بدون شک پاداش هاى آخرت متفاوت از پاداش هاى دنیاست; زیرا هر چند براى شرح و توضیح آن پاداش ها، از قالب ها و الفاظ دنیوى استفاده شده است، ولى مفهوم و محتواى آن ماهیّت اخروى دارد. بنابراین، آنچه از نعمت هاى اخروى مى شنویم و تصوّر مى کنیم، تنها شبحى از واقعیّات جهان آخرت است و نباید انتظار داشته باشیم که بتوانیم در این دنیا حقیقت نعمت هاى آن جهان را درک کنیم. همان گونه که جنین در شکم مادر، هر چند ابوعلى سینا باشد، نمى تواند حقایق دنیا را درک و تصوّر کند; هر چند مادرش بتواند به احسن وجه برایش بیان کند; تنها ممکن است شبحى از حقایق دنیا را تصوّر کند. به همین جهت، در روایتى از پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم) مى خوانیم:

اِنَّ اللهَ یَقُولُ: اَعْدَدْتُ لِعِبادِىَ الصّالِحینَ ما لا عَیْنٌ رَأتْ، وَ لا اُذُنٌ سَمِعَتْ، وَ لا خَطَرَ عَلى قَلْبِ بَشَر(1)

خداوند مى فرماید: براى بندگان صالحم پاداش هایى فراهم کرده ام که هیچ چشمى ندیده، و هیچ گوشى نشنیده، و به فکر هیچ بشرى خطور نکرده است.

بنابراین، ممکن است لفظى در این جهان براى ما معنایى داشته باشد، ولى همان لفظ در مورد نعمت هاى بهشتى معنایى متفاوت و گاه متضاد داشته باشد. در بحث هاى آینده توضیحات بیشترى در این زمینه خواهد آمد. با توجّه به این مقدّمه به شرح نعمت هاى دوازده گانه مى پردازیم:

1 . پیام قرآن، جلد 6، صفحه 302.