پس از رحلت رسول خدا(ص) نوشتن حدیث ممنوع شد. لکن در برابر این روش، اهل بیت(ع) از اول اصحاب خود را به نوشتن احادیث و حفظ آن از كهنه شدن، تشویق می کردند. امام صادق(ع) نیز طبق روش پدران خود بر این امر تأکید می ورزید. روایات متعددی درباره تشویق اصحاب بر کتابت حدیث از امام صادق(ع) نقل شده، و حضرت در يكي از اين احاديث می فرمایند: «هر آنچه را که می دانی بنویس و آن را در بین برادرانت منتشر کن و موقعی که می میری کتاب هایت را برای فرزندانت به ارث بگذار».

عصر امام باقر و صادق(ع) عصر گسترش علوم اهل بیت(ع) در زمینه های مختلف بود. امام صادق(ع) شیعیان را از تمسک به احادیث دیگران باز می داشت که این امر، از مهم ترین علل شکل گیری فقه شیعه به صورتی مستقل و اصیل بود.
ايشان روایات خویش را برای شاگردان خود نقل کرده و شاگردان؛ اعم از شیعه و سنی، روایات آن حضرت را می نوشتند. با این تفاوت که اهل سنت حدیث را از جعفر بن محمد(ع) و از پدرش و او از پدرانش و آنها از رسول خدا(ص) نقل می کردند.
اما شاگردان شیعه آن حضرت با عنوان «عن ابی عبدالله» و بدون ذکر این سند نقل می‌ کردند. زیرا اعتقاد شیعه به عصمت ائمه(ع) و امامت آنها و حجّیت قول امام(ع)، آنان را از ذکر سند بی‌ نیاز می‌ ساخت.
با این حال، امام(ع) تأکید داشت که احادیث او همان احادیث رسول خدا(ص) است: «حَدِیثِی حَدِیثُ أَبِی وَ حَدِیثُ أَبِی حَدِیثُ جَدِّی وَ حَدِیثُ جَدِّی حَدِیثُ عَلِیِّ بْنِ اَبِی طَالِبٍ وَ حَدِیثُ عَلِیٍّ حَدِیثُ رَسُولِ اللّهِ(ص) وَ حَدِیثُ رَسُولِ اللّهِ(ص) قَوْلُ اللّهِ».

از موارد اختلاف شیعه و اهل سنت، صیغه تشهد و سلام در نماز است. صورت کامل آن نزد فقهاى شیعه چنین است؛ «اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له واشهد أن محمدا عبده و رسوله اللهم صل على محمد و آل محمد السلام علیک ایها النبى و رحمة الله وبرکاته السلام علینا و على عباد الله الصالحین السلام علیکم و رحمة اللّه وبرکاته». نزد اهل سنت، صورت تشهد طبق نقل ابوحنیفه مخالف با چیزى است که مالک مى گوید و این دو مخالف با نظر شافعى است.

نمونه بارز این حيله ها ترفند معروف يهوديان برای ماهی گیری در روز شنبه است که در سوره اعراف، ضمن آيات 162 تا 166 به طور مشروح بيان شده است. و یا فتوای عجیب ابوحنيفه در مورد زنى که از شوهرش ناراحت بود ولى شوهر او را طلاق نمى‌داد، که به او گفت: راهش اين است كه تو مرتد شوى تا عقد ازدواجت باطل شود، و دوباره به اسلام برگردی و با ديگرى ازدواج كنی.

موقعیت علمی امام باقر(ع) به عنوان نماینده علوم اهل بیت، بسیاری را وا‌داشت تا از محضر او بهره گرفته و حل اشکالات علمی خود را از او بطلبند. لذا این شهرت علاوه بر حجاز در عراق و خراسان نیز فراگیر شده بود. گستردگی روایات امام باقر(ع) در زمینه های فقه، اعتقادات و ... سبب شد تا محدثان اهل سنت مانند «ابوحنيفه» از ايشان نقل حدیث نمایند. از سویی در میان ائمه(ع) پس از امام علي(ع)، سند بخش عمده ای از روایات به امام باقر(ع) و صادق(ع) بر می گردد؛ زیرا این دو امام بیش از امامان دیگر فرصت نشر علوم آل محمد(ص) را پیدا کردند.

امام صادق(ع)، از نظر روایت حدیث و فقاهت و افتاء، از موقعیت شامخی نزد اهل سنت برخوردار بوده بطوری که او را از شیوخ مسلّم «ابو حنیفه» و «مالک بن انس» و ... شمرده اند. کثرت دانش اندوزانی که در محفل درسش حاضر ‌شده و یا از آن حضرت حدیث نقل می کردند، نشان دهنده عظمت شخصیت علمی ایشان است، به طوري كه در مسجد کوفه نهصد نفر از ايشان حديث نقل می كردند. با وجود آنكه بسیاری از محدثان در عهد بنی امیه جرأت نقل حدیث از امام(ع) را نداشتند علمای اسلام از احدی به اندازه آن حضرت حدیث نقل نکرده اند.

حضرت به او فرمود: اى نعمان! پیامبر(ص) فرمود: اوّل کسى که امر دین را به رأى خود قیاس کرد ابلیس بود. بعد حضرت از ابوحنیفه سؤال کرد: کدام یک از این دو اعظم است، کشتن انسان یا زنا؟ گفت: کشتن انسان. فرمود: پس چرا در قتل نفس دو شاهد و در زنا چهار شاهد لازم است؟ باز فرمود: نماز اعظم است یا روزه؟ گفت: نماز. فرمود: پس چرا حائض باید روزه خود قضا کند ولى نماز را نه؟ بعد فرمود: واى بر تواز خدا بترس و در دین به رأى خود قیاس مکن.

حنفیّه درباره زکات اسب فتوایى مخالف با سنت دارند و می گویند: زکات آن واجب است. لکن این فتوایى است که هیچ یک از صحابه و تابعین به آن قائل نیستند؛ زیرا اثرى از آن در قرآن یا سنّت نیافته اند. به همین خاطر ابویوسف و محمّد در این مسأله با ابوحنیفه مخالفت کرده و گفته اند: زکات در اسب راه ندارد. نهایتِ کوششِ اصحاب ابوحنیفه، در موجّه نشان دادن فتواى ابوحنیفه، احادیثى است که در هیچ یک از آنها این دیدگاه وجود ندارد.

از نظر عثمان فقط کسی که توشه سفر داشته باشد باید نماز را شکسته بخواند. درحالیکه آنچه ادلّه بر آن دلالت دارد و همه بر آن فتوا داده اند، این است که تاجر و جمع کننده خراج و کشاورز و چوپان و دیگران اگر به مقدار سفر برسند، باید نمازشان را شکسته بخوانند، و آنها با بقیّه مسافران یکسان و در این جهت فرقى بین اصناف مختلف نیست  و تفصیل خلیفه، فتوایى بدون دلیل و دیدگاهى مخصوص به خود اوست.

پیشوایان سه مذهب غیر از ابوحنیفه، سخن صحابى را از منابع تشریع مى شمارند درحالیکه سخن کسی که در او احتمال خطا می رود حجت نیست و همه صحابه اتفاق نظر دارند که مى توان با صحابه مخالفت کرد. اما آنچه حجت است، قرآن و سنت پیامبر(ص) و اجماع مسلمین و عقل استوار است و سخن صحابى اگر مستند به پیامبر(ص) نباشد قطعاً حجت نیست.