ابتدا به تبیین و تشریح کلمه «ولى» مى پردازیم; زیرا اگر معناى این کلمه روشن شود، بسیارى از مسائل حل خواهد شد. برخى از مفسّران اهل سنّت براى دور کردن مخاطبان خویش از معناى روشن آیه، معانى بسیارى، بیست و هفت معنى(1)براى ولى ذکر کرده اند، تا بگویند این کلمه لفظ مشترکى است که معانى مختلفى دارد و ما نمى دانیم که خداوند در این آیه کدامیک از آن معانى را اراده کرده است; پس آیه مبهم است و دلالت بر چیزى ندارد!

ولى هنگامى که به لغت مراجعه مى کنیم و کلمات و نظریّات متخصّصین لغت را مطالعه مى نمائیم، مشاهده مى کنیم که آنان بیش از دو تا سه معنى براى کلمه «ولى» نگفته اند. بنابراین بقیّه معانى، همه، به این سه معنى باز مى گردد! این سه معنى عبارتند از:

1 ـ «ولى» به معناى یار و یاور و ناصر، و ولایت به معناى نصرت و یارى است.

2 ـ معنى دومى که براى ولایت گفته اند، سرپرستى و صاحب اختیار بودن است، بنابراین «ولى» سرپرست و صاحب اختیار است.

3 ـ سومین معناى «ولى» دوست و رفیق است; هر چند انسان را نصرت و یارى نکند. ولى از آنجا که دوست در عالم رفاقت، غالباً به یارى انسان مى شتابد، معناى سوم نیز به معناى اوّل باز مى گردد; بنابراین، از نظر دانشمندان لغت «ولى» داراى دو معناى عمده است و بقیّه معانى به این دو باز مى گردد.

1 . مرحوم علاّمه امینى در اثر گرانسنگ خویش، الغدیر، جلد 1، صفحه 362، این احتمالات بیست وهفتگانه را نقل کرده است.