مخالفت اسلام با هنر!

مدّتها نقّاشی کردن و مجسمه سازی در جامعه مسلمانان حرام بوده است، طبق آیه 69 سوره یاسین، شعر گفتن شایسته پیامبر نیست، همچنین هنوز تکلیف موسيقی در برخی از مذاهب اسلام مشخص نيست و مصداق لهو شمرده می شود؛ آيا اقتضای دين اسلام و دينداری مسلمانان مخالفت با هنر است؟!

سیره  و روایات پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) نشان می دهد شعر شعرایی که ذوق هنری خود را در راه اهداف مقدس قرار دهند، از این حکم استثنا می شوند. در موسیقی نیز فقط نوع خاصی از آن که «غنا» نام می گیرد و اثرات روانی و اجتماعی زیان باری دارد حرام است. در مجسمه سازی نیز برخی پژوهش های فقهی جدید که حکم پرستش بت ها را از مجسمه سازی جدید نفی می کنند قائل به جواز آن تحت برخی شرایط است و همه اینها ادعای مخالفت اسلام را با اصل هنر نفی می کند.
از آن گذشته مطاله تاریخ تمدن اسلامی نشان می دهد ظهور اسلام و تطورات تاریخی آن موجب پدید آمدن و رشد رشته های هنری دیگری ای هم چون معماری (در مساجد و ابنیه اسلامی)، نگارگری (در کاشی کاری های مساجد و تذهیب مصاحف مشرف) و خطاطی (در نگارش مصاحف و کاشی نوشته های مساجد) شد و این موضوع دلیل دیگری برای رد مخالفت اسلام با هنر است.

«غفلت» عامل جهنّمي شدن انسان

خداوند در قرآن چگونه «غفلت» را عامل جهنّمی شدن بعضي از انسان ها بيان كرده است؟

خداوند در قرآن ضمن معرفى گروهى از بدترين افراد انسان ها درباره علت جهنمي شدن آنها مى فرمايد: «ما بسيارى از جن و انس را براى دوزخ آفريديم، آنها دل هایی دارند كه با آن چيزى درك نمى كنند و چشمانى دارند كه با آنها نمى بينند ... آنها همان غافلانند». در اين آيه عامل نهايى بدبختى اين گروه دوزخى را «غفلت» شمرده است. غفلتى كه از ترك انديشه و نداشتن چشم باز و گوش شنوا حاصل شده و انسان را به مرحله اى حتّى فروتر از چهارپايان سقوط مى دهد.

عدم پایبندی یزید به دستورات اسلام

آیا یزید به دستورات اسلام معتقد بود؟

اشعار کفرآمیز یزید و کشتن امام حسین(ع) به بهانه انتقام از پیامبر(ص) در برابر مشرکان کشته شده در جنگ بدر، حاکی از عدم اعتقاد او به اسلام است. دربار یزید، مرکز فساد و فحشا بود و آثار آن در جامعه نیز گسترش یافته بود؛ به گونه اى که حتّى در محیط مقدّسى چون مکّه و مدینه، جمعى به نوازندگى و لهو و لعب مى پرداختند. گروهى از مردم مدینه که به شام سفر کرده بودند، یزید را چنین معرفی کردند: دین ندارد، شراب مى نوشد، طنبور مى نوازد، نوازندگان نزد وى به لهو و لعب مشغولند، با سگ ها بازى مى کند، ... .
 

اعتدال در انفاق

آیا رعایت اعتدال در انفاق و کمک به دیگران شایسته است؟

رعایت اعتدال در همه چیز، حتى در انفاق و کمک به دیگران، یک اصل اساسى است. خداى متعال در آیه 29 سوره «اسراء» روى این مسأله تأکید کرده مى فرماید: «هرگز دست خود را بر گردن خویش زنجیر مکن»؛ این تعبیر کنایه لطیفى است از این که: دستِ دهنده داشته باش، و همچون بخیلان که گوئى دست هایشان به گردنشان با غل و زنجیر بسته اند و قادر به کمک و انفاق نیستند، مباش! از سوئى دیگر مى فرماید «دست خود را فوق العاده گشاده مدار، و بذل و بخشش بى حساب مکن، که سبب شود مورد ملامت این و آن قرار گیرى، و از مردم جدا شوى».

فرار شیطان از عمر!

آیا روایاتى که در مورد فرار شیطان از عمر نقل شده، قابل پذیرش است؟

روایاتى که در مورد فرار شیطان از عمر نقل شده، جعلی است؛ زیرا؛ اولا: در متن احادیث آن قدر کلمات پست که موجب اهانت به ساحت مقدس رسول اکرم(ص) است، وجود دارد، که ما را از بحث سندى بى نیاز مى کند. ثانیا: مضمون آن این است که عمر از لهو و لعب کراهت داشت، در حالى که فقهای اهل سنت، عمر را جزء کسانى مى شمارند که غناء را مباح مى دانند. با این حال آیا معقول است که شیطان از عمر فرارى باشد، ولى پیامبر(ص) به آن گوش دهد واز آن دورى نکند و شیطان خوفى از آن حضرت نداشته باشد؟

دلالت نکردن آیات قرآن بر حرمت غناء!

با توجّه به اینکه واژه های «لَهْوَ الْحَدِيثِ»، «قَوْلَ الزُّور» و «اللَّغْوِ» ضرورتا دلالت بر «غناء» ندارند و از ظاهر آیات قرآن حرمت موسیقی استنباط نمی شود، چرا در فقه شیعه غناء حرام بوده است؟!

اولا: سنّت نبوی و ائمه اهل بیت(علیهم السلام) نیز در کنار قرآن یکی از منابع استنباط احکام است.
ثانیا: بر اساس جمع بین احادیث حرمت و جواز غناء و تحلیل آنها، غنایی حرام است که ملازم با «لَهْوَ الْحَدِيثِ»، «قَوْلَ الزُّور» و «اللَّغْوِ» باشد.
ثالثا: حکم حرمت «غنای لهوی» از قرآن نیز استفاده می شود؛ چرا که هر عملی که ملازم با «لَهْوَ الْحَدِيثِ»، «قَوْلَ الزُّور» و «اللَّغْوِ» باشد، به حکم قرآن باید از آن اعراض و اجتناب کرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)

لا شيءَ أصدقُ مِن الأجلِ

چيزى راست تر از اجل و مرگ نيست

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 44