بوده؛ برخی خبر وفات پیامبر(ص) را دریافت نکرده بودند؛ از انصار کسى جز رهبرانشان حضور نداشت؛ از مهاجرین جز سه یا چهار نفر در سقیفه حضور نداشتند و افراد سرشناسی مانند: امام على(ع)، ابن عباس، مقداد، سلمان، ابوذر، عمار، مشغول تجهیز و دفن پیامبر(ص) بودند. علاوه بر آن بسیاری از بزرگان صحابه، در موارد گوناگون مخالفت خود را با این خلافت اعلام کردند. ضمن اینکه توجه به نقش قبیله بنی اسلم و استفاده از آنها برای فشار آوردن به مردم مدینه برای بیعت اجباری، دموکراتیک بودن این خلافت را زیر سؤال می برد.

مخالفت شیعه با سخن پیامبر(ص) در خطا نبودن اجماع امّت مسلمان! (جایگاه اجماع در انتخاب خلیفه رسول خدا؟)

پیامبر فرموده است: اگر امتم بر امری اجماع کردند، هیچگاه آن اجماع خطا نخواهد بود. اجماع اهل حل و عقد در جامعه مسلمین بعد از وفات رسول خدا(ص) بر خلافت ابوبکر رضی الله عنه بود. چرا شیعه اصرار دارد که خلافت حق علی[ع] بود و غصب شده است؟!

اولا: این حدیث بنا بر راست آزمایی های سندی خود اهل سنت با چالش های جدی در وثاقت بعضی از راویان آن مواجه است.

ثانیا: حق انتخاب خلیفه پیامبر به تصریح قرآن، بیانات نبوی و دلایل عقلی منحصر در خدا و رسول خدا است و اجماع جایگاهی در آن ندارد. چون امامت و مقام جانشینی پیامبر صرفا اموری اجتماعی و سیاسی نیستند و سویه های معنوی چون تکامل اخلاقی جامعه و پاسداری از شریعت را نیز شامل می شوند و بدیهی است احراز صلاحیت اشخاص برای تصدی چنین مقامی فقط در حوزه علم الهی و پیامبر اوست و با اجماع کشف و اثبات نمی گردد.

ثالثا: گزارش های تاریخی از نزاع ها، تهدیدها و اجبارهایی که در سقیفه روی داد، نشان می دهد اجماعی به صورت حقیقی پدید نیامده است. هم در جریان سقیفه و هم در بعد از آن، اشخاص برجسته ای از مهاجرین و انصار مخالف خلافت ابوبکر بودند. به همین دلیل نیز حاکمان به قدرت رسیده در سقیفه دست به دامان قبیله ای به نام بنی اسلم شدند و در قبال باج دادن به آنها، قدرت قهریه شان را برای گرفتن بیعت اجباری از مردم به خدمت گرفتند.

رابعا: اگر این قاعده درست هم باشد، هنگام به قدرت رسیدن خلیفه دوم از آن قاعده تخطی شده است. زیرا او با وصیت خلیفه اول به قدرت رسید نه در اجتماع و با اجماع. امری که موجب اعتراض بسیاری از مسلمانان اعم از مهاجرین و انصار و بزرگان صحابه و اهل شام بود.

بیعت اجباری علی(ع) با ابوبکر

آیا امیرالمؤمنین از روی اختیار با ابوبکر بیعت کرد؟

امام علی(ع) از روی اختیار با ابوبکر بیعت نکرد؛ زیرا 1-  زندگى امام(ع) حاکى است که آن حضرت با وجود شدیدترین فشارها، دست بیعت به سوى خلفا دراز نکرد و ایشان را به زور به مسجد بردند. 2-  کلمات امام در موارد مختلف حاکى از آن است که او تا آخرین لحظات زندگى، خود را شایسته خلافت مى دانست.

اعتراض ابن تیمیه به قهر کردن حضرت زهرا(س) با ابوبکر

آیا اعتراض ابن تیمیه به قهر کردن حضرت زهرا(علیها السلام) با ابوبکر صحیح است؟

ابن تیمیه مى گوید: «قهرکردن فاطمه(ع) از ابوبکر کارى پسندیده نبود و از کارهایى نیست که بتوان بخاطر آن حاکم را مذمت نمود. این در حالی است که به نص قرآن و حدیث نبوى، حضرت زهرا(س) معصومه است و به غضب او خدا و رسول به غضب درآمده اند و مى دانیم که هر کس شخصى را به غضب درآورد او را آزار داده است. در نتیجه خدا و پیامبر(ص) به غضب فاطمه(س) اذیت شده اند. قرآن می فرماید: «آنها که خدا و پیامبرش را آزار مى دهند، خدا در دنیا و آخرت آنان را از رحمت خود دور ساخته، و براى آن ها عذاب خوارکننده اى آماده کرده است».

نقش ابوبکر و عمر در عدم رويارويی با قريش در «جنگ بدر»؟

در ماجرای «جنگ بدر» ابوبکر و عمر چه نقشی در بازداشتن پیامبر(ص) از رويارويی با قريش داشتند؟

هنگامی که مسلمانان قصد توقيف کاروان تجاري قريش را داشتند، انتشار خبر حرکت لشگر قريش براي نجات کاروان، سبب شد گروهی از مسلمانان ضعیف الایمان از پيامبر(ص) بخواهند که به مدینه باز گردد؛ ابوبکر و عمر به پیامبر(ص) عرض کردند: ما آمادگی جنگ را نداريم، بهتر است به مدينه باز گرديم. حضرت دستور داد بنشينند. سپس مقداد عرض كرد: اى رسول خدا، به همان راهى كه خدا دستور داده برو ما با توايم. البته «ابن هشام» و «طبرى» در نقل این ماجرا، سخنان دو خليفه را به صورت سر بسته بيان کرده اند، گويا نقل آن سخنان، با تعصبات نويسندگان سازگار نبوده است.

علت غصب «فدك»

چرا دستگاه خلافت، «فدک» را از حضرت فاطمه(سلام الله عليها) گرفت؟

 تمام شواهد نشان مى دهد حاكمان آن روز تصميم داشتند اين منبع اقتصادى را از خاندان امام على(ع) بگيرند تا آن که مبادا مايه قدرت آنها شود. از این رو امام صادق(ع) در حدیثی می فرمایند: «هنگامى كه ابوبكر به خلافت رسيد عمر به او گفت: مردم بنده دنيا هستند و غير از آن را نمى خواهند، بنابراين خمس و فىء و فدك را از على و اهل بيتش باز گير؛ زيرا پيروانش وقتي اين امر را ببينند او را رها كرده به سوى تو مى آيند».

کشته شدن سعدبن عباده

سعد بن عباده (میزبان پیامبر) به دستور چه کسی کشته شد؟

برخى از متون تاریخى در پی آنند که مرگ سعد را مرگى طبیعى جلوه دهند و حتّى گفته اند که سعد، از جمله کسانى بوده است که در آغاز با ابو بکر مخالفت کرد و سپس با وى بیعت نمود؛ امّا دقّت در ماجراى سقیفه و دلالت آشکار متون گوناگون مربوط به این موضوع، هیچ تردیدى باقى نمى گذارد که او هرگز بیعت نکرد و به دست دشمنان سیاسى اش ترور شد. حقیقت این است که عمر مردى را فرستاد و به او گفت: وى را به بیعت فرا خوان و اگر خوددارى ورزید، او را بکش و بعد هم شایع کردند که جنّیان او را کشته اند.

نقد امام علی(ع) بر روش انتقال حکومت از ابوبکر به عمر

امام علی(علیه السلام) روش انتقال خلافت از ابوبکر به عمر را چگونه نقد می کنند؟

ایشان در خطبه 3 مى فرماید: «ابوبکر بعد از خودش خلافت را به عمر پاداش داد! شگفتا او که در حیات خود از مردم مى خواست از خلافت معذورش دارند، خود به هنگام مرگ عروس خلافت را براى دیگرى کابین بست! و هر دو از خلافت به نوبت بهره گیرى کردند و پستانهاى این ناقه را هر یک به سهم خود دوشیدند». آری خلافت در حقیقت پاداشى بود که در برابر کارهاى عمر به او داده شد. او بود که پایه هاى خلافت ابوبکر را محکم ساخت و بینى مخالفان را بر خاک مالید و اگر او نبود هیچ امرى از امور ابوبکر ثبات پیدا نمى کرد.

تفاوت کلام امام علی(ع) با سخن ابوبکر در ردّ بیعت

چه فرقی است میان سخن امام علی(علیه السلام) با ابوبکر که می گفتند ما را از خلافت معذور بدارید؟

مقایسه کلام على(ع) با آنچه از ابوبکر نقل شده، قیاس مع الفارق است. ابوبکر گفت من بهترین شما نیستم بنابراین صلاحیت براى خلافت ندارم زیرا خلیفه باید از همه، صالح تر باشد ولى على(ع) هرگز چنین سخنى را نگفت. او نمى خواست با پذیرش خلافت، فتنه جویان فتنه برپا کنند؛ چرا که دستورات اسلام و تعالیم پیامبر(ص) در طول این مدّت تغییراتى داده شده بود و او ناچار بود دست به اصلاحات انقلابى بزند لذا با مخالفت هاى گروهى از آنها روبه رو می شد.

استدلال ابوبکر در غصب فدک

بر اساس منطق قرآنی استدلال ابوبکر در غصب فدک چه اعتباری دارد؟

استدلال ابوبکر در غصب فدک این بود که پیامبران چیزى از خود به ارث نمى گذارند! این استدلال با قرآن مخالف است، زیرا: 1- مخالفت با قانون ارث است. 2- مخالفت با ممنوعیت وصیّتِ مضّر در قرآن است.3 - مخالفت با آیات باب انفاق است. 4-  آیات قرآن می گوید پیامبران از خود ارث به جای می گذارند، مثل: سلیمان که وارث داود شد و زکریا که درخواست فرزند کرد تا وارث او باشد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الامام الصادق (عليه السلام)

من سره ان يکون على موائد النور يوم القيامة فليکن من زوار الحسين بن على (عليهما السلام)

هر کس دوست دارد روز قيامت، بر سر سفره‏هاى نور بنشيند بايد از زائران امام حسين (عليه السلام) باشد.

وسائل الشيعه، ج 10، ص 330،