در فراز بالا از کلام مولا على(علیه السلام) اشارات بسیار پرمعنایى به ضررهاى فوق العاده جاهلان عالم نماو عالمان زشت سیرت شده است که هم خود را به بدبختى مى کشانند و هم جامعه اى را که در آن زندگى مى کنند. خطرات آنها تا آن جاست که خونهاى بیگناهان ریخته مى شود و حقوق مظلومان بر باد مى رود، خونها از قضاوت ظالمانه آنها فریاد مى کشند و اموال به غارت رفته از دست آنها صیحه مى زنند.

در حدیث معروف پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) آمده است: «مَنْ عَمِلَ عَلى غَیْرِ عِلْم کانَ ما یُفْسِدُ اَکْثَرَ مِمّا یُصْلِحُ; آن کسى که بدون آگاهى عهده دار کارى مى شود خرابکارى او از اصلاحات او بیشتر است»!(1)

در حدیث دیگرى از همان حضرت مى خوانیم: «مَنْ اَفْتَى النّاسَ بِغَیْرِ عِلْم وَ هُوَ لا یَعْلَمُ النّاسِخَ مِنَ الْمَنْسُوخِ وَ الْمُحْکَم مِنَ الْمُتَشابِهِ فَقَدْ هَلَکَ وَ اَهْلَکَ; کسى که بدون آگاهى کافى فتوا دهد در حالى که نه ناسخ را از منسوخ مى شناسد و نه محکم را از متشابه، هم خودش هلاک مى شود و هم دیگران را به هلاکت مى کشاند»!(2)

این گونه افراد هرچه بیشتر و سریعتر کار کنند بدبختى آنها و جامعه بیشتر مى شود; همان گونه که در حدیث پرمعنایى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم که مى فرمود: «اَلْعالِمُ عَلى غَیْرِ بَصیرَة کَالسّائِرِ عَلى غَیْرِ الطَّریقِ لا یَزیدُهُ سُرْعَةُ السَّیْرِ اِلاّ بُعْداً; کسى که بدون آگاهى عمل مى کند همچون کسى است که از بیراهه مى رود که هرچه بر سرعت سیر خود بیفزاید، از جاده اصلى دورتر مى شود»!(3)

1. «اصول کافى»، ج 1، ص 44.
2. همان مدرک، ص 43.
3. همان مدرک.