مسأله جانشینى و ولایت امیرالمؤمنین(علیه السلام) با نشانه هاى سه گانه اى که در آیه تبلیغ آمده است کاملا انطباق دارد; زیرا:
اوّلا : همان طور که گذشت پیامبر(صلى الله علیه وآله) در طول عمر مبارکش هیچگاه مسأله خلافت و جانشینى پس از خویش را بطور رسمى و در این مقیاس وسیع مطرح نکرده بود و این مسأله، تنها مسأله مهمّى بود که تا آخرین سالهاى عمر پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) زمین مانده بود.
ثانیاً : در بین مسائل مختلف اسلامى، هیچ مسأله اى در حدّ و شأن نبوّت و همطراز و همسنگ آن و ادامه دهنده مسیر نبوّت نمى باشد، بلکه مقام امامت است که همردیف مقام نبّوت، و امام است که انجام دهنده وظایف محوّله بر پیامبر است.
ثالثاً : از زمان طرح مسئله امامت و ولایت امیرمؤمنان، مخالفتهاى متعدّدى بروز داده شد; حتّى در همان صحراى غدیر، شخصى به حضور حضرت رسول(صلى الله علیه وآله)آمد و با حالت اعتراض به آن حضرت عرض کرد:
«اگر آنچه امروز گفته اى از ناحیه خداوند بوده است، از او بخواه عذابى بر من فرو فرستد و مرا نابود کند!» که چنین شد و او نابود گشت. مشروح این داستان در مباحث آینده خواهد آمد.
مخصوصاً اگر آیه 41 سوره مائده را کنار این آیه بگذاریم مطلب روشن تر خواهد شد.
نتیجه این که، آیه شریفه فوق، با قطع نظر از روایات و اقوال و آراء مفسّران و آنچه در تاریخ آمده، دلالت بر ولایت امیرمؤمنان، على(علیه السلام) دارد.
* * *
سؤال : شاید منظور از مسأله مهمّى که در این آیه مطرح شده، خطر دو دشمن بزرگ اسلام و مسلمین، یهود و نصارى، است که همواره در مقابل اسلام مى ایستادند و مانعى براى مسلمانان و پیشرفت اسلام محسوب مى شدند. در این صورت آیا آیه ربطى به ولایت دارد؟
پاسخ : کسى که کمترین آشنایى با تاریخ اسلام داشته باشد مى داند که مسأله یهودیان و مسیحیان در سال دهم هجرت حل شده بود و طومار قبائل مختلف یهود، بنى قریظه، بنى النّضیر، بنى قینقاع، یهودیان خیبر، و سایر یهودیان و نصارى، درهم پیچیده شده بود و همه آنها یا تسلیم مسلمانان شده و یا مجبور به هجرت گشته بودند; بنابراین، طبق آنچه در آیه 41 سوره مائده آمده است، ترس و بیم پیامبر(صلى الله علیه وآله) از مسلمانان و ایمان آورندگان بود، نه از بیگانگان از اسلام!
بدین جهت تفسیر آیه به یهود و نصارى، تفسیر ناسازگارى است، همان گونه که هرگونه تفسیرى بجز تفسیر بر ولایت امیرمؤمنان علىّ بن ابى طالب(علیه السلام)متناسب با محتواى آیه ولایت نیست.
بنابراین، آیه شریفه مذکور با شرح و توضیحى که در بالا آمد جواب محکم و مستدل و متین و دندانشکنى است به همه کسانى که امامت و خلافت بلافصل حضرت علىّ بن ابى طالب(علیه السلام) را انکار مى کنند.
* * *
