سوره واقعه، همانند سایر سوره هاى قرآن کریم، سوره اى پرمحتوا و داراى مطالب تکاندهنده اى است. عمده موضوعات آیات این سوره، پیرامون معاد و جهان پس از مرگ است. آیات اوّلیّه آن با معرّفى آثار و علائم قیامت شروع مى شود. قیامت با یک انقلاب آغاز مى گردد، همان گونه که پیدایش زمین و آسمان و کهکشان ها با انقلاب و انفجارى همراه بوده است. بنابراین، دنیا با انقلابى آغاز و با انقلاب و انفجارى پایان مى پذیرد! در هنگام قیامت زمین بشدّت مى لرزد و کوه ها با تمام عظمت و وزنى که دارند به هوا پرتاب مى شوند و در آسمان با هم برخورد مى کنند، و برخورد آن ها با هم آن قدر شدید است، که به صورت غبارى پراکنده درمى آیند. خداوند سپس بر ویرانه هاى دنیا، جهان آخرت را پى ریزى مى کند و زمین و آسمانى دیگر مى آفریند. در آن روز انسان هایى که از قبرها سربرداشته و دوباره زنده شده اند، بر سه دسته تقسیم مى شوند:
1 ـ «اصحاب المیمنه» ـ عدّه اى در گروه اصحاب المیمنه جاى مى گیرند، این ها سعادتمندان و خجستگان هستند و افتخار و برکت و سعادت از آنِ آن هاست.
2 ـ «اصحاب المشئمه» ـ عدّه اى دیگر، انسان هاى شوم و بدبخت و شقاوتمند هستند، این ها کسانى هستند که نامه اعمالشان را به دست چپشان مى دهند!
3 ـ «السّابِقُونَ السّابِقُونَ» ـ گروه سوم پیشگامان پیشگامانند. خداوند متعال براى این گروه که سعادتمندترین گروه هاى سه گانه هستند مدال افتخارى در نظر گرفته است که هیچ کس آن را ندارد. و آن مدال افتخار، «مقام قرب» پروردگار است. آرى، سابقون مقرّبان درگاه الهى هستند.
خداوند متعال پس از این تقسیم بندى، به شرح و تفسیر پاداش ها و مجازات هاى گروه هاى سه گانه مى پردازد; پاداش هایى خیره کننده که اندیشه پیرامون آن وجدآفرین; و عذاب هایى دردناک که تصوّر آن ناراحت کننده است! آیه 11 تا 26 به پاداش مقرّبان و سابقون مى پردازد، پاداش هایى که بعضاً در ذهن نمى گنجد و تصوّر آن ها که قابل تصوّر است، لذّتبخش مى باشد. و از آیه 27 تا 40 به پاداش اصحاب الیمین پرداخته شده است و از آیه 41 به بعد مجازات هاى دردناک اصحاب الشّمال بطور مفصّل بیان شده است.
