منشاء اعتقاد به «تحریف» در قرآن؟!

چه عواملی موجب شد گروهی به این باور برسند که در قرن کریم «تحریف» صورت گرفته است؟

به نظر مى‌رسد سه عامل بنيادى در گزينش نظريه تحريف از سوى برخى نويسندگان نقش‌آفرين بوده است؛ این سه عامل عبارتند از: 1- وجود روايات تحريف. 2- ابهام در تاريخ گردآورى قرآن. 3- كمرنگى طرح مسأله «امامت» در قرآن.

يکدست نبودن ساختار قرآن، نشانه غیر وحیانی بودن آن!

آیا يکدست نبودن ساختار قرآن نشانه غیر وحیانی بودن آن است؟!

یکی از اشكالاتى كه بر قرآن كريم گرفته‌اند، يک‌دست نبودن ساختار آن است؛ زيرا در قرآن پديده‌هاى گوناگونى مانند التفات يا ديگرگونى سخن، انتقال، رجوع، قطع، وصل و .... به چشم مى خورد. اين تنوع ساختارى احياناً ذهن خواننده را در فهم معانى، پريشان مى كند!
در پاسخ باید گفت: اين اشكال نيز نشانگر جهل مستشكل به سبک‌هاى بديع زبان عربى است؛ زيرا اين تنوع كلامى، چيزى جز طراوت بخشى و مصفّا كردن كلام نيست كه به نشاط شنوندگان مى‌انجامد و مآلاً توجّه آنان را بيش از حالت تك ساختارى كلام، به خود جلب مى كند و در نتيجه، پديده‌هاى ديگرگونى كلام و شادابى، دست به دست هم مى دهند و فهم معانى و مفاهيم قرآنى را بر خواننده و شنونده آسان‌تر و روان‌تر مى‌نمايند.

مفهوم واژه «وحی»

منظور از «وحی» چیست؟

«وحى» در معانى زيادى به كار رفته است. ولى اصل وحى به معناى اشاره سريع است و به همين جهت به كارهاى سريع «وحى» گفته مى شود، همچنین به سخنان رمزى و آميخته با كنايه كه با سرعت رد و بدل مى گردد نيز اطلاق مى گردد؛ كه گاه با اشاره و گاه با كتابت حاصل مى شود. سپس به معارف الهيّه كه به انبياء و اولياء القا مى گردد «وحى» اطلاق شده است.

«اصلاح» اصلی ترین سیاست امام علی(ع)

چرا امام علی(عليه السلام) در ابتدای خلافت اصلی ترين سياست خود را بر اصلاح امور جامعه قرار داد و چه اقداماتی در اين راستا انجام گرفت؟

امام به سبب پایبندی به دین و سنت، به فكر اصلاح جامعه بود. امام اساساً توسط قاتلين خلیفه پیشین بر سر كار آمد تا به زعم آنها خرابی ها را اصلاح كند. امام در مقابله با دنیاگرایی، عُمّال خویش را از نشستن سر سفره های رنگین نهی ‌کرد و در برابر سیاست عدم کتابت حدیث اقدام عملی نمود. در واقع امام تبیین دین را در رأس اقدامات اصلاحی خود قرار داده و کوشید تا با طرح سنت پیامبر(ص) و احیای اصول و فروع فراموش شده دین، جامعه را به سمت اصلاح هدایت کند.

تاکید امام صادق(ع) بر کتابت و حفظ حدیث

امام صادق(علیه السّلام) در قبال كتابت حديث چه موضعی اتخاذ كردند؟

پس از رحلت رسول خدا(ص) نوشتن حدیث ممنوع شد. لکن در برابر این روش، اهل بیت(ع) از اول اصحاب خود را به نوشتن احادیث و حفظ آن از كهنه شدن، تشویق می کردند. امام صادق(ع) نیز طبق روش پدران خود بر این امر تأکید می ورزید. روایات متعددی درباره تشویق اصحاب بر کتابت حدیث از امام صادق(ع) نقل شده، و حضرت در يكي از اين احاديث می فرمایند: «هر آنچه را که می دانی بنویس و آن را در بین برادرانت منتشر کن و موقعی که می میری کتاب هایت را برای فرزندانت به ارث بگذار».

تاریخچه پیدایش خط عربی

کتابت به زبان عربی از چه تاریخی رواج یافته است؟

پيش از ظهور اسلام، اعراب با خط و كتابت آشنا نبودند؛ زیرا اشتغالاتی از قبیل كوچ كردن و جنگ و غارت، آنان را از تفكّر درباره صنايع و از جمله كتابت باز مى داشت؛ اما برخى از اعراب بواسطه تجارت با شام و عراق، رفته رفته خط و كتابت را از آنان به عاريت گرفته و با خط نبطى و يا سريانى آشنا شدند، از خط نبطى، خط نسخ، و از خط سريانى، خط كوفى پدید آمد، و عرب ها هر دو خط را در نوشته هاى مهم، مانند قرآن و حديث به كار گرفتند؛ اما در ادامه، خط کوفی سیر قهقرایی داشت، و از آن پس مُصحف ها با خط نسخ نوشته می شد.

دلایل مصونیّت قرآن از تحریف

آیا قرآن به همین صورت کنونى و موجود امروز، بر پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) نازل شده است و دلایل عدم تحریف قرآن چیست؟

قرآن برخلاف سایر کتب آسمانی از تحریف مصون مانده زیرا قرآن کتابى بود که با شؤون اصلى زندگى مسلمانان مانند سیاست و اقتصاد و حتی آداب معاشرت آنها تماس داشت، و در همه حوادث روزمرّه اوّل به قرآن مراجعه مى شد؛ لذا کمترین تحریف در آن عکس العمل مسلمانان را درپی داشت. همچنین تاکید فوق العاده پیامبر(ص) و اهتمام ویژه مسلمانان بر حفظ و کتابت و قرائت قرآن، احتمال تحریف را از بین می برد. ضمن اینکه در آیاتی از قرآن به حفظ آن از تحریف اشاره شده و علما نیز بر این مسئله اجماع دارند.

منع از کتابت حدیث توسط پیامبر(ص)!!!

آیا پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) از کتابت حدیث نهی فرموده بود؟

برخی از محدثان اهل سنت نهی از کتابت و نقل حدیث را به خود حضرت رسول(ص) نسبت می دهند اما این سخن بی اساسی است. زیرا  اولا: علی(ع) به عنوان بهترین شاگرد و مطیع ترین صحابی پیامبر(ص) احاديث فراوانى از آن حضرت ضبط كرده بود و نوشته هاى او دست به دست در ميان ائمه مى گشت و امکان ندارد چنین شاگرد مطیعی از دستور استاد خود مبنی بر ممنوعیت نقل احادیث سرباززند.  ثانیا: چگونه است که در زمان حیات حضرت رسول(ص) 300 نامه در موضوعات مختلف از جانب ایشان نوشته شد، اما با مخالفت حضرتش رو به رو نگردید؟

اهمیت قلم و کتابت در اسلام

اهمیت قلم و کتابت در اسلام تا چه حد است؟

در نخستین آیات قرآن تکیه بر مسأله «علم» و «قلم» است، که بلافاصله بعد از نعمت بزرگ خلقت و آفرینش در این آیات ذکر شده است! پایه های اسلام از همان آغاز بر علم و قلم گذارده شده، و بى جهت نیست که قومى چنان عقب مانده، به قدرى در علوم و دانش ها پیش رفتند، که علم و دانش را ـ به اعتراف دوست و دشمن ـ به همه جهان صادر کردند، و به اعتراف مورخان معروف «اروپا»، این نور علم و دانش مسلمین بود که بر صفحه اروپاى تاریک «قرون وسطى» تابید، و آنها را وارد «عصر تمدن» ساخت.

پیشگامى شیعه در تدوین علوم اسلامى

آیا شیعه در تدوین علوم اسلامى از دیگران پیش قدم بوده است؟

شیعه در تدوین علوم اسلامى از دیگران پیش قدم بوده است؛ زیرا در عصر نخستین، غیر از على(ع) و شیعیان دانشمندش که برخلاف دیگر صحابه نگارش سنت را جایز می دانستند، کسى این کار را بر عهده نگرفت؛ لذا گروهى از شیعیان آن حضرت به امیرمؤمنان اقتدا کرده و در همان عصر، مشغول تألیف شدند. از جمله آنها ـ چنان که ابن شهر آشوب گفته است ـ سلمان و ابوذر مى باشند، وى مى گوید: نخستین کسى که در اسلام کتاب نوشت، على بن ابى طالب است، آن گاه سلمان فارسى و سپس ابوذر.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

عَن الرّضا عليه السّلام :

يا دِعبِلُ! اِرْثِ الحُسَيْنَ عليه السّلام فَاَنْتَ ناصِرُنا وَ مادِحُنا ما دُمْتَ حَيّاً فَلا تُقصِرْ عَنْ نَصْرِنا مَا اسْتَطَعْتَ.

اى دعبل ! براى حسين بن على عليه السّلام مرثيه بگو، تو تا زنده اى ، ياور و ستايشگر مايى ، پى تا مى توانى ، از يارى ما کوتاهى مکن .

جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 567