فرزندان حاصل از ازدواج موقت هيچ گونه تفاوتى با فرزندان ازدواج دائم ندارند و مشمول تمام حمايت هاى شرعى و قانونى يك فرزند عادى هستند؛ مخصوصاً با ثبت مشخصات مرد و زن در دفاتر مخصوص و تنظيم عقدنامه، چنين فرزندانى نه دچار بلاتكليفى مي شوند و نه گرفتار سرگردانى. از نظر قوانين اسلامى هيچ مانعى ندارد طرفين در صورت تمايل به نخواستن فرزند با وسايلى از انعقاد نطفه جلوگيرى كنند تا آزادى مورد نظرشان در اين گونه موارد بهتر تأمين شود.

فقها درباره حیله های شرعی ربا چهار نظر دارند: 1. همه آنها جایز است و در واقع حیله نیست؛ بلکه راهکار است. 2. فقط در موارد اضطرار جایز است. 3. هیچ کدام از حیله های ذکر شده در باب ربا جایز نیست. 4. نظریه ای که به واقعیت نزدیک تر است، تفصيل بین حیله هایی که جنبه عقلایی دارد با حیله هایی که بدون جنبه عقلایی است.

مشهور بين فقها جواز «سفر» در ماه رمضان است، منتهى آن را مكروه دانسته اند و عموم و اطلاق اين حكم (کراهت)، شامل كسانى كه به قصد فرار از روزه به سفر مى روند، نيز مىشود. ضمن این که مقتضاى قاعده اوّليّه، جواز مسافرت است. طبق آیه 184 سوره بقره مسلمانان بر دو دسته اند: عدّهاى در ماه رمضان حاضر هستند، و برخى نيز مسافر؛ آنها كه مسافرند روزه بر آنها واجب نيست؛ بلكه بايد قضاى آن را در ماههاى ديگر به جاى آورند. مقتضاى اين تقسيم بندى دوگانه جواز مسافرت است.

بدلیل پیچیده بودن مساله، فقها نظرات مختلفى برای حیله های فرار از کفاره روزه ارائه کرده اند. به اعتقاد ما بايد در اين مسأله قائل به تفصيل شد؛ هرگاه کسی روزه اش را عمداً افطار كند، و سپس عذر غير اختيارى، مثل حيض و نفاس و مرض و مانند آن، به وجود آمد كفّاره اى بر او نيست. امّا اگر افطار كرد، سپس به اختيار خودش كارى كند كه كفّاره از بين برود، بعيد است كفّاره ساقط شود، چرا كه ادلّه افطار در ماه رمضان شامل حال او مى شود.

بر اساس مدارک معتبر اولین قومی که در دین «حیله» به کار برده اند یهوديانند. به تصريح قرآن به آنها دستور داده شد روز شنبه ماهیگیری نكنند. خداوند آنها را به وسیله ماهی های زیادی که روی آب ظاهر می شدند، آزمایش کرد؛ ولی آن قومِ طمعکار حيله كرده در روز شنبه حوضچه يا دامهايي درست كردند و ماهي ها را در آن زنداني كرده و روز بعد صيد نمودند و به خاطر اين حيله، گرفتار عذاب الهی شدند.

با توجه به آیات قرآن، یهودیان در ماجرای ماهیگیری روز شنبه، سه گونه واکنش نشان دادند: گروهی متوسل به حیله ای شرعی شدند. برخی دیگر به موعظه گروه نخست و نهی آنها از این کار پرداختند. گروه سوم نیز کسانی بودند که اهل مسامحه و سکوت بودند و می گفتند: «آنها را رها كنيد، تا خداوند خود آنها را عذاب كند». درباره سرانجام این سه گروه بايد گفت كه تنها گروه دوم نجات یافت و مجرمان و سکوت كنندگان به عذاب الهی گرفتار شدند.

شيخ طوسى، برای اثبات نظر خود مبنی بر جواز «حیله های شرعی»، روایتی نقل می کند که «سويد بن حنظله» مى‌گويد: به همراه «وائل بن حجر» و جمعيّتى ديگر، آهنگ ديدار پيامبر(ص) كرديم، در بين راه «وائل بن حجر» به چنگ دشمن افتاد. من به نام خدا قسم ياد كردم كه او برادر من است، بدين جهت دشمن او را آزاد كرد. هنگامى كه به خدمت پیامبر(ص) رسیديم، داستان را براى حضرتش بازگو كردم، حضرت فرمودند: راست گفتى! مسلمان برادر مسلمان است. طبق اين روايت، حضرت رسول كار سويد و حيله شرعى او برای نجات یک مسلمان را تأييد كرد.

شیخ در این باب حیله هایی را ذکر کرده که قابل قبول نیست مثلا: جایی که سهم يكى از شركا 100 دينار ارزش دارد آن را به 1000 دينار به شخص سوّمى مى‌فروشد، و در مقابل جنسى كه 100 دينار بيشتر ارزش ندارد به 1000 دينار مى‌خرد. در اینجا شريك ديگر نمى‌تواند از حقّ شفعه استفاده كند؛ چون بايد سهم شريك خود را به ده برابر قيمت واقعى بخرد! این حیله از قبيل حيله‌ هایى است، كه قصد جدّى در آن وجود ندارد و بدين جهت اعتبار شرعى ندارد. چون هیچ عاقلی جنسى را به ده برابر قيمت واقعى نمی خرد.

«حيلة العقارب» از حیله های شرعی ناصحیح است که شخصى قصد فروش خانهاى را دارد؛ بدون آنكه بخواهد آنرا به خريدار تحويل دهد، ابتدا خانه را وقف بر اولادش مىكند، سپس آن را به مشترى مىفروشد و بعد از رسيدن مالالاجاره به مقدار ثمن معامله، فروشنده به خريدار مراجعه نموده و مىگويد: خانه موقوفه است و معامله آن باطل. وقتی مشترى خانه را برمىگرداند و پول خانه را طلب مىكند، بايع مىگويد: آن پول، مال الاجارهى مدّتى است كه شما در آن خانه نشستهايد!

یکی از موضوعات مستحدثه و جديد، استفاده خانمها از قرصهای مخصوص جهت جلوگیری از عادت ماهیانه است. این کار به جهت این است که بعضی علاقمند هستند که عبادت خود را در ماه مبارک رمضان و یا ایام حج یا زیارت عتبات به طور کامل انجام دهند. از نظر شرعی دليلى بر ممنوعیت خوردن قرصهاى جلوگيرى از عادت ماهيانه نداريم مگر اینکه ضرر عمده اى داشته باشد که در این صورت خوردنش حرام است؛ البته بنا به گفته کارشناسان، اگر به مقدار كم مصرف شود، ضرر مهمّى نخواهد داشت.