ایشان می فرمايد: «دنياپرست به چيزى از دنيا نمى رسد جز آنكه درى از حرص را به رويش مى گشايد و آتش عشق او را به دنيا تندتر مى كند، در حالى كه دنياپرست هرگز به آنچه دارد در برابر آنچه به آن نرسيده قانع نيست [و دائماً در آتش حرص مى سوزد] درحالیکه سرانجامش جدايى از اموالى است كه گردآورى كرده و واتابيدن آنچه را تابيده است، اگر از آنچه [در تاریخ زندگی پيشينيان و در گذشته عمر خودت] وجود داشته است عبرت گيرى آنچه را باقى است حفظ خواهى كرد».

غضب و خشم از عوامل مختلفی سرچشمه مى گیرد، مانند: 1- قضاوت عجولانه. 2- کمی ظرفیت: افرادی که داراى روح بزرگ و فكری باز هستند، قدرت تحمل بالایی دارند. 3- تكبر و خود برتر بينى. 4- افراد حسود و كينه توز، مواد اصلى كينه توزى را در درون دل نهفته اند، و دقيقاً همچون مخزن باروتى اند كه با نزديك شدن به جرقه كوچكى شعله ور مى گردد، و آتش خشم از تمام وجودشان ظاهر مى شود. 5- حرص و دنیا پرستی: از عوامل غضب می باشد. حضرت عیسی(ع) شدت حرص بر فزونى مال و مقام را از عوامل غضب می داند.

امام علی(ع) درباره آثار شوم «دنیاپرستی» می فرماید: «آن كس كه قلبش با محبت دنيا پيوند خورده سه چيز او را رها نخواهد كرد: اندوه دائم، حرص و آرزويى كه هيچ گاه به آن نخواهد رسيد». در واقع «دنياپرستى» همواره با غم و اندوهِ مستمر همراه است، زیرا انسانِ دنياپرست براى رسیدن به دنيا و حفظ آن به تلاش و گذشتن از موانع زيادى احتياج دارد. به همين دليل پيوسته غم و اندوهى وجود او را احاطه می کند. از سویی گرفتار حرص و آرزوهای نامعقول مي شود كه با هزارگونه بدبختى به دست مي آيد و آرامش انسان را بر هم مى زند.

اولا: آنچه منظور پیامبر اکرم(ص) بوده «فقر روحی» است که مصداق کاملش «حرص» می باشد؛ به خصوص اگر بدانیم در این حدیث «فقر» در کنار «حسد» قرار گرفته و این می تواند دال بر این باشد که پیامبر اکرم(ص) در صدد بیان آثار برخی رذائل اخلاقی هستند. عبارت کامل حدیث چنین است: «كَادَ الْفَقْرُ أَنْ‏ يَكُونَ‏ كُفْراً وَ كَادَ الْحَسَدُ أَنْ يَغْلِبَ الْقَدَرَ».
ثانیا: حتی اگر «فقر» در آن کلام نبوی اشاره به فقر مالی باشد، باز هم منظور این نیست که شخص فقیر وضعیتی «جبرگونه» برای کافر شدن دارد؛ بلکه منظور تنها این است که «فقر» مانند بسیاری از عوامل محیطی ای که بر رفتارهای انسان تاثیر منفی دارند، می تواند انسان را به سمت بدی بکشاند و می دانیم که اگر عوامل دیگر در تضاد با این نتیجه فقر وجود داشته باشند آن را کنترل می کنند. چنانکه همیشه اکثر ساکنان دنیا فقرا بودند؛ امّا همیشه در صف اول ایمان بوده اند. پس «فقر علت تامه کفر نیست» و نمی توان به بهانه آن از مسئولیّت اعمال و عقاید گریخت و فقر توجیه مناسبی برای کفر نیست.

كسانى كه با قدم گذاشتن در مسیر خيانت، آن را بر امانت ترجيح مى دهند، غالباً به منافع زودگذر مى انديشند؛ زيرا خيانت بسرعت منافعی را به صورت كم يا زياد، در اختيار خيانت كننده قرار مى دهد بى آنكه به زيان هاى هنگفت ناشى از آن بينديشند. اين افراد كه گرفتار حرص، آز و طمع هستند كمتر به عواقب خيانت مى انديشند زيرا منافع زودرس پرده بر چشم و گوش و عقل آنها مى افكند. آنان بر اثر ضعف ايمان و عدم توجه به قدرت لايزال خداوند قادر منان كه روزى را تضمين كرده، و بی توجه به پاداش امانت داران در دنيا و آخرت، چشم بر هم گذارده و با فراموشى همه اين مواهب در دام خيانت گرفتار مى شوند.

در روایات آمده است كه هوشيارترين مردم كساني هستند كه بيشتر از همه به ياد مرگ باشند و خود را براى آن مهيّا كنند. آنهائي كه هم شرف دنيا را براى خود فراهم كرده اند و هم كرامت آخرت را. دليل آن هم روشن است؛ زيرا ياد مرگ، عامل بازدارنده مهمّى در برابر گناهان و تلاش هاى بيهوده آميخته با حرص و طمع محسوب مى شود.

«توکل» آثار فراوانی در زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد، از جمله: موجب اعتماد به نفس و ايستادگى در برابر مشكلات مي شود و بسيارى از صفات زشت و رذيله مانند حرص، حسد، دنياپرستى، بُخل و تنگ ‏نظرى را از انسان دور مى ‏سازد، نور اميد بر دل مى‏ پاشد و به خاطر آن توان و استعداد انسان شكوفا مى‏ گردد و هوش و قدرت تفكّر را مى‏ افزايد و روشن‏ بينى خاصّى به انسان مى‏ دهد.

«شُحّ» در لغت به معنى بُخل آميخته با حرص است كه به صورت عادت در آيد. «بخل» از موانع مهم رستگارى است و اهمّيّت آن تا جايى است كه امام صادق(ع) از سر شب تا صبح، در ضمن طواف كعبه، پيوسته دعا مي كند كه خدا نفسش را از «بُخل» نگاه دارد. در روايت شُح از «بُخل» شديدتر دانسته شده؛ چون «بخيل» به آنچه دارد «بُخل» مى ورزد، ولى «شحيح» هم به آنچه در دست مردم است و هم آنچه خود دارد «بُخل» مى ورزد، تا آنجا كه هر چه را در دست مردم ببيند، آرزو مى كند كه آن را به چنگ آورد، خواه از راه حلال باشد يا حرام و هرگز قانع به آنچه به او روزى داده شده، نيست.

«قناعت»، مانع اضطراب و نگرانی انسان و موجب اطمینان و تسلط بر نفس است؛ قناعت باعث بی نیازی روحی و موجب جلوگیری از بسیاری از گناهان و کارهای خلاف می شود. آری انسان قانع، ذلّت حرص و طمع را قبول نمی کند و در مقابل هر کسي سر تعظيم فرود نمی آورد.

برخی بر حجاب ایراد گرفته و معتقدند ایجاد حریم میان زن و مرد، انسان را به جنس مخالف خود حریص تر می کند. در پاسخ می توان گفت: 1- درست است که ناکامی جنسی، و مبارزه با اقتضای غرایز در حدودی که مورد نیاز طبیعت است غلط بوده و عوارض وخیمی را در پی دارد، ولی برداشتن قیود اجتماعی مشکل را حلّ نمی کند. لذا برای آرامش غریزه دو چیز لازم است: یکی ارضای غریزه در حدّ حاجت طبیعی و دیگری جلوگیری از تهییج و تحریک آن. 2- تحریک جنسی که از پوشش حجاب پدید می آید، می تواند محرک شهوت برای ازدواج از راه مشروع باشد.