آداب دعا كردن و شرايط استجابت آن

دعا كردن چه آدابی دارد و شرايط استجابت آن چيست؟

براى دعا كردن و باريافتن به محضر دوست، و بهره ‏مندى بيشتر از فيض و رحمت الهى، آدابى ذكر شده است، كه يقيناً براى استجابت دعا، مؤثّر خواهد بود. در اينجا به اهمّ آنها - با استفاده از روايات - اشاره مى ‏شود: الف) معرفت الهى‏؛ ب) حسن ظنّ به خدا؛ ج) دعا همراه با احساس نياز؛ د) دعا همراه با توجه تامّ‏؛ هـ) دعا همراه با خضوع و دل ‏شكستگى‏؛ و) دعا همراه با استغفار و صلوات‏؛ ز) اصرار و پافشارى در دعا.

عصمت انبیاء در ترازوی عقل

چگونه از طريق عقل می توان عصمت پيامبران را اثبات کرد؟

اولا: عوامل گناه در وجود پيامبران در برابرعوامل باز دارنده کارآمد نیستند؛ یعنی جهل و غلبه شهوات به عنوان دو عامل مهم در بروز گناهان، به خاطر علم وسیع و احاطه انبیاء به زشتی اعمال، کاملا در وجود آنها منتفی است.
ثانیا: هدف از بعثت پيامبران هدايت نوع بشر است. اين هدف در صورتى تأمين مى شود كه هيچ گونه شك و ترديدى براى مردم نسبت به سخنان و تعليمات آنها نباشد و به آنها اعتماد كنند.
ثالثا: در صورت بروز هر نوع گناهی از سوی انبیاء، هدف بعثت آنها که هدایت بشر است، نقض می گردد چون مردم درباره هر گفته یا رفتار انبیا احتمال دروغ و تحريف حقايق، خطا و اشتباه را ممکن خواهند دانست.
رابعا: اگر خداوند نبوتش را در اختیار کسی قرار دهد که ممکن است دروغ بگوید و خطا کند و مرتکب گناه گردد، به دست خود اسباب گمراهی بندگانش را مهیا نموده است.
خامسا: هر مأموريتى نياز به شايستگى و قابليتى در خور آن مأموريت دارد؛ امكان ندارد افراد نالايق و كسانى كه استعدادى براى آن مأموريت ندارند وظيفه خود را به طور صحيح انجام دهند.

پيامد افشای «اسرار»

افشای «اسرار» چه پيامدهايی را در پی دارد؟

هر انسانی در زندگى خود رازهايى در زمینه عیوب و یا پيروزى ها دارد. به يقين افشای عيوب سبب آبروريزى و افشای پيروزى سبب برانگیخته شدن حسد دشمنان و تنگ نظران می شود. امام کاظم(ع) می فرماید: «زبانت را حفظ كن تا آبرومند باشى، و زمام اختيار خود را به دست مردم نده كه ذليل خواهى شد». مهم تر از حفظ اسرار فردی، حفظ اسرار مذهبی، اجتماعی، حکومتی و نظامی است و افشاى آن از زشت ترين رذائل است. امام صادق(ع) مى فرمايند: «كسى كه اسرار ما را فاش كند، همچون كسى است كه ما را عمداً به قتل رسانده».

روش های تقویت «رازداری»

شیوه های تقویت «رازداری» در انسان و درمان بیماری «افشاي سرّ» چيست؟

افشای اسرار افراد، سبب از دست رفتن آبرو و اعتبار آنها در جامعه می شود؛ و افشای اسرار جامعه و مذهب، کشور و پیروان مذهب را به خطر انداخته و سبب ریخته شدن خون بی گناهان می شود. توجه به کیفر الهی و پیامدهای افشاى اسرار، می تواند سدی در برابر اين رذيله باشد. خشكانيدن ريشه هاى اين رذيله، يعنى جهل و حسد و كينه توزى و مانند آن راه مهم ديگرى براى درمان است. همچنین اگر فاش کننده بداند که افشاى اسرار، سبب زيان هايى می شود، و او به عنوان مسبب، ضامن آنها است، توجه بیشتری به حفظ آن اسرار خواهد کرد.

عامل بقای حکومت ها در «عهد نامه» مالک اشتر؟

امام علی(عليه السلام) در «عهدنامه» مالک اشتر چه عواملی را سبب بقای دولت ها و حکومت ها می داند؟

امام علی(ع) درباره عامل بقای حكومت ها می فرمايد: «برترين چيزى كه موجب روشنايى چشم زمامداران مى شود برقرارى عدالت در همه بلاد و آشكار شدن علاقه و محبّت رعايا به آنهاست كه جز با پاكى دل هاي شان [و برطرف شدن هرگونه سوء ظن به زمامداران] آشكار نمى شود». امام براى دوام و بقاى حكومت ها روى مسأله قدرت ظاهرى و تسلط نیروهای امنیتی بر مردم تكيه نمى كند؛ بلكه تمام تكيه اش بر دل هاى مردم و جنبه هاى عاطفى آنان است و راه جلب محبّت آنان را نيز به خوبى نشان مى دهد.

نخستين ويژگى يك پيامبر برای «اعتمادسازی» در جامعه

نخستين ويژگى يك پيامبر در مسیر اعتمادسازی در جامعه چيست؟

نخستين ويژگى هر پيامبرى قبل از هر چيز، صداقت در گفتار است؛ چرا كه او از سوى خدا خبر مى دهد و اگر اعتماد به صدق او نباشد، نمى توان بر سخنان او اعتماد نمود. لذا قرآن روى اين مسأله بارها تكيه كرده است. بنابراين زمينه شايستگى براى پذيرش نبوّت، همين «صدق و راستگويى» است كه باعث می شود تا فرمان خدا را بى كم و كاست به بندگان برساند.

پيامدها و آثار سوء «سخن چينی»؟

«سخن چينی» چه پيامدها و آثار سوئی در جامعه به بار می آورد؟

«اعتماد» سرمايه اصلی جامعه بوده و سبب تعاون و پيشرفت در تمام زمينه ها می گردد، و سخن چينی سبب تفرقه و بد بينی می شود. امام علی(ع) می فرمايد: «سخن چينی سبب کينه و دشمنی می شود و انسان را از خدا دور می کند»، همچنين امام صادق(ع) می فرماید: «بزرگ ترین سحرها سخن چينی است؛ زيرا سبب جدايی دو دوست، ريختن خون ها، و ويرانی خانه ها مى شود». این مطلب نیز شایان توجه است که همواره کارهای مخرب، زودتر از اموری كه جنبه اصلاح دارند اثر می گذارند.

چرايی نهی از «سوء ظن»

چرا از «سوء ظن» نهی شده است؟

هرگاه بدگمانى به صورت يك حالت درونى درآيد، از مهمترين رذايل اخلاقى محسوب شده، و موجب از هم پاشيدگى خانواده ها، گروه ها و جوامع انسانى می شود. نخستين ثمره بدگمانى، عدم اعتماد است و با از بین رفتن اعتماد، شالوده اجتماعات بشری که بر تعاون و همکاری بنا شده، از بین می رود. به همين دليل اسلام كه براى اعتماد متقابل افراد و امت ها اهميت فوق العاده اى قائل است از مسأله بدگمانى به شدت نهى كرده است و آنچه که سبب بدگمانى مى شود را ممنوع دانسته است.

آثار اجتماعی «سوء ظن»

«سوء ظن» به دیگران چه آثار و پيامدهايی برای جامعه دارد؟

سوء ظن آثار زيان باری در جوامع بشری دارد؛ ازجمله: با گسترش آن، مهمترين شالوده زندگی اجتماعی یعنی «اعتماد» از بین می رود. سوء ظن آرامش فرد و جامعه را بر هم می زند. افزون بر اين، در موارد بسيارى، سوء ظن  حادثه مى آفريند، به ویژه زمانی كه افراد، به نواميس خود سوء ظنّ پيدا می كنند. این رذیله اخلاقی در واقع يك ظلم آشكار است، چرا كه افراد بى گناه را هدف انواع تهمت ها قرار مى دهد. همچنین، موجب از دست دادن دوستان مى شود. از سويی چون تفكری انحرافى است، تدريجاً در ساير افكار انسانى نيز اثر مى گذارد، و او را از رسيدن به واقعيت باز مى دارد.

شیوه های درمان «بد گمانی»

شیوه های درمان «بد گمانی» چيست؟

نخستين شیوه در درمان سوء ظن، انديشه در پيامدهای شوم آن است. سوء ظن اعتماد جامعه را از بين برده و آرامش آن را بر هم مى زند و سبب ظلم انسان ها در حق يکديگر می شود. علاوه بر این باید عوامل موثر در ایجاد آن را نیز از بین برد، مانند: دوری از افراد و محيط هاى فاسد، از بین بردن حسد، کینه توزی و ... همچنین می توان با توجيه صحيح اعمال دیگران، پرهيز از تجسس در زندگی خصوصی افراد، بی اعتنايی به بدگمانی و توجه به مجازات هاى الهى و آثار سوء معنوى اين رذيله اخلاقى، آن را در وجود خود از بین برد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

نوم الصائم عبادة؛ و نفسه تسبيح

خواب روزه دار عبادت و نفس کشيدن او تسبيح است

ميزان الحکمة 6/ 393