اولين برخورد امام حسين(ع) با سپاه عراق، برخورد با سپاه حرّ بود كه وظيفه داشت امام(ع) را به كوفه ببرد كه با مخالفت امام(ع) به ناچار در صحراي خشك و سوزان فرود آمدند. فردای روز ورود امام(ع) به کربلا، سيل ورود سپاهیان ابن زیاد به كربلا فزوني يافت و فرماندهي به عمر سعد رسيد. ابن سعد از پیشنهاد امام(ع) براي بازگشت خوشحال شد؛ اما با مخالفت شمر و دستور جنگ از طرف ابن زياد روبرو شد و چون تلاش امام(ع) براي كنار كشيدن ابن سعد نتيجه‌اي نداد، جنگ آغاز شد و با شهادت امام حسين(ع) و يارانش به پايان رسيد.

غاليانی كه براي ائمه(ع) الوهيت قائل بودند می‌گفتند كه همان‌طور كه به جاي عيسی(ع) فرد ديگري دار زده شد در کربلا نیز حنظلة بن اسعد شامی به جاي امام حسين(ع) كشته شد. اين اعتقاد با خبر پيامبر(ص) مبني بر كشته شدن امام حسين(ع) ناسازگار است و امام رضا(ع) نيز ضمن لعن آنها فرمودند: «به خدا سوگند که کشته شد حسین(ع) و کشته شد کسی که بهتر از او بود، یعنی امام علي(ع) و امام حسن(ع) و هیچ یک از اهل بیت رسالت نیست مگر آنکه کشته می‌شود و مرا به زهر شهید خواهند کرد و این خبر از پيامبر(ص) به من رسیده است».

سرهاى پاك شهدای کربلا كه مجموع آنها با سر امام(ع) به 72 سر نورانى مى رسيد اينگونه بين قبائل تقسيم شد: 1- قبيله كنده به سركردگى قيس بن اشعث، سيزده سر!. 2- قبيله هوازن به فرماندهى شمر بن ذى الجوشن، دوازده سر!. 3- قبيله تميم، هفده سر!. 4-  قبيله بنى اسد، نه سر!. 5- قبيله مذحج، هفت سر!. 6-  ساير قبايل، سيزده سر!

بیان امام بیانگر این است که مردم کوفه چنان در ورطه بی دینی غوطه ور شده بودند که امام از آنها توقع رفتار دین مدار نداشت؛ بلکه از آنها می خواست به حداقل اقتضائات انسانی عمل کنند. این کلام امام(ع) زنگ خطر و مایه عبرت برای مسلمانان عصر حاضر است که از سرنوشت مردم کوفه درس گرفته و با اجتناب از اعمال و رفتاری که بوی تبعیت از هوا و هوس می دهد و یا برگرفته از جهل و نادانی و تعصب و جمود است دین خود را مستحکم نموده، خود را برای دفاع از قیام آخر الزمان و همراهی موعود جهانی آماده و مهیا سازند.

اولا: قرار نیست همیشه ظلم از طریق امدادهای غیبی از بین برود؛ بلکه از آنجا که خداوند جریان امور عالم را از راه جریان اسباب و مسببات قرار داده است، اصل بر این است که خود انسان ها برای مبارزه با ظلم تلاش کنند. اگر قرار باشد ظالمان را خدا نابود کند طرف مقابل آنها برای چه آفریده شده اند؟! کربلا و عاشورا نیز فرصت آزمودن مسلمانان مدعی آن جامعه بود که بیشتر آنها «رفوزه» شدند.

ثانیا: انبیاء و اولیاء بوسیله مصائب «امتحان» می شوند و به تناسب رنجی که تحمل می کنند، «ترفیع درجه» پیدا می کنند؛ «هر که در این بزم مقرب تر است *** جام بلا بیشترش می دهند».

ثالثا: اگر هر عمل ظالمانه ای، بلافاصله جزا داده شود، هیچ کس جرأتی برای بروز اراده واقعی و باطنش نخواهد داشت و با پدید آمدن حالتی شبیه به جبر، اختیار و جسارت هر کس برای انتخاب آزادانه اعمال از بین خواهد رفت و مجالِ کامل شدنِ «حجّت» روز جزا فراهم نخواهد آمد.

رابعا: روایاتی وجود دارد که نصرت ملائک الهي در کربلا به یاری امام حسين(ع) آمد ولی ایشان نپذیرفت و بين پيروزى بر دشمنانش و لقاى پروردگارش، لقاى پروردگارش را برگزيد.

خامسا: اگر امام پيروزی ظاهری از طریق معجزه را می پذیرفت، ديگر نمی توانست براي بشريت نقش «الگو» را ايفا نماید.

اولا: منابع مختلف تاریخی از دستور یزید برای کشتن امام حسین(ع) خبر می دهند؛ با توجه به این منابع ذهبی شاگرد ابن تیمیه هم در مواقع مختلف یزید را آمر قتل امام حسین معرفی کرده است.
ثانیا: اگر یزید دستور به قتل امام حسین(ع) نداده بود، چرا ابن زیاد را مؤاخذه نکرد و مقام او را ترفیع داد!؟ چرا به او اجازه داد جوایز فراوانی از بیت المال به قاتلان امام پرداخت شود؟!
ثالثا: اگر یزید از این وقایع خبر نداشت و از قتل امام ناراحت بود، چرا سر امام را به کاخ دمشق فراخواند؟! چرا با عصا زدن، به سر مبارک ایشان اهانت کرد؟!

پس از شهادت امام حسین(ع) چون غارتگران کوفی بر خیام حرم حمله ور شدند و زینت های زنان را به یغما بردند، تنها يك زن از قبيله بكر بن وائل كه با شوهرش در سپاه ابن سعد بود اين جسارت و بى حرمتى را تحمل نكرد و فرياد حمايت از دختران و زنان رسول خدا را سر داد، شمشير گرفت و قبيله اش را مخاطب ساخت و گفت: به خونخواهى رسول خدا بپاخيزيد. شوهرش آمد و او را به جايگاهش برگرداند.
اين اولين فرياد خونخواهى از خون هاى به نا حق ريخته مظلومان كربلا بود كه از حلقوم زنى خارج مى شد.
 

از حوادث بسيار تكان دهنده در غروب عاشورا، سوزاندن خيمه هاى آل رسول الله(ص) بود. امام سجاد(ع) هنگام يادآورى آن خاطرات تلخ همواره اشك از ديدگانشان جارى مى شد و مى فرمود: «به خدا سوگند، من هيچگاه به عمّه ها و خواهرانم نظر نمى كنم جز اين كه گريه گلويم را مى فشارد و ياد مى كنم آن لحظات را كه آنها از خيمه اى به خيمه ديگر مى دويدند و منادى سپاه دشمن فرياد مى زد كه: خيمه هاى ستمگران را آتش بزنيد»!

برابر فرمانى كه ابن زياد صادر كرده بود، «ابن سعد» مأمور بود پس از شهادت امام حسين(ع) بدن مباركش را زير سمّ اسبان قرار دهد؛ وى كه به خاطر تقرّب به ابن زياد از هيچ جنايتى خوددارى نمى كرد، در ميان اصحابش فرياد زد: كيست كه داوطلبانه بر پيكر حسين اسب بتازد تا سينه و پشت وى را زير سم اسبان پايمال كند؟ شمر كه قساوت فوق العاده اى داشت با شنيدن اين فرمان، پيشقدم شد و بر بدن پاك زاده زهرا(س) اسب تاخت. ده نفر ديگر نيز از وى تبعيّت كردند.

«ابن سعد» براى اين كه خبر پيروزى ظاهرى خويش را هر چه زودتر به عبيدالله بن زياد برساند در عصر همان روز عاشورا سر امام(ع) را توسط «خولى بن يزيد» و «حميد بن مسلم» به كوفه فرستاد. خولى كه حامل خبرى عظيم بود خود را با شتاب به كوفه رساند و جلو دارالاماره آمد و چون در قصر را بسته يافت به ناچار به سوى خانه خود رفت و سرِ امام را زير طشتى قرار داد.