راهکار «مهار نفس» در کلام امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) در خطبه 327 نهج البلاغه، چه راهکاری برای مهار نفس سرکش ارائه می دهند؟

امام علی(ع) می فرمایند: «انسان بايد نفس سركش را با لگام تقوا مهار كند و افسار آن را در اختيار گيرد و به وسيله اين لگام او را از معصيت خدا باز دارد و با اين زمام به سوى اطاعت فرمان حق رهبرى كند»، ایشان در حديثى «قناعت» را عامل اصلاح نفس مى شمرد و در جاى ديگر سخت گرفتن بر نفس را وسيله مهار او مى شمرد و مى فرمايد: «هنگامى كه نفس بر تو سخت گيرد تو هم [در خواسته هایش] بر او سخت بگير تا رام تو شود».

منظور از «صفات جمال» و «صفات جلال» خداوند؟

منظور از «صفات جمال» و «صفات جلال» خداوند چیست؟

منظور از صفات «جمال» صفاتى است که براى خداوند ثابت است، مانند علم و قدرت و ازلیّت و ابدیّت و لذا آن را صفات «ثبوتیه» نیز مى نامند. منظور از صفات «جلال» صفاتى است که از خدا نفى مى شود، مانند جهل و عجز و جسمانیت و مانند آن،  لذا آن را صفات «سلبیه» نیز مى نامند.

فضائل بى پایان امیرالمؤمنین(ع) در روایات نبوی

خوارزمى چه روایاتى را درباره فضائل بى پایان امیرالمؤمنین(علیه السلام) از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل کرده است؟

خوارزمى حنفى به سندش از ابن عباس نقل کرده که رسول خدا(ص) فرمود: «اگر درختان قلم، و دریاها مرکب و جن حساب گر و انسانها نویسنده شوند، نمى توانند فضایل على بن ابى طالب(ع) را شمارش نمایند». او همچنین از رسول خدا(ص) نقل کرده که فرمود: «همانا خداوند براى برادرم على(ع) فضایلى را قرار داده که از کثرت، به شماره در نمى آید».

تحریک عمر بن ثابت به لعن!

عمر بن ثابت چگونه مردم را تحریک به لعن على(علیه السلام) مى نمود؟!

او سوار بر مرکب مى شد و در روستاهاى شام مى چرخید و هرگاه وارد روستایى مى شد، مردم آن جا را جمع مى کرد و مى گفت: اى مردم! على بن ابى طالب، مردى منافق بود. او قصد داشت در شب عقبه، پیامبر خدا را از مرکبش سرنگون کند. او را لعن کنید. مردم آن روستا نیز على(ع) را لعن مى کردند. سپس، وى به روستایى دیگر مى رفت و همین کار را انجام مى داد.

حکم شرط بندی با «سلاح» و «مرکب» روز

آیا با سلاح ها و مرکب های عصر حاضر می توان شرط بندی کرد؟

در هر عصر و زمانى مى توان با سلاح هاى روز مسابقه تيراندازى برگزار کرد؛ زیرا تير و كمان خصوصيّتى ندارد و آنچه مهم است آمادگى رزمى تيراندازان است، و اين آمادگى در هر عصر و زمانى بايد با سلاح همان روز باشد. اين مطلب در مورد مسابقه اسب سوارى نيز صادق است. از این رو مسابقه و شرط بندى با وسايل نقليّه روز كه در ميدان جنگ و جهاد مورد استفاده قرار مى گيرد اشكالى ندارد.

جایگاه «دنیا» در نگاه معصومین(ع)

«دنیا» در نگاه معصومین(ع) از چه جایگاهی برخوردار است؟

دنیا از منظر اهل بیت(ع) به خودی خود ارزش ندارد بلکه تنها وسیله ای برای رسیدن به سعادت اخروی است. از این رو پیامبر(ص) می فرماید: «دنیا و آنچه در آن است نفرین شده است، مگر آنچه برای خدا به کار گرفته شود». همچنین امام علی(ع) می فرماید: «دنیا مرکب مؤمن است که بدان به سوی پروردگارش کوچ می کند». از سویی امام صادق(ع) می فرماید: «دنیا را به عنوان پلی بر رودخانه ای قرار بده که از آن عبور می کنی و هرگز به آن باز نمی گردی». بر این اساس عمارت دنیا و توسعه در معیشت جامعه، باید در مسیر سعادت آخروی قرار گیرد.

امام حسین(ع) و بیان عاقبت سپاه دشمن

امام حسین(علیه السلام) در روز عاشورا عاقبت سپاه دشمن را چگونه برای آنها تشریح کرد؟

امام حسین(ع) در روز عاشورا خطاب به دشمن فرمود: «شما پس از من چندان باقى نخواهيد ماند، مگر به مقدار سواركارى كه بر مركب خود سوار شود. روزگار چون سنگ آسيا بر شما بگردد و شما را به كيفر كردارتان برساند. اين پيشگويى از آينده را پدرم از جدّم پيامبر خدا(ص) به من خبر داده است».

منظور از برهان ترکبّ در اثبات يگانگي خدا

منظور از برهان ترکبّ چيست؟

فلاسفه و علماى علم كلام دليلى براى اثبات يگانگى ذات خدا ذكر كرده اند كه آيه صريحى در قرآن مجيد براى آن نيافتيم. خلاصه آن چنين است: اگر خداوند همتايى داشته باشد، دوگانگى دو خدا ايجاب مى كند كه هريك ويژگى هايى داشته باشد، در اين صورت هر كدام مركّب از دو جزء مى شوند: «جهت اشتراک» و «جهت تفاوت». در اين صورت بايد بپذيريم كه هر يك از آنها نيازمند به اجزاى خويش است، چون مركّب بدون اجزاء ممكن نيست؛ و اگر نيازمند باشد واجب الوجود نخواهد بود، زيرا واجب الوجود يا مبدأ نخستين جهان از همه چيز بى نياز است.

دقت در شناسائى صفات خدا

چرا شناسائى صفات خدا نیازمند دقت و احتیاط است؟

نخستین شرط شناسایى صفات خداوند نفى تمام صفات مخلوقات از آن ذات مقدّس و تشبیه نکردن او به هیچ یک از موجودات عالم است. صفات خدا به دو دسته «صفات ثبوتیه» (آنچه خداوند آنها را داراست) و «صفات سلبیه» (آنچه خداوند از آنها منزّه است) تقسیم می شود. در واقع هر کمالى تصوّر شود خداوند دارد و هر نقصى تصوّر شود خداوند از آن بریست؛ پس صفات ثبوتى و سلبى خداوند نامحدود است. امّا پی بردن به حقیقت ذات خداوند به این مى ماند که بخواهیم اقیانوس بیکرانى را در ظرف کوچکى جاى دهیم.

نفی جسمانیّت خدا در قرآن

نظر قرآن کریم دربارۀ جسمیت خداوند چیست؟

قرآن به صراحت، سعه وجودی خداوند و بودن او در هر مکان را بیان می کند و کسى که چنین شأنى دارد، نمى تواند جسم یا حلول کننده در محلّى باشد؛ چون جسم احتياج به مکان دارد و با وجودش در مکانى، مکان ديگر از او خالى است درحالي که خدا به همه جا محيط و بر همه چيز داناست. اگر خداوند جسم بود، بايد همانند ساير اجسام و شبيه آن ها و مرکب از اجزا، و ظاهرش غير باطنش بود و در انتها اگر خداوند جسم بود چرا ديده ها او را ادراک نمي کنند؟!

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الرّضا عليه السّلام :

انَ اَبى اِذا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لا يُرى ضاحِکاً وَ کانَتِ الْکِاَّبَةُ تَغْلِبُ عَلَيْهِ حَتّى يَمْضِىَ مِنْهُ عَشْرَةُ اَيّامٍ، فَاِذا کانَ الْيَوْمُ العْاشِرُ کانَ ذلِکَ الْيَوْمُ يَوْمَ مُصيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکائِهِ ... .

امالى صدوق ، ص 111