حمله اعراب به ایران، نتیجه تحریک جاه طلبانه سلمان فارسی!

آیا درست است که ورود اعراب به ایران به تحریک شخص سلمان فارسی بوده و او اعراب را نسبت به نقطه ضعفهای ایرانیان آگاه ساخت؟! آیا او آدم جاه طلبی بوده که به خاطر سهیم شدن در قدرت، اسلام آورد؟!

اولا: سلمان یک دهقان زاده جهانگرد بود؛ او در هیچ ساختار دیوانی یا نظامی طبقاتی ساسانیان حضور نداشت تا اطلاعاتی از سازمان های دیوانی و نظامی ایرانی داشته باشد. ضمن اینکه از زمانی که سلمان فارسی در پی حقیقت، از ایران خارج شده بود، تا زمانی که نبردهای مسلمانان با امپراتوری ساسانی درگرفت، چندین سال گذشته بود. طبیعی است در طی این زمان، بسیاری از اموری که ممکن است امروز اسرار جنگی و امنیتی به شمار آیند، فردا روز چیزی جز یک مشت اطلاعات سوخته و بی مصرف نباشند.
ثانیا: منابع تاریخی شهادت می دهند که حضور سلمان فارسی نه تنها به گسترش درگیری و جنایت های جنگی نیانجامید، بلکه برعکس موجب جلوگیری از خونریزی شد. او هنگامی که لشکر مسلمانان به مدائن رسید، از در صلح جویی با مردم شهر صحبت کرد و با تدبیر خیرخواهانه موجب تسلیم بدون درگیری شهر تیسفون و پیوستن چهار هزار نفر از سپاهیان ایران به لشکر اسلام شد.
ثالثا: سلمان فارسی به قدری زاهد بود که زیر سایه درختان و دیوارها می زیست و با ساختن خانه برای خودش مخالف بود، تا آنکه به اصرار یکی از دوستانش به اقامت در منزلی رضایت داد که بسیار کوچک و ساده بود. سهمی که از بیت المال می گرفت را به نیازمندان می داد و از راه سبدبافی و کارهایی از این دست، ارتزاق می کرد. چگونه می توان چنین شخصی را به قدرت طلبی و جنگ افروزی متهم کرد؟!

مراحل انجام کار در یکسان سازی مُصحف ها

کمیته یکسان سازی مصاحف چه مراحلی را برای انجام این کار تدارک دید؟

كميته يكسان سازى مصاحف در انجام مأموريت خود سه مرحله اساسى را طى كرد: 1. جمع آورى منابع صحيح براى تهيه مُصحف واحد و انتشار آن بين مسلمانان. 2. مقابله مصحف هاى آماده‌ شده با يكديگر. 3. جمع آورى مُصحف ها و يا صحيفه هايى كه قرآن در آنها ثبت شده بود از تمامى بلاد اسلامى و نابود كردن آنها، و بالاخره الزام همه مسلمانان به قرائت اين مُصحف و منع آنان از تلاوت مُصحف هاي ديگر؛ اما سهل انگاری خلیفه در انتخاب اعضای کمیته، و تسامح و عدم دقت از سوی اعضا، سبب پیدایش اختلاف در قرائت قرآن گردید.

مُصحف «زید بن ثابت» و سرانجام آن

ماجرای تألیف مُصحف توسط «زید بن ثابت» چه بود و چه بلایی بر سر مُصحف او آمد؟

پس از شهادت عده اي از حافظان قرآن در جنگ یمامه، ابوبکر از «زید بن ثابت» خواست تا قرآن را جمع آوری کند. زيد با وجود سنگينى كار، به ناچار آن را پذيرفت. وی در نخستين اقدام اعلام كرد: هر كس هر چه از قرآن نزد خود دارد، بياورد، لکن هيچ چيز را به عنوان قرآن نمى پذيرفت، مگر آن كه دو شاهد بياورد كه آنچه آورده جزء قرآن است. شاهد اول نسخه خطى، يعنى نوشته اى كه حكايت از وحى قرآنى داشته باشد. شاهد دوم شاهد حفظى، يعنى ديگران نيز شهادت دهند كه آن را از زبان پيامبر(ص) شنيده است. بدين كيفيت، زيد آيه ها و سوره هاى قرآن را جمع آورى كرد و آن را از پراكندگى نجات داد. سرانجام مروان - حاكم معاویه در مدینه - اين مُصحف را از ورثه حفصه گرفت و از بین برد.

مُصحف «عبدالله بن مسعود» و ويژگي هاي آن

مُصحف «عبدالله بن مسعود» دارای چه ویژگی هایی بود؟

مُصحف عبدالله بن مسعود دارای چند ویژگي بود: 1. ترتيب سوره ها چنين بود: «سبع طوال»، «مئين»، «مثانى»، «حواميم»، «ممتحنات» و «مفصّلات». 2. این مصحف 111 سوره داشت؛ زیرا فاقد سوره حمد و سوره های معوّذتین بود. 3. در مُصحف ابن مسعود براى سوره «برائت»، «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» ثبت شده بود. 4. در بسيارى از آيات و كلمات قرآنى با مشهور مخالفت داشت؛ زيرا ابن مسعود بر اين باور بود كه مى توان كلمات قرآن را به مترادف آن تبديل كرد. 5. برخى كلمات را براى روشن شدن مرادِ آيه به كلمات ديگر تبديل مى كرد. 6. احيانا الفاظى را به منظور شرح و تفسير در ضمنِ جمله ها و عبارات قرآن مى افزود.

مُصحف «اُبَّي بن کعب» و ويژگي هاي آن

مُصحف «اُبَّي بن کعب» دارای چه ویژگی هایی بود؟

ويژگى‌ هاى مُصحف اُبَّي بن کعب عبارتند از: 1. ترتيب سوره ها در این مُصحف، تقريبا با ترتيب مُصحف عبدالله بن مسعود هماهنگ است؛ اما در تقديم و تأخير برخى سوره ها با آن تفاوت داشت. 2. دو سوره به نام هاى «خَلْع» و «حَفْد» بيش از مصاحف ديگر دارد؛ در حالي كه اين دو، دعاى قنوت اند و به گمان اينكه از سوره هاى قرآن هستند، در قرآن آمده اند. 3. ميان دو سوره «فيل» و «قريش»، «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ» نيامده و آن دو را، يك سوره دانسته است. 4. ابتداى سوره «زمر» با «حم» شروع شده و در نتيجه «حواميم» اين مُصحف به جاى هفت سوره، هشت سوره است. 5. اين مُصحف با مشهور، اختلاف قرائت داشت و برخى كلمات به مترادف هاى آنها تبديل شده است.

مشكلات تعدّد مصاحف و ماجرای یکسان سازی آنها

متعدد بودن مُصحف ها در صدر اسلام چه مشکلاتی برای جامعه مسلمین بوجود آورده بود و چگونه این مشکل برطرف شد؟

پس از رحلت پيامبر(ص)، صحابه بر حسب دانش و شايستگى خود به جمع آورى آيات و مرتب كردن سوره هاى قرآن پرداختند؛ اما استعداد و توانايىِ آنان در انجام اين كار يكسان نبود. لذا نسخه های جمع آوری شده از نظر روش، ترتيب، قرائت و ... با یکدیگر تفاوت داشت، نهایتا اختلاف در مُصحف ها و قرائت ها، موجب اختلاف در بین مردم گردید. از این رو «حذيفة بن یمان» برای حلّ اين مشكل، از عثمان خواست كه به يكسان نمودن مصاحف و اِلزام نمودنِ مردم به قرائتِ واحد، اقدام كند كه همه اصحاب به جز «عبدالله بن مسعود»، با این اقدام موافقت کردند.

چگونگی شهادت «جعفر ابن ابی طالب»

«جعفر ابن ابی طالب» چگونه به شهادت رسید؟

«جنگ موته» در سال هشتم هجری اتفاق افتاد. پيامبر(ص) در این نبرد سه فرمانده به ترتيب برای سپاه اسلام تعیین کرد: زيد بن حارثه، جعفر بن ابي طالب و عبدالله بن رواحه. هر سه فرمانده يكى بعد از ديگرى به شهادت رسيدند و دشمن دست هاى جعفر را قطع كرد و پيامبر(ص) درباره اش فرمود: «او با دو بال در فضاى بهشت پرواز خواهد كرد».

مخالفت «طلحه» و «زبیر» با امام علی(ع)

اولین مخالفتهای «طلحه» و «زبیر» با امام علی(علیه السلام) به چه علت بود؟

امام علی(ع) در روز دوم خلافت خويش اعلام كرد راه و رسم من همان روش پيغمبر(ص) است؛ بيت المال نیز به طور مساوى بين همه تقسيم مى شود و هيچ كس بر ديگرى برترى ندارد و اگر سابقه بيشترى در اسلام داشته باشد پاداش او در قيامت با خداست. «طلحه» و «زبير» از این تقسیم سرباز زدند و مخالفت خود را خطاب به امام(ع) اینگونه بیان کردند: «چرا در قسمت كردن بيت المال بر خلاف عمر بن خطّاب قدم بر مى دارى و ما را با ديگران مساوى قرار مى دهى با اينكه غنائم با شمشير ما به دست آمده است».

فضائل «حمزه سیدالشهداء»؟

در منابع اسلامی چه فضائلی برای «حمزه سیدالشهداء» بیان شده است؟

درباره شخصیت «حمزه» تعابیر گرانسنگی در روايات آمده است؛ وي عموي پيامبر(ص) و برادر رضاعي او بود و از سوي ايشان به لقب اسد الله و سيد الشهداء مفتخر گشت. بدنش در جنگ اُحُد مثله شد و باعث تأثّر پيامبر(ص) شد و حضرت در كنار جسدش با اين عبارات به تجليل از او پرداخت: «خدا رحمتت كند اى عمو تو بسيار صله رحم بجا مى آوردى و بسيار كار خير انجام مى دادى». حضرت فاطمه(س) نيز از خاك قبرش تسبيحي براي ذكر خدا درست كرد تا يادش را زنده نگهدارد.

فضائل «جعفر بن ابی طالب»؟

در منابع اسلامی چه فضائلی برای «جعفر بن ابی طالب» بیان شده است؟

در روایات اسلامی تعبیرات مهمی درباره ایشان آمده است؛ از جمله اینکه: جعفر در قیامت بر ابلاغ رسالت انبیاء گواهی خواهد داد. او پس از حضرت علي(ع) و زيد سومين نفري بود كه به پیامبر(ص) ايمان آورد و به خاطر علاقه فراواني كه به فقرا و مستمندان داشت از سوي پيامبر(ص) به ابوالمساكين ملقب گشت و درباره او فرمود: «تو از نظر خلقت و خوى شبيه منى». علاوه بر این جعفر رئيس مهاجران به حبشه بود و دو هجرت داشت (هجرت به سوى حبشه و هجرت به سوى مدينه) و به دو قبله نماز خواند (در آغاز اسلام به سوى بيت المقدس و سپس در مدينه به سوى كعبه) و دو بار با پيغمبر(ص) بيعت كرد (بيعتى در آغاز اسلام و بيعتى در فتح مكّه).

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الرّضا عليه السّلام :

مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيى فيهِ اَمْرُنا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ.

هر کس در مجلسى بنشيند که در آن ، امر (و خطّ و مرام ما) احيا مى شود، دلش در روزى که دلها مى ميرند، نمى ميرد.

بحارالانوار، ج 44، ص 278