به اتّفاق همه مورّخان، سیّد رضى در سال 359 هجرى قمرى در بغداد دیده به جهان گشود. کودکى که نام او را «محمّد» گذاردند و بعدها به «شریف رضى»، «ذوالحسبین» شهرت یافت.

مادر وى «فاطمه» دختر حسین بن ابى محمّد اطروش نام داشت که از نسل امام على بن ابى طالب بود.(1) زنى بود فاضله، پارسا و بلندنظر که سیّد رضى درباره اش چنین سروده است:

لَوْ کانَ مِثلَکِ کلُّ اُمٍّ بَرَّة *** غَنِىَ البَنُونَ بِها عَنِ الاباءِ

«هرگاه مادران نیکوکار، همانند تو بودند، فرزندان از وجود پدر بى نیاز مى گشتند!»(2)

پدر وى که از نسل امام موسى کاظم(علیه السلام) است، ابواحمد، حسین بن موسى نام داشت.(3) و در دو دولت عبّاسى و آل بویه داراى منزلت عظیمى بود که ابونصر بهاءالدّین به وى لقب «الطاهر الاوحد» داد.

ابواحمد، پنج بار ریاست و سرپرستى طالبیّین را عهده دار شد و در حالى که عنوان «نقیب» و «بزرگ» آن گروه را داشت از دنیا رفت.

آرى سیّد رضى از چنین پدر و مادرى به دنیا آمد و در میان چنین خاندان پاک و با شخصیّتى پرورش یافت که از کودکى، آثار بزرگى و مجد و عظمت از چهره اش نمایان بود.

مرحوم «علامه امینى» درباره «سیّد رضى» مى گوید: «سیّدرضى، از مفاخر خاندان پاک نبوى و پیشواى دانشمندان علم و حدیث و ادب و قهرمانى از قهرمانان عرصه دین و دانش و مذهب است.

آرى او در تمام آنچه از نیاکان پاک خود به ارث برده بود پیشتاز و نمونه شد: از دانش جوشان و فراوان، روحیّات بلند، نظر صائب و ثاقب، طبع بلند و اباى نفس، ادب برتر و حسب پاکیزه. او از نوادگان شجره نبوى و از شاخه هاى پربار ولایت علوى است، مجد و عظمتش را از حضرت فاطمه(علیها السلام) و بزرگى و سیادت را از امام کاظم(علیه السلام)به ارث برده است.

وى صاحب ده ها فضایل دیگر است که قلم را یاراى نگارش همه آنها نیست».(4)

آن گاه مرحوم علامه امینى نام بیش از چهل کتاب را که درباره زندگى و شخصیّت سیّد رضى سخن گفته اند ذکر مى کند و مى افزاید:

روحیّات بلند او را مى توان در کتابى که «علاّمه شیخ عبدالحسین حلّى» به عنوان مقدّمه اى در جزء پنجم تفسیر خود در 112 صفحه نوشته، خواند.

و شخصیّت والاى او را در کتاب «عبقریّة الرّضى» نوشته نویسنده معروف «زکى مبارک» در دو جلد قطور مطالعه کرد و پیش از این دو تن، علاّمه شیخ محمّدرضا کاشف الغطا نیز درباره وى کتابى نوشته است.

1. فاطمة بنت الحسین بن ابى محمّد الحسن الاطروش بن على بن الحسن بن على بن عمر بن على بن ابى طالب(علیه السلام).
2. مقدّمه یادنامه علاّمه شریف رضى.
3. ابواحمد الحسین بن موسى بن محمّد بن موسى بن ابراهیم بن الامام ابى ابراهیم موسى الکاظم(علیه السلام).
4. الغدیر، ج 4، ص 181.