خمیر مایه اصلى آیات هیجده گانه، و آنچه موجب این پاداش هاى مهمّ دوازده گانه شد، مسأله کمک هاى انسانى به نیازمندان بود، و این نشانگر عنایت ویژه و اهمّیّت فوق العاده اى است که خداوند مهربان به این موضوع داده است. هر کس خواستار شمول عنایت پروردگار مهربان نسبت به خویش است، باید به کمک مستمندان و بیچارگان بپردازد. و اگر از این مرحله بالاتر رود و از آنچه خود بدان نیازمند است ایثار کند، بدون شک عنایت ویژه خداوند شاملش مى گردد. براى روشن تر شدن اهمّیّت ویژه کمک به نیازمندان، به دو روایت زیر توجّه کنید:
1 ـ حضرت على (علیه السلام) در نامه اى خطاب به فرزندش امام حسن مجتبى (علیه السلام)چنین مى فرماید:
وَ اعْلَمْ أَنَّ اَمَامَکَ عَقَبَةً کَؤُوداً، اَلْمُخِفُّ فِیهَا اَحْسَنُ حَالا مِنَ الْمُثْقِلِ، وَ الْمُبْطِىءُ عَلَیْهَا اَقْبَحُ حَالا مِنَ الْمُسْرِعِ، وَ اَنَّ مَهْبِطَکَ بِهَا لاَ مَحَالَةَ اِمَّا عَلَى جَنَّة اَوْ عَلَى نَار، فَارْتَدْ لِنَفْسِکَ قَبْلَ نُزُولِکَ، وَ وَطِّىءِ الْمَنْزِلَ قَبْلَ حُلُولِکَ، فَلَیْسَ بَعْدَ الْمَوْتِ مُسْتَعْتَبٌ، وَ لاَ اِلَى الدُّنْیَا مُنْصَرَفٌ
فرزندم! گردنه هاى صعب العبور و خطرناکى در پیش رو دارى، (که براى عبور از آن گردنه ها) سبکباران حالشان به مراتب بهتر از سنگین باران است، و کُندروها حالشان بسیار بدتر از سرعت کنندگان مى باشد. بدون شک سرانجام انسان به بهشت یا جهنّم وارد مى شود; بنابراین، پیش از آن که به آن جهان کوچ کنى، براى خود وسایلى آماده کن، و منزلى را پیش از ورود مهیّا نما; زیرا پس از مرگ عذرى پذیرفته نیست و راه بازگشتى به دنیا وجود ندارد.
بهترین راه براى عبور از این گردنه هاى سخت و مناسب ترین زاد و توشه براى لحظه هاى هولناک صحراى محشر، کمک به فقرا و احسان به نیازمندان است. این کار در حقیقت شبیه آن است که این زاد و توشه را در دنیا تحویل آن ها دهیم و آن ها با خود حمل کنند و در قیامت تحویل ما دهند. آیا از این معامله پرسودتر و بهتر وجود دارد؟
2 ـ مرحوم محدّث کلینى، از بزرگان علماء شیعه، حدیث زیر را به نقل از امام صادق (علیه السلام) در کافى آورده است:
ثَلاَثٌ مَنْ اَتَى اللهَ بِوَاحِدَة مِنْهُنَّ اَوْجَبَ اللهُ لَهُ الْجَنَّهِ; اَلْإِنْفاقُ مِنْ اِقْتَار، وَ الْبِشْرُ لِجَمِیعِ الْعَالَمِ، وَ الْإِنْصَافُ مِنْ نَفْسِه
سه کار است که هر کس یکى از آن ها را براى رضاى خدا انجام دهد خداوند بهشت را بر او واجب مى کند:
1. انفاق به هنگام تنگدستى و نیاز. 2. خوشرویى (نه فقط با مسلمانان، بلکه) با تمام مردم جهان (اعمّ از مسلمان و غیرمسلمان). 3. با یک چشم به حقّ خود و دیگران نگاه کردن.
این که انسان حقّ خود و دیگران را با یک چشم ببیند بسیار مهمّ است و لهذا در روایت دیگرى مى خوانیم:
اِنَّ اللهَ یُحِبُّ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ الَّذِى یُحِبُّ لِأَخیهِ ما یُحِبُّ لِنَفْسِه وَ یُکِرْهُ لَهُ مَا یُکْرِهُ لِنَفْسِه.
5 . بحارالانوار، جلد 27، صفحه 89 .
