هشدار امام علی(ع) درباره «حرص»

امام علی(عليه السلام) در نامه 49 نهج البلاغه درباره «حرص» چه هشداری می دهد؟

ایشان می فرمايد: «دنياپرست به چيزى از دنيا نمى رسد جز آنكه درى از حرص را به رويش مى گشايد و آتش عشق او را به دنيا تندتر مى كند، در حالى كه دنياپرست هرگز به آنچه دارد در برابر آنچه به آن نرسيده قانع نيست [و دائماً در آتش حرص مى سوزد] درحالیکه سرانجامش جدايى از اموالى است كه گردآورى كرده و واتابيدن آنچه را تابيده است، اگر از آنچه [در تاریخ زندگی پيشينيان و در گذشته عمر خودت] وجود داشته است عبرت گيرى آنچه را باقى است حفظ خواهى كرد».

خطرناك ترين انسانها برای جامعه!!

مردم از نظر داشتن يا نداشتن علم و آگاهي به چند گروه تقسيم مي شوند و كداميك برای جامعه خطرناک تر است؟

مردم از نظر داشتن يا نداشتن علم و آگاهي به چهار گروه تقسيم مي شوند: عالم، جاهلِ قاصر، جاهلِ مقصّرِ بسيط، و جاهلِ مُركّب. خطرناک ترین اين گروه ها برای جامعه، وجود عالِمان بی عمل است که سرچشمه تمام جنگ ها و نابسامانى ها در جامعه بشرى از گذشته تا امروز بوده اند. اين گروه خطرناكترين سلاح هاى كشتار جمعى را براى محو و نابودى انسان هاى بى گناه مى سازند و با تبليغات فراوان حقايق را پنهان مي کنند.

هشدار امام علي(ع) نسبت به پیامدهای «طمع»

امام علي(علیه السلام) درباره پیامدهای «طمع ورزی» چه هشداري داده است؟

امام علي(ع) با هشدار نسبت به پیامدهای طمع ورزی می فرماید: «بپرهيز از اينكه مَركب هاى طمع، تو را با سرعت به هلاكت بيندازند». بر اساس سخن امام(ع) و گواهی تاریخ، افراد با سوار شدن بر مرکب طمع گرفتار شكست هاى سختى می شوند؛ زيرا طمع، چشم و گوش انسان را بسته و اجازه نمى دهد راه را از بيراهه و محل نجات را از پرتگاه بشناسد. از این رو حضرت علي(ع) در حدیثی می فرماید: «چيزى بدتر از طمع براى فاسد كردن انسان نيست».

انگيزه های «خيانت»؟

انگيزه های «خيانت» و دست اندازی به امانت چیست؟

كسانى كه با قدم گذاشتن در مسیر خيانت، آن را بر امانت ترجيح مى دهند، غالباً به منافع زودگذر مى انديشند؛ زيرا خيانت بسرعت منافعی را به صورت كم يا زياد، در اختيار خيانت كننده قرار مى دهد بى آنكه به زيان هاى هنگفت ناشى از آن بينديشند. اين افراد كه گرفتار حرص، آز و طمع هستند كمتر به عواقب خيانت مى انديشند زيرا منافع زودرس پرده بر چشم و گوش و عقل آنها مى افكند. آنان بر اثر ضعف ايمان و عدم توجه به قدرت لايزال خداوند قادر منان كه روزى را تضمين كرده، و بی توجه به پاداش امانت داران در دنيا و آخرت، چشم بر هم گذارده و با فراموشى همه اين مواهب در دام خيانت گرفتار مى شوند.

هوشیارترین مردم از ديدگاه روايات

در روایات اسلامی چه کسانی به عنوان هوشیارترین مردم معرفی شده اند؟

در روایات آمده است كه هوشيارترين مردم كساني هستند كه بيشتر از همه به ياد مرگ باشند و خود را براى آن مهيّا كنند. آنهائي كه هم شرف دنيا را براى خود فراهم كرده اند و هم كرامت آخرت را. دليل آن هم روشن است؛ زيرا ياد مرگ، عامل بازدارنده مهمّى در برابر گناهان و تلاش هاى بيهوده آميخته با حرص و طمع محسوب مى شود.

استدلال امام علي(ع) بر لزوم «زهد» در دنیا

امام علی(ع) چه دلائلی را برای لزوم «زهد» در دنیا بیان می فرماید؟

ایشان مي فرمايد: «اى مردم! به دنيا همچون زاهدان و بى اعتنايان نگاه كنيد؛ زيرا به خدا سوگند! دنيا بزودى ساكنان خود را از ميان بر مى دارد و هوسبازانِ غرق نعمت را كه بر آن تكيه زده اند، ناگهان به مصيبت مى كشاند، آنچه از دنيا از دست رفته، هيچگاه بر نمى گردد و آينده معلوم نيست چه خواهد شد تا در انتظارش باشيم، شادى آن آميخته با اندوه است، و توانايى و استقامت مردان نيرومند در آن به ضعف مى گرايد، به هر نعمتى از آن مى رسيد به فراق نعمت ديگرى مبتلا مى شويد، حال كه چنين است زرق و برق ها و زيبايى هاى فراوانش شما را نفريبد! چرا كه مدّت كمى با شماست!».

بي اعتباری «دنیا» از زبان امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) در خطبه 191 نهج البلاغه چگونه بي اعتباری «دنیا» را به تصویر می کشد؟

امام علي(ع) در ارتباط با بي اعتباری «دنیا» می فرماید: «حالِ دنيا دگرگونى [دائمى] است و گام هاى محكمش لرزان، عزّتش ذلّت، برنامه هاى جدي اش شوخى، و بلنديش عين سقوط است، دنيا سراى غارت و دزدى و ربودن [اموال و مقامات يكديگر] و تباه شدن و هلاكت است و اهل آن پيوسته آماده حركت [به سوى مرگ] و پيوستن [به پيشينيان] و جدايى [از دوستان و عزيزان] هستند، راه هايش حيرت زا، گريزگاه هايش ناتوان كننده و مقاصدش يأس آور و نوميدزا است».

شیوه صحیح مواجهه مسئولین با مردم

امام علي(علیه السلام) درباره چگونگی برخورد با مردم، چه دستورهايي به فرماندار خود داده است؟

ایشان به فرماندار خود در مصر مي فرمايد: «بال هاى محبّت و حمايتت را با تواضع براى آنها بگستران، و در برابر همه متواضع باش، چهره خويش را براى آنها گشاده دار [و نسبت به همه خوب برخورد كن]، مساوات را در ميان آنها حتى در نگاه ها و مشاهده با گوشه چشم رعايت كن تا بزرگان و زورمندانِ كشور در نقض عدالت به نفع آنها طمع نورزند و ضعفا از عدالت تو مأيوس نشوند؛ زيرا خداوند از شما بندگان در مورد اعمال كوچك و بزرگ و آشكار و پنهان، بازخواست خواهد كرد، اگر كيفرتان كند شما استحقاق بيشتر از آن را داريد و اگر عفوتان نمايد او كريم تر است».

دستور امام علي(ع) به رعایت «عدالت»

امام علي(علیه السلام) با چه بیانی به فرماندار خود درباره رعایت «عدالت» در میان مردم دستور می دهند؟

امام علي(ع) با توصیه فرماندار مصر درباره رعايت عدالت در بين مردم می فرماید: «مساوات را در ميان آنها حتى در نگاه ها و مشاهده با گوشه چشم رعايت كن تا بزرگان و زورمندانِ كشور در نقض عدالت به نفع آنها طمع نورزند و ضعفا از عدالت تو مأيوس نشوند؛ زيرا خداوند از شما بندگان در مورد اعمال كوچك و بزرگ و آشكار و پنهان، بازخواست خواهد كرد، اگر كيفرتان كند شما استحقاق بيشتر از آن را داريد و اگر عفوتان نمايد او كريم تر است».

ویژگی های «متّقین» از زبان امام علي(ع)

امام علي(علیه السلام) چه ویژگی هايي را براي «متّقین» برشمرده است؟

امام علي(ع) در ترسیم ویژگی های «متّقین» می فرماید: «بدانيد اى بندگان خدا كه پرهيزكاران هم از دنياى زودگذر بهره گرفتند و هم از سراى آخرت، با اهل دنيا در دنيايشان شركت جستند؛ در حالى كه با اهل دنيا در آخرت [تاريك] آنها شراكت نكردند، آنها در دنيا بهترين مسكن را برگزيدند و بهترين خوراك ها را تناول كردند و همان لذتى را كه متنعّمان از دنيا بردند، نصيبشان شد و آنچه را جبّاران مستكبر از آن بهره گرفتند، بهره بردند، سپس آنها [پرهيزكاران] از اين جهان با زاد و توشه كافى و تجارتى پرسود، به سوى آخرت رفتند. از لذّت زهد در دنيا بهره مند شدند و يقين كردند كه در آخرت همسايگان خدايند در سرايى كه هرچه تقاضا كنند اجابت مى شود و هيچ لذّتى از آنها دريغ نمي شود».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

اِنَّ النَّبىَّ لَمّا جائَتْهُ وَفاةُ جَعْفَرِ بنِ اَبى طالبٍ وَ زَيْدِ بنِ حارِثَةَ کانَ اَذا دَخَلَ بَيْتَهُ کَثُرَ بُکائُهُ عَلَيْهِما جِدّاً وَ يَقولُ: کانا يُحَدِّثانى وَ يُؤ انِسانى فَذَهَبا جَميعاً.

من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 177