در این فراز سخن از عدم اهلیّت آنها براى مدح مدّاحان چاپلوس آمده بود; همان بلاى بزرگى که گریبان این دسته از جاهلان عالم نما را مى گیرد و کم کم باور مى کنند علم و دانشى دارند و لیاقت و ارزشى، و به همین دلیل بر مسندهایى تکیه مى زنند که هرگز اهل آن نیستند و مایه هلاکت خویش و جامعه مى شوند. ضرر آن مدّاحان چاپلوس که اطراف نااهلان را مى گیرند و آنها را بر مسند قدرت مى نشانند از زیان آن سردمداران نالایق کمتر نیست; بلکه بیشتر است!
در قرآن مجید و روایات اسلامى از این کار شدیداً مذمّت شده است.
در حدیثى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) مى خوانیم: «اِذا مُدِحَ الْفاجِرُ إِهْتَزَّ الْعَرْشُ وَ غَضِبَ الرَّبٌّ; هنگامى که براى شخص فاجر مدح و ثنا گفته شود، عرش خداوند به لرزه در مى آید و پروردگار غضب مى کند»!
در حدیث دیگرى از همان حضرت آمده است: «مَنْ مَدَحَ سُلْطاناً جائِراً وَ تَخَفَّفَ وَ نَضَعْضَعَ لَهُ طَمَعاً فیهِ کانَ قَرینَهُ اِلَى النّارِ; کسى که سلطان ظالمى را ثنا گوید و به خاطر طمع در امکانات مادّیش براى او تواضع کند، همنشین او در آتش دوزخ خواهد بود»!
به همین دلیل در احادیث اسلامى شدیداً نسبت به مدح مدّاحان هشدار داده شده است که حتى افراد باتقوا مراقب خطرات این گونه مدّاحان باشند! در حدیث معروف نبوى مى خوانیم: «اُحْثُو فی وُجُوهِ الْمَدّاحینَ التُّرابَ; خاک به صورت مدّاحان بپاشید! (و آنها را از خود دور کنید که شما را از عیوب غافل مى کنند)».
امیرمؤمنان در «عهدنامه» معروف «مالک اشتر»، به مالک در این زمینه هشدار مى دهد و بعد از آن که او را به همنشینى اهل ورع و صدق و راستى دعوت مى کند، مى فرماید: «ثُمَّ رُضْهُمْ عَلى اَلاّ یُطْرُوکَ وَ لا یُبْجَحُوکَ بِباطِل لَمْ تَفْعَلْهُ فَاِنَّ کَثْرَةَ الإِطْراءِ تُحْدِثُ الزَّهْوَ وَ تُدْنی مِنَ العِزَّةِ; آنان را طورى تربیت کن که ستایش بیهوده از تو نکنند و تو را نسبت به اعمالى که انجام نداده اى، تمجید ننمایند! زیرا کثرت مدح و ثنا، خود پسندى و عجب به بار مى آورد و انسان را به تکبّر و غرور نزدیک مى سازد»!
* * *
1. «بحارالانوار»، ج 74، ص 150.
2. «بحارالانوار»، ج 72، ص 369.
3. «بحارالانوار»، ج 70، ص 294.
4. «نهج البلاغه»، نامه 53.
