منظور از «تناسخ ارواح» اين است كه روح انسانى پس از مرگ بلافاصله به بدن انسان ديگر يا حيوان يا گياه يا جمادى انتقال يابد؛ ولى معروف همان انتقال به بدن انسان ديگر يا حيوان است. تناسخ از نظر محققان فلاسفه و دانشمندان عقايد و كلام باطل است و دلايل گوناگونى بر بطلان آن در كتابهاى «فلسفه» و «كلام» بيان شده است.

مولوی در اشعار خود تمثیلهای زیبایی به کار برده و بسیاری از علمای علم اخلاق از تمثیلهای او استفاده می کنند؛ اما بخاطر انحرافاتی که در برخی اشعار او وجود دارد علما با گرفتن بزرگداشت برای او مخالفت کرده اند. مولوی علاوه بر اخلاق متکبرانه صوفیانه خود، دربرابر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نیز اشعار سخیفی دارد و گاهی نیز به تمجید معاویه و شیطان می پردازد. همچنین عقایدی خلاف شرع و قرآن اتخاذ کرده که باعث می شود علما در مورد او احتیاط کنند و با برخی از افکار و اشعار او مخالفت ورزند.

او مى گوید: شیعه ، درباره على و فرزندانش(ع) دقیقاً همان باورى را دارد که نصارا درباره عیسى بن مریم(ع) دارند؛ مانند اعتقاد به حلول و تقدیس و معجزات و ... در پاسخ مى گوییم: اعتقاد به اُلوهیّت و حلول، هرگز از باورهاى شیعه نبوده است و تقدیس، هرگز غلوّ نیست و معجزات، ثابت کننده ادّعا و تکمیل کننده حجّت هستند و توسل، تقرّب به خداوند است. و تمام اینها با این باور شیعه که در جهان آفرینش مؤثّرى جز خداى سبحان نیست منافاتى ندارد.

قصیمى مى گوید: شیعه به پیروى از معتزله، رؤیت خدا در روز قیامت و صفات او و ... را انکار مى کند، در حالى که همه علماى اهل سنّت به این عقاید ایمان دارند. در جواب می گوئیم: شیعه در انکار رؤیت خدا در روز قیامت، هرگز پیرو معتزله نبوده و نیست؛ بلکه شیعه پیرو برهان عقلى و نقلىِ این حقیقت روشن است و دامان شیعه از عقاید فاسدى بسان حلول، تشبیه، الوهیّت بشر، توصیف خدا با صفات نقص و انکار صفات ثابت خدا پاک است.

قمیصی تهمت هایی را به شیعه منتسب می کند؛ از جمله: تناسخ ارواح، حلول خدا در ائمه، وجود حضرت علی(ع) در میان ابرها و... . امّا چه زمانى شیعه، قائل به تناسخ و حلول خدا در أئمّه بوده است؟ و چه کسى قائل به وجود على در ابر بوده؟ و... تا اینکه نیاز به شاهدى از قرآن داشته باشد!؟ عقایدشیعه مثل عصمت و رجعت مستند به آیات قرآن است. روایاتى که امام او احمد بن حنبل درباره آیه تطهیر نقل کرده، قانع کننده و کافى است. آیا او و هم فکرانش مى توانند یک حرف از قرآن بیاورند که بر مقدّم بودن دیگران بر علی (ع) دلالت کند؟

قرآن به صراحت، سعه وجودی خداوند و بودن او در هر مکان را بیان می کند و کسى که چنین شأنى دارد، نمى تواند جسم یا حلول کننده در محلّى باشد؛ چون جسم احتياج به مکان دارد و با وجودش در مکانى، مکان ديگر از او خالى است درحالي که خدا به همه جا محيط و بر همه چيز داناست. اگر خداوند جسم بود، بايد همانند ساير اجسام و شبيه آن ها و مرکب از اجزا، و ظاهرش غير باطنش بود و در انتها اگر خداوند جسم بود چرا ديده ها او را ادراک نمي کنند؟!

الحاکم بامر الله پسر العزیز بالله در حالی که یازده سال و شش ماه داشت به خلافت رسید. او در مال بخشنده، ولى در عین حال خونریز بود. او اوایل به سبّ صحابه و منع نماز تراویح دستور داد اما پس از مدتی خلاف آن را دستور داد. سالی به مسیحیان سخت گرفت و فرمان انهدام کلیساى مزار مسیح در بیت المقدس را صادر کرد و در سالی آنان را آزاد گذاشت و... این رفتارها باعث شد برخی او را دیوانه بدانند و برخی هم قائل شدند که در او صفات ربوبى حلول کرده. او سال 411 هجرى به گردش رفت و هرگز بازنگشت.

به سبب أعمال غیر عادى الحاکم بأمرالله، عده اى از داعیانِ افراطی دربار ادعا کردند که روح الهى در خلیفه حلول کرده است. محمد بن اسماعیل درزى گوی سبقت را از دیگران ربود. حمزه بن على بن احمد که رهبرى نهضت را به عهده داشت رسائل متعددی در تأیید دیدگاه خود نوشت و برخى از داعیان را براى تبلیغ عقاید خود به اطراف فرستاد. حمید الدین کرمانی از طرف دستگاه خلافت با آنها به مناظره پرداخت و رسائلی را علیه آنها منتشر کرد و باعث کمرنگ شدن دیدگاه هاى دروزیان در بین مردم شد.

اصول دین دروزیان عبارتند از: حلول لاهوت در ناسوت (دروزیان تجلى خدا را در هفت نفر ثابت مى دانند و قائلند خداى متعال ده بار تجلى کرده است)؛ تقمص (= تناسخ)؛ اعتقاد به حدود خمسه (در نگاه دروزیان پنج حدّ عالم بالا که عبارتند از: عقل کل، نفس کلّى، کلمه، سابق و تالى، در زمین همان حواریون عالى رتبه الحاکم بامرالله هستند).

این نظریه به پولس ساموستایی، پاتریارک انطاکیه در سال 260 میلادی منسوب است. وی لاهوت در مسیح(ع) را انکار می کرد. در این نظریه مسیح(ع) انسانی عادی است که از امتزاج روح القدس و مریم (س) به دست آمد و در روز تعمید (30 سالگی) از ناحیه خداوند قدرت الهی یافت و فرزند او خوانده شد. بنابراین، اطلاق لفظ خدا یا فرزند خدا بر مسیح(ع) اطلاقی غیر حقیقی است. و هیچ شائبه تعدد در خداوند نیست.