«فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَى اللهِ وَ کَذَّبَ بِالصِّدْقِ اِذْ جائَهُ» ـ چه کسى ظالم تر از شخصى است که مرتکب این دو دروغ بزرگ مى شود: 1 ـ دروغ بر خدا. 2 ـ دروغ بر پیامبر خدا (صلى الله علیه وآله وسلم). بدون شک تمام دروغ ها زشت و از گناهان کبیره محسوب مى شود، ولى پرواضح است که دروغ به خداوند بزرگ و پیامبران عظیم الشأن (علیهم السلام)بسیار زشت و خطرناک و گاه عوارض وحشتناک و ثمرات نامیمونى را به دنبال دارد.
سؤال : بت پرستان چه دروغ هایى به خدا و پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) نسبت مى دادند؟
پاسخ : قسمتى از نسبت هاى دروغ آنان بدین شرح است:
الف ـ آن ها فرشتگان را دختران خدا مى دانستند.
ب ـ برخى از آن ها معتقد بودند که خداوند به بت پرستى آن ها رضایت دارد و بت ها واسطه بین آن ها و خداست و شفیع آنان در پیشگاه خداوند محسوب مى شود!
ج ـ بعضى از مشرکان براى خداوند فرزندانى قائل بودند و حضرت مسیح را پسر خدا مى دانستند.
د ـ گاه بعضى چیزها را حلال و بعضى چیزهاى دیگر را حرام مى دانستند و این امور را به دروغ به خداوند نسبت مى دادند.
این امور و امثال آن، دروغ هایى بود که به خداوند متعال مى بستند و چون با عدم تصدیق پیامبران الهى و مقابله و مبارزه آن بزرگواران، که براى نجات انسان ها مبعوث شده بودند، مواجه مى شدند به تکذیب و انکار رسالت و نبوّت آنان مى پرداختند. حقیقتاً این افراد ظالم ترین انسان ها محسوب مى شوند. این ها نه تنها بر خود، بلکه بر مردم و کلمات نورانى کتاب هاى آسمانى هم ظلم کرده اند.
ظلم بر خودشان بدین شکل بود که راه سعادت و فلاح و رستگارى را با این تکذیب ها بر روى خویش مى بستند و با دست خویش، خود را گمراه و جهنّمى مى نمودند!
و امّا ظلمشان بر مردم به خاطر این بود که باعث گمراهى دیگران نیز مى شدند، آن ها نه تنها راه سعادت را بر خود مى بستند، که دیگران را هم به وادى شقاوت و گمراهى سوق مى دادند. اینان همانند بدعت گذارانند که آثار گناه بزرگ و نابخشودنى بدعتشان، هزاران سال، و گاه تا دامنه قیامت، پرونده سنگین و ظلمانى گناهانشان را باز نگه مى دارد. به گونه اى که اگر پشیمان نیز شوند، هیچ راه بازگشت و جبرانى ندارند.
و ظلم آن ها به آیات الهى نیز تصوّر مى شود، همان گونه که در آیه شریفه 103 سوره اعراف به این مطلب تصریح شده است. خداوند متعال در این آیه شریفه مى فرماید:
ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى بِآیاتِنا اِلى فِرْعَوْنَ وَ مَلَإِیهِ فَظَلَمُوا بِها فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدینَ
سپس به دنبال آن ها [ پیامبران پیشین ] موسى را با آیات خویش به سوى فرعون و اطرافیان او فرستادیم; امّا آن ها (با عدم پذیرش)، به آن (آیات) ظلم کردند. ببین عاقبت مفسدان چگونه بود!
طبق صریح این آیه شریفه عدم پذیرش و انکار آیات الهى ـ که همان کتاب هاى آسمانى و معجزات پیامبران است ـ نوعى ظلم به آیات الهى شمرده مى شود; چون وقتى جلوى قابلیّت چیزى، که قابل هدایت مردم است، را بگیریم به آن ظلم کرده ایم، علاوه بر این که بر آن مردم هم ظلم شده است. بنابراین، کسانى که اسلام را بد معرّفى مى کنند، یا با اعمال زشت خویش اسلام را بد جلوه مى دهند، یا قوانین اسلام را تفسیر به رأى مى کنند، همه این ها به اسلام ظلم کرده اند.
خلاصه این که، ظالم ترین مردم کسى است که خداوند و پیامبرش را تکذیب کند و چنین کسى مجازات بس شدیدى دارد که در ادامه آیه شریفه به آن اشاره شده است.
«اَلَیْسَ فى جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْکافِرینَ» ـ سرنوشت چنین انسان هاى ظالمى، که هم بر خویشتن و هم بر مردم دیگر و هم بر آیات الهى ظلم مى کنند، جهنّم است; جهنّمى که جایگاه کافران است. این که در این جا صریحاً جایگاه ظالم ترین افراد را بیان نمى کند، بلکه به صورت سؤال و استفهام آن را مطرح مى نماید، خود نکته قابل تأمّل و در خور دقّت دارد، که چنین جایگاه و مجازاتى براى چنان موجوداتى از سوى همگان قابل پیش بینى است!
«وَ الَّذى جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِه اُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ» ـ امّا گروه دوم، که در نقطه مقابل گروه اوّل هستند، یعنى کسانى که آورنده صدق و راستى هستند و کسانى که اینان را در پیامشان تصدیق مى نمایند، این ها پرهیزکارترین افراد هستند. هر چند واژه «أتقى» در این جا به کار نرفته است، ولى به دو دلیل مى توان ادّعا کرد که این دو گروه پرهیزکارترین افراد هستند: یکى به قرینه مقابله; بدین معنى که وقتى تکذیب کنندگان خدا و رسول ظالم ترین افراد باشند، حتماً تصدیق کنندگان خدا و رسول پرهیزکارترین افراد مى باشند. دیگر این که جمله «هُمُ الْمُتَّقُونَ» جمله حصر است و معناى آن این است که فقط این ها اهل تقوا هستند، متّقیان واقعى این افراد مى باشند. بنابراین، آثار و برکات تقوا و پاداش ها و وعده هایى که در قرآن مجید براى متّقین ذکر شده، اختصاص به چنین انسان هایى دارد. افرادى که در این آیه شریفه به آن ها اشاره شده، علاوه بر آنچه که به عموم متّقین داده مى شود، پاداش هاى ویژه اى نیز دارند که در آیه بعد شرح آن آمده است:
«لَهُمْ ما یَشاؤُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِکَ جَزاءُ الْمُحْسِنینَ» ـ درجات و مقامات پرهیزکارترین انسان ها به قدرى بالاست که بطور نامحدود نعمت هایى در اختیارشان نهاده مى شود و هر چه بخواهند در اختیارشان مى گذارند و این پاداش نیکوکاران است. پاداشى که بالاتر از آن قابل تصوّر نیست.
