از عجایب روزگار این که بسیارى از مفسّران اهل سنّت در ذیل این آیه شریفه حدیث مفصّل و طولانى از پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) پیرامون محبّت و مودّت اهل بیت پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل کرده اند. هنگامى که انسان این حدیث بلند و زیبا را مى خواند و اندکى در مضامین آن تفکّر و اندیشه مى کند، اعجاب و حیرتش از آن تفسیرهاى بى اساس بیشتر مى شود!
به این روایت، که دقیقاً از تفسیر فخر رازى نقل شده، توجّه فرمائید:
«نَقَلَ صـاحِبُ الْکَشّـافِ عَنِ النَّبِىِّ(صلى الله علیه وآله); نویسنده کتاب تفسیرى «الکشاف»، زمخشرى، از پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) روایتى نقل کرده است»
وى در این روایت، دوازده جمله پرمحتوى از رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) نقل مى کند:
1 . مَنْ مـاتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّد مـاتَ شَهیداً
هر کس با عشق و علاقه و محبّت اهل بیت پیامبر اسلام(علیهم السلام) از دنیا برود، در صفّ شهیدان است.
آیا این محبّت یک محبّت عادى عارى از ولایت و امامت است؟
اگر مودّت و محبّت عادى باشد، چنین شخصى در صف شهیدان قرار مى گیرد؟
یا منظور از چنین محبّتى، که انسان را آن قدر ترقّى مى دهد که در صف شهیدان قرار مى گیرد، محبّت توأم با ولایت و امامت است؟
2 . أَلا وَمَنْ مـاتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمّد ماتَ مَغْفُوراً لَهُ
(اى مردم!) آگاه باشید: کسانى که با محبّت و عشق آل محمّد(علیهم السلام) بدرود حیات بگویند آمرزیده و بخشوده خواهند بود.
3 . أَلا مَنْ مـاتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمّد مـاتَ تـائِباً
هر کس با عشق و مودّت اهل البیت(علیهم السلام) از دنیا برود، تائب از دنیا رفته است.
یعنى این محبّت جایگزین توبه مى شود و اگر موفّق به توبه هم نشود، مانند توبه کاران از دنیا مى رود. حقیقتاً این، چه محبّتى است؟
4 . أَلا وَمَنْ مـاتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّد مـاتَ مُؤْمِناً مُسْتَکْمِلَ الاْیمانِ
کسى که با عشق و محبّت آل محمّد(علیهم السلام) بمیرد، همانند مؤمن کامل الایمان از دنیا رفته است.
آیا علاقه ساده باعث کمال ایمان مى گردد؟ حتماً در درون این جملات مسأله مهمّى وجود دارد که سبب این کمالات بسیار والا مى شود.
5 . أَلا وَمَنْ ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمّد مـاتَ بَشَّرَهُ مَلَکُ الْمَوْتِ بِاْلَجَنَّةِ ثُمَّ مُنْکِرٌ وَنَکیرٌ
آگاه باشید! هر کس با محبّت آل محمّد(علیهم السلام) از دنیا برود، فرشته مرگ او را بشارت به بهشت مى دهد، وسپس منکر و نکیر (فرشتگان مأمور سؤال و جواب در برزخ) به او بشارت دهند.
راستى این چه محبّتى است که سبب مى شود در ابتداى مرگ به انسان بشارت بهشت دهند؟
6 . أَلا وَمَنْ مـاتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمّد یَزِفُّ إِلَى الْجَنَّةِ کَمـا تَزِفُّ الْعَرُوسُ إِلى بَیْتِ زَوْجِهـا
آگاه باشید! کسى که با حبّ آل محمّد(علیهم السلام) بمیرد، او را همانند عروسى که به حجله مى برند، به سوى بهشت مى برند.
یعنى با احترام و شکوه و محبّت او را به سوى بهشت مى برند. آرى، إکسیر محبّت آل محمّد(علیهم السلام) چنین آثار فوق العاده اى دارد!
7 . أَلا وَمَنْ مـاتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّد فُتِحَ لَهُ فى قَبْرِه بـابـانِ إِلَى الْجَنَّةِ
کسى که بر محبّت آل محمّد(علیهم السلام) بمیرد، دو در از قبرش به سوى بهشت باز مى گردد.
سؤال : چرا دو در؟
جواب : شاید یکى به برکت نبوّت و دیگرى ثمره ولایت و امامت باشد!
8 . أَلا وَمَنْ مـاتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمّد جَعَلَ اللهُ قَبْرَهُ مَزارَ مَلائِکَةِ الرَّحْمَةِ
آگاه باشید! کسى که با عشق اهل بیت(علیهم السلام) بمیرد، خداوند قبرش را زیارتگاه فرشتگان رحمت خود قرار مى دهد!
راستى، آیا مى توان باور کرد با یک محبّت ساده قبر انسان زیارتگاه فرشتگان شود؟
9 . أَلا وَمَنْ مـاتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمّد مـات عَلَى السُّنَّةِ وَالْجَماعَةِ
کسى که با محبّت آل پیامبر(علیهم السلام) بمیرد، همانند کسى است که بر سنّت پیامبر(صلى الله علیه وآله) و اجتماع مسلمین از دنیا رفته است.
در نُه جمله فوق، آثار محبّت و دوستى و مودّت اهل البیت(علیهم السلام) بیان شد. و سه جمله بعدى پیرامون عواقب سوء بغض و دشمنى اهل البیت(علیهم السلام) سخن مى گوید. به این جملات توجّه کنید:
10 . أَلا وَمَنْ مـاتَ عَلى بُغْضِ آلِ مُحَمَّد جـاءَ یَوْمَ الْقِیـامَةِ مَکْتُوبٌ بَیْنَ عَیْنَیْهِ آیِسٌ مِنْ رَحْمَةِ اللهِ
آگاه باشید! کسى که با بغض و کینه آل محمّد(علیهم السلام)بمیرد، در روز قیامت (به سمت صحراى محشر) مى آید، در حالى که بر پیشانى اش نوشته اند: این، مأیوس و ناامید از رحمت الهى است!
بغض آل محمّد(علیهم السلام) چقدر خطرناک است، که اینقدر باعث سقوط و بدبختى مى شود؟!
11 . اَلا وَمَنْ ماتَ عَلى بُغْضِ آلِ مُحَمَّد ماتَ کافِراً
کسى که با بغض و کینه آل محمّد(علیهم السلام) بمیرد، کافر از دنیا مى رود!»
این اثر سوء، بدتر از اثر قبلى بغض آل محمّد(علیهم السلام) است.
12 . اَلا وَمَنْ مـاتَ عَلى بُغْضِ آلِ مُحَمَّد لَمْ یَشُمَّ رَائِحَةَ الْجَنَّةِ
کسى که با بغض اهل بیت(علیهم السلام) بمیرد، بوى بهشت را استشمام نمى کند.
جالب این که طبق بعضى روایات «بوى خوش بهشت، از فاصله هزار سال راه حس مى شود!»
طبق این روایت، معناى جمله بالا چنین مى شود: کسى که داراى بغض آل محمّد است، نه تنها وارد بهشت نمى شود; بلکه تا فاصله 500 سال از بهشت دور است، بدین جهت بوى بهشت را استشمام نمى کند. خلاصه این که، چنین شخصى بسیار از بهشت دور است!
چگونه انسان مى تواند باور کند دانشمندى همانند فخر رازى، چنین روایت زیبا و پرمحتوایى را با آن همه آثار مهم و فوق العاده نقل کرده باشد و بدون توجّه و دقّت و مطالعه کافى، آن را به محبّت ظاهرى و ساده آل محمّد(علیهم السلام) تفسیر کرده باشد؟! عجیب تر این که او پس از نقل روایت فوق، به توضیح و تفسیر آل محمّد(علیهم السلام)، که محور این روایت است، مى پردازد و مى گوید:
«آل محمّد(علیهم السلام) کسانى هستند که بازگشت امرشان به سوى اوست، کسانى که ارتباطشان محکمتر و کاملتر باشد «آل» محسوب مى شوند. وشکّى نیست که فاطمه و على و حسن و حسین محکمترین پیوند را با رسول خدا(صلى الله علیه وآله)داشتند و این از مسلّمات و مستفاد از احادیث متواتر است.»
نقل جملات فوق از یک دانشمند سنّى متعصّب جالب است. این جملات بقدرى به معارف شیعه نزدیک است که به هنگام مطالعه آن، یک لحظه شک کردم که آیا این کتاب، تفسیر یک عالم سنّى است، یا شیعه؟ نکند من تفسیر شیعه را مطالعه مى کنم! وقتى که به جلد کتاب نگاه کردم، متوجّه شدم که اشتباه نکرده ام و تفسیر فخر رازى را مطالعه مى کنم!
سؤال : با توجّه به آنچه در متن آیه مودّت آمده است و با در نظر گرفتن آیات مرتبط با آیه مودّت و با مطالعه دقیق روایت زیباى فوق، که حاوى جملاتى بسیار عالى و پرمحتوا بود، آیا مى توان باور کرد که محبّت ومودّتى که محور بحث روایت و آیه مذکور است، یک محبّت ساده منهاى ولایت و امامت باشد؟!
آیا بطور قطع و یقین نمى توان ادّعا کرد که مودّت فوق، به معناى ولایت و امامت مى باشد که استمرار رسالت و همسنگ و همطراز آن است؟
اگر چنین نیست، پس چه تفسیر مناسبى مى توان ارائه کرد که با روایت مذکور و آیات گذشته کاملا متناسب باشد؟
ما باید خداوند را شکر گزار باشیم که عشق و محبّت وولایت اهل البیت(علیهم السلام)را به ما ارزانى داشت و نیز از پدران و مادران خویش، که در دامان آنها ولایت آل محمّد(علیهم السلام) را آموختیم، سپاسگزار باشیم.
