آنچه از روايات استفاده مى شود این است كه گريستن در مصائب عزيزان ممنوع نيست؛ و فقط جزع و بى تابى و ناشكرى ممنوع است. در حديثى مى خوانيم: «هنگامى كه خبر وفات جعفر بن ابى طالب و زيد بن حارثه [در جنگ موته] به پيغمبر رسيد، هنگامى كه وارد خانه مى شد شديداً براى آنها گريه مى كرد». نبايد فراموش كرد جزع و بى تابى، افزون بر اينكه نوعى ناسپاسى در پيشگاه خداست، آثار بسيار مخربى روى اعصاب انسان دارد و گاه او را تا سرحد جنون پيش مى برد.

در روایات اسلامی تعبیرات مهمی درباره ایشان آمده است؛ از جمله اینکه: جعفر در قیامت بر ابلاغ رسالت انبیاء گواهی خواهد داد. او پس از حضرت علي(ع) و زيد سومين نفري بود كه به پیامبر(ص) ايمان آورد و به خاطر علاقه فراواني كه به فقرا و مستمندان داشت از سوي پيامبر(ص) به ابوالمساكين ملقب گشت و درباره او فرمود: «تو از نظر خلقت و خوى شبيه منى». علاوه بر این جعفر رئيس مهاجران به حبشه بود و دو هجرت داشت (هجرت به سوى حبشه و هجرت به سوى مدينه) و به دو قبله نماز خواند (در آغاز اسلام به سوى بيت المقدس و سپس در مدينه به سوى كعبه) و دو بار با پيغمبر(ص) بيعت كرد (بيعتى در آغاز اسلام و بيعتى در فتح مكّه).

گروهی از مسلمانان مکّه بر اثر ظلم مشرکان، به حبشه مهاجرت کردند. مشرکان نمایندگانی را به همراه هدایای بسیار به حبشه فرستادند و از نجاشی خواستند پناهندگان را تحویل دهد. نجاشی، برای شنیدن سخن مسلمانان، دستور داد آنان را حاضر کنند. جعفربن ابیطالب در حضور نجاشی و دانشمندان مسیحی، به بیان ویژگی های اسلام و دین پدران خود پرداخت و با قرائت آیاتی از قرآن، به داستان حضرت مریم و تولد حضرت عیسی(ع) پرداخت. این آیات، نجاشی و روحانیون مسیحی را تحت تاثیر قرار داد و از بازگرداندن مسلمانان امتناع کردند.

«مكاشفه و شهود» از راه‌هاي غير معمول درك و حس هستند كه براي افراد خاصي راهي به سوي معرفت ايجاد مي كنند. اين كه پيامبر(ص) از وفات نجاشي پادشاه حبشه خبر مي دهند و نحوه شهادت جعفر بن ابي طالب را همزمان با لحظات شهادت او بيان مي كنند و در آينده از شهادت مولي علي‌(ع) خبر مي دهند همگي نشانه هايي از معرفت و شناخت است كه به آن مكاشفه مي گويند.

به فرموده امام علی(ع)، هرگاه آتش جنگ شعله ور مى شد و دشمنان حمله مى كردند، رسول خدا(ص) اهل بيت خود را پيشاپيش لشكر قرار مى داد و بدين وسيله اصحابش را از آتش شمشيرها و نيزه ها مصون مى داشت. سپس امام(ع) نام سه نفر از بستگان نزديك خود كه در سه جنگ مهم از جنگ هاى اسلامى به شهادت رسيدند را ذكر مى كند؛ نخستين آنها «عبيدة بن حارث» پسر عموى پيغمبر(ص) كه در روز بدر شهيد شد و دوم حمزه عموى پيغمبر(ص) كه روز اُحُد به شهادت رسيد و سومين نفر جعفر بن ابى طالب پسرعموى ديگرش كه در جنگ موته به افتخار شهادت نايل شد.

«جنگ موته» در سال هشتم هجری اتفاق افتاد. پيامبر(ص) در این نبرد سه فرمانده به ترتيب برای سپاه اسلام تعیین کرد: زيد بن حارثه، جعفر بن ابي طالب و عبدالله بن رواحه. هر سه فرمانده يكى بعد از ديگرى به شهادت رسيدند و دشمن دست هاى جعفر را قطع كرد و پيامبر(ص) درباره اش فرمود: «او با دو بال در فضاى بهشت پرواز خواهد كرد».

این آیات درباره نجاشى نازل شده است. در سال هاى اول بعثت که مسلمانان تحت شکنجه مشرکان بودند، به دستور پیامبر(ص) مسلمانان به سرپرستی جعفر بن ابی طالب به حبشه هجرت کردند. برای برگرداندن مسلمانان، مشرکان نمایندگانی را به حبشه فرستادند. نجاشی بعد از شنیدن سخن  مشرکان و سخنان جعفر که آیاتی از سوره مریم را تلاوت کرد، گفت: مسلمانان در امنیت کامل می توانند در این کشور زندگی کنند.