پیشگام پیشگامان در امّت حضرت موسى (علیه السلام) یوشع بن نون، و در امّت حضرت عیسى، حبیب نجّار، و در امّت محمّد، علىّ بن ابى طالب است. 

همان طور که گفته شد مفهوم آیه شریفه سابقون گسترده است، و شامل همه کسانى که در ایمان و جهاد و نماز و توبه و اطاعت و ورود در بهشت و مانند آن سبقت گرفته اند مى شود. ولى طبق آنچه در روایات آمده است، على (علیه السلام)پیشگام همه پیشگامان و سابق بر همه سابقین مى باشد. و به تعبیر دیگر، مصداق روشن بلکه روشن ترین مصداق این آیه شریفه حضرت على (علیه السلام) است. به برخى از این روایت ها توجّه کنید:

الف ـ ابن عبّاس، راوى و مفسّر معروف، که مورد قبول شیعه و سنّى است، مى گوید:

سابِقُ هذِهِ الْاُمَّةِ عَلِىُّ بْنُ اَبیطالِب(1)

پیشگام پیشگامان مسلمان ها، علىّ بن ابى طالب است.

ب ـ وى در روایت دیگرى چنین مى گوید:

یُوشَعُ بْنُ نُونْ سَبَقَ اِلى مُوسى، وَ مُؤْمِنُ آلِ یاسین سَبَقَ اِلى عیسى، وَ عَلِىُّ بْنُ اَبیطالِب سَبَقَ اِلى مُحَمَّد(2)

ج ـ پیامبر گرامى اسلام (صلى الله علیه وآله وسلم) هنگامى که مى خواست صیغه مبارک ترین عقد ازدواج را اجرا کند، و فاطمه زهرا (علیها السلام)را به عقد على (علیه السلام) درآورد، خطاب به دخترش فرمود:

زَوَّجْتُکِ باَوَّلِ مَنْ آمَنَ بى وَ عَرَفَنى وَ ساعَدَنى(3)

فاطمه جان! شوهرى براى تو انتخاب کردم که نخستین ایمان آورنده به من بود و نخستین کسى بود که مرا شناخت و به یارى ام شتافت.

آرى، طبق این روایات، و دیگر روایاتى که جهت رعایت اختصار از ذکر آن صرف نظر مى کنیم، على (علیه السلام)پیشگام پیشگامان مسلمانان است. آیا شایسته است با وجود على (علیه السلام)، شخص دیگرى خلیفه پیامبر شود؟

چه خوش گفته آن شاعر شیرین زبان عرب :

اَلَیْسَ اَوَّلُ مَنْ صَلّى بِقِبْلَتِهِمْ *** وَ اَعْلَمُ النّاسِ بِالْقُرْآنِ وَ السُّنَنِ(4)

مگر نه این که على (علیه السلام) (پس از پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم)) اوّلین مسلمانى است که به سمت قبله نماز خوانده و آگاه ترین مسلمانان به قرآن و سنّت پیامبر اسلام است؟ پس چرا با وجود على به در خانه دیگران که معترفند على بر آن ها رجحان دارد مى روید؟

روایات فوق در منابع مختلف اهل سنّت آمده است که به 10 مورد آن اشاره مى شود:

1 ـ ابن مغازلى در مسند(5)

2 ـ سبط ابن جوزى در تذکره(6)

3 ـ ابن کثیر دمشقى(7)

4 ـ محیى الدّین طبرى در الرّیاض النّضرة(8)

5 ـ سیوطى در الدّرّ المنثور(9)

6 ـ ابن حجر در الصّواعق المحرقة(10)

7 ـ علاّمه شوکانى در فتح القدیر(11)

8 ـ میر محمّد صالح ترمذى در مناقب مرتضوى(12)

9 ـ آلوسى در روح المعانى(13)

10 ـ قندوزى در ینابیع المودّة(14)

با توجّه به روایات فراوانى که در مورد حضرت على (علیه السلام) در ذیل آیه فوق وارد شده است، آیا امکان دارد خداوند با وجود على (علیه السلام) با آن همه فضایل، شخص دیگرى را براى خلافت نصب کند!

1 . احقاق الحق، جلد 3، صفحه 114.

2 . احقاق الحق، جلد 3، صفحه 115.

3 . روضة الاحباب، جلد 3، صفحه 10 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 117).

4 . شعر فوق از خزیمة بن ثابت است.

5 . به نقل احقاق الحق، جلد 3، صفحه 114.

6 . تذکرة، صفحه 21 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 115).

7 . تفسیر ابن کثیر، جلد 4، صفحه 283 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 115).

8 . الرّیاض النّضرة، صفحه 158 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 115).

9 . الدّرّ المنثور، جلد 6، صفحه 154 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 116).

10 . الصّواعق، صفحه 123 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 116).

11 . فتح القدیر، جلد 5، صفحه 148 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 117).

12 . مناقب مرتضوى، صفحه 49 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 117).

13 . روح المعانى، جلد 27، صفحه 114 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 118).

14 . ینابیع المودّة، صفحه 60 (به نقل از احقاق الحق، جلد 3، صفحه 118).