آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

فلاسفه و علماى علم كلام دليلى براى اثبات يگانگى ذات خدا ذكر كرده اند كه آيه صريحى در قرآن مجيد براى آن نيافتيم. خلاصه آن چنين است: اگر خداوند همتايى داشته باشد، دوگانگى دو خدا ايجاب مى كند كه هريك ويژگى هايى داشته باشد، در اين صورت هر كدام مركّب از دو جزء مى شوند: «جهت اشتراک» و «جهت تفاوت». در اين صورت بايد بپذيريم كه هر يك از آنها نيازمند به اجزاى خويش است، چون مركّب بدون اجزاء ممكن نيست؛ و اگر نيازمند باشد واجب الوجود نخواهد بود، زيرا واجب الوجود يا مبدأ نخستين جهان از همه چيز بى نياز است.

فلاسفه و علماى علم كلام دليلى براى اثبات يگانگى ذات پاك خدا ذكر كرده اند كه آيه صريحى در قرآن مجيد براى آن نيافتيم و خلاصه آن چنين است:
اگر خداوند همتايى داشته باشد هر دو از اين نظر كه داراى وجود هستند شبيه اند؛ ولى دوگانگى آنها ايجاب مى كند كه هريك ويژگى هايى داشته باشد، و در اين صورت هر كدام مركّب از دو جزء مى شود: «مابه الاشتراك» (جهت مشترك)، و «مابه الامتياز» (جهت تفاوت) و در اين صورت بايد بپذيريم كه هر يك از آنها نيازمند به اجزاى خويش است، چون مركّب بدون اجزاء ممكن نيست؛ و اگر نيازمند باشد واجب الوجود نخواهد بود، زيرا واجب الوجود يا مبدأ نخستين جهان از همه چيز بى نياز است.
بنابراين او همان گونه كه بى همتا است، بى اجزاء نيز مى باشد و اگر همتايى داشته باشد حتماً اجزايى نيز خواهد داشت؛ پس او وجودى است هم بسيط از هر جهت، و هم بى شريك و بى همتا از هر نظر. (1)