همان گونه که از گفته «سیّد رضى» پیداست این خطبه نیز مربوط به داستان جنگ «جمل» است و هنگامى بیان شد که پیروزى آشکار گردید و یاران على(علیه السلام)غرق شادى گشتند و یکى از یاران على(علیه السلام) که علاقه فوق العاده اى به برادرش داشت جاى برادر را در این صحنه خالى دید و آرزو کرده بود که اى کاش برادرش مى بود و در این شادى شرکت مى کرد و آثار عظمت الهى را در این پیروزى سریع مشاهده مى نمود.

این جا بود که على(علیه السلام) با بیان لطیف و عمیقى حضور معنوى برادرش را که همدل و هم عقیده با او بود اعلام فرمود: زیرا از دیدگاه اسلام در میان پیوندهاى گوناگونى که در بین انسانها دیده مى شود (پیوند نژاد، زبان، تفکّر سیاسى و منافع اقتصادى و...) برترین و والاترین پیوند، همان پیوند مکتبى است که در این خطبه اشاره به آن شده است.

به تعبیر دیگر، على(علیه السلام) در این خطبه مى فرماید: تمام کسانى که امروز در مناطق دور و نزدیک جهان وجود دارند و به علل گوناگونى در این میدان و میدانهاى مشابه آن حضور نداشته اند، امّا با ما همدل و هم عقیده بوده اند و همچنین کسانى که فردا و تا آینده دور دست از صلب پدران و رحم مادران قدم به عرصه جهان مى نهند و با ما همدل و هم عقیده اند، در واقع در این میدان نبرد حق و باطل حضور داشته و در برکات و حسنات آن شریکند!