آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

حنفیّه درباره زکات اسب فتوایى مخالف با سنت دارند و می گویند: زکات آن واجب است. لکن این فتوایى است که هیچ یک از صحابه و تابعین به آن قائل نیستند؛ زیرا اثرى از آن در قرآن یا سنّت نیافته اند. به همین خاطر ابویوسف و محمّد در این مسأله با ابوحنیفه مخالفت کرده و گفته اند: زکات در اسب راه ندارد. نهایتِ کوششِ اصحاب ابوحنیفه، در موجّه نشان دادن فتواى ابوحنیفه، احادیثى است که در هیچ یک از آنها این دیدگاه وجود ندارد.

حنفیّه درباره زکات اسب فتوایى مخالف با سنت دارند و گفته اند: «در اسبهاى نر زکاتى نیست اگر چه زیاد باشند و به هزار اسب برسند. و اگر ماده ، یا نر و ماده باشند، و از علف بیابان بچرند نه از علف چیده شده، زکات آنها واجب است، و صاحب اسبها مى تواند در مقابل هر اسب، یک دینار یا ده درهم زکات دهد، یا اسبها را قیمت گذارى کند و از هر دویست درهم پنج درهم (1/40) زکات دهد»(1) .
باید گفت: این فتوایى است که هیچیک از صحابه و تابعین به آن قائل نیستند؛ زیرا اثرى از آن در قرآن یا سنّت نیافته اند. و اگر این حکم ، مدرک قابل اعتمادى داشت، شایسته بود آن را مطرح مى نمودند، و رسول خدا(صلى الله علیه وآله) آن را در نامه خود ذکر مى کرد، و نیز ابوبکر پس از آن حضرت به آن مدرک اشاره مى کرد، و همین در سقوط و ضعف این دیدگاه کافى است؛ به همین خاطر ابو یوسف و محمّد در این مسأله با ابوحنیفه مخالفت کرده اند و گفته اند: زکات در اسب راه ندارد؛ آن گونه که جصّاص در «أحکام القرآن»(2) و ملک العلماء در «البدائع»(3)، و عینى در «عمده»(4) ذکر کرده اند .
و نهایتِ کوششِ اصحاب ابوحنیفه، در موجّه نشان دادن فتواى ابوحنیفه، احادیثى است که در هیچ یک از آنها این دیدگاه وجود ندارد(5) .(6)