برداشت واقعى از جايگاه دعا در زندگی و بندگی

آیا قرار است «دعا» جای تدبیر، عمل، نيكوكارى و تقوا را در زندگی و بندگی بگیرد؟

تعليمات اسلام روى موضوع عمل تأكيد فراوانى دارد. از طرفی دعا رمز خودسازى و تربيت است. كسى كه دعا مى ‏كند يعنى تقاضايى دارد. بنده اگر خطا كرده باشد چگونه مى ‏تواند از مولا بهشت بخواهد؟! دعا يعنى اينكه خودت را بساز و پاك كن. برداشت دقیق از دعا این است که دعا نمك است. كسى نمى ‏تواند به جاى غذا نمك بخورد، بلكه انسان بايد غذايى را تهيّه كند و بعد نمك مختصرى به آن بيفزايد. اگر زياد نمك در غذا بريزد نمى ‏تواند آن را مصرف كند، چون نمك زيادى كشنده است. برّ و نيكوكارى هم غذاى بدن انسان است و دعا نمك آن غذا، در حالى كه غالب مردم مى ‏خواهند برّ اخلاقى و عملى را كنار بگذارد و فقط دعا كنند!

موانع استجابت دعا؟

چه موانعی باعث می شود که دعا استجابت نشود؟

در روايات عواملى براى عدم استجابت دعا ذكر شده است، كه از مهمترين آنهاست: الف) دست كشيدن از تلاش و اكتفا به دعا؛ ب) گناهان از موانع مهم است‏؛ ج) دعا بر ضدّ مؤمنان و دوستان‏؛ د) دعا فقط در دشواريها؛ هـ) غذاهاى حرام و ناپاك‏. 
برای نمونه امام صادق (ع) فرمود: «آن كس كه در خانه ‏اش بنشيند و بگويد: پروردگارا! روزى مرا برسان! به او گفته مى‏ شود: آيا براى طلب روزى و كسب درآمد، راه و مسيرى [كه همان تلاش و كوشش است] قرار نداده ‏ام؟!». و در روايت آمده است: «آن كسى كه مى ‏خواهد، دعايش به اجابت برسد، بايد از راه حلال كسب درآمد كند».

مسئله «انتظار» ابزاری برای تخدیر توده ها!

استعمار چگونه از مفهوم انقلابی «انتظار» عاملی برای استضعاف و ظلم پذیری توده های متدین استفاده نموده است؟

برخی مى گويند: بر اساس روایات، اگر شرط ظهور مصلح، پر شدن زمين از ظلم و فساد است؛ پس چرا ما در اين زمان با فساد مبارزه می كنيم؟ در واقع انتظار ظهور، عاملى براى تخدير توده ها در راه مبارزه با ظلم و فساد است، و مردم را به سكوت و يا همكارى با ظالمان تشویق مى كند. بايد توجه داشت كه در انقلاب آن مصلح، تماشاچى، و بى طرف مفهوم ندارد به فرض كه ما با كمك كردن به ظلم و ستم، انقلاب را پيش بيندازيم، نابودى خودمان را نيز پيش انداخته ايم! از سویی ظلم و فساد مقدمه اى است براى پيدايش آگاهى و آمادگى، نه اينكه ظلم و فساد هدف نهايى باشد و ... .

فعّاليّت های غیر مجاز اقتصادی در اسلام؟

مکتب اقتصادی اسلام چه فعّاليّت هایی را برای کسب درآمد غیر مجاز معرفی نموده است؟

فعّاليّت های اقتصادی غیر مجاز در اسلام عبارتند از: 1. خريد و فروش اشياء مُضرّة. 2. خريد و فروش آلات حرام. 3. خريد و فروش اجناس حلال كه مي دانيم در طريق ضرر و زيان جامعه استفاده مى شود. 4. خريد و فروش اشيائي كه باعث تقويت دشمنان خدا و دشمنان خلق خدا مى شود. 5. هر گونه همكارى و كمك به ظالمان و ستمگران، به صورت معاون، كارمند و ... . 6. هر گونه تبليغات مُضرّ و زيان بخش چه زيان جسمى داشته باشد و يا اخلاقى. 7. هر گونه تقلّب و ساختن جنس تقلّبى و خريد و فروش آنها. 8. گرفتن اجرت و حقوق در برابر انجام وظيفه واجب و ...

منظور از «ولایت مطلقه» فقیه؟

منظور از «ولایت مطلقه» فقیه چیست؟

«ولایت فقیه» به معنای جواز تصرف و سرپرستی و عهده دار شدن شخص فقیه در یک امر خاص است. گاه این امر شخصی است مانند اجرای عقد نکاح و گاهی امری کلی مثل عهده داری حکومت جامعه اسلامی. اقوال مختلفی بین فقها وجود دارد که محدوده مجاز برای اعمال ولایت فقیه تا چه اندازه است؟ آیا فقیه بر همه شؤون حکومتی و اجتماعی، امور حسبه، اموال و انفس مردم و...  ولایت دارد یا نه ولایت او منحصر است در سرپرستی امور خاص؟

به باور امام خمینی هر اختیاری که پیامبر اسلام(ص) در اداره جامعه اسلامی داشته برای فقیه عادل هم ثابت است اعم از تدارک و بسیج سپاه، تعیین والیان ولایات و استانداران، گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان و... البته این درباره اختیاراتی است که معصوم(ع) از جنبه ولایت و سلطنت اجتماعی و سیاسی دارد.

حرکت تاریخی امام حسین(ع) قیام اصلاح طلبانه یا سودای تشکیل حکومت؟

آیا امام حسین(ع) قیام کرد؟ اگر قیام کرده بود چرا فرزندانش را با خود برد؟! و اگر قصد قیام داشت، چرا به اندازه کافی آذوقه به همراه نبرد؟! ایشان تنها از سوی عده ای دعوت به تشکیل حکومت شده بود و به این نیت سفر کرد!

انحرافات تدریجی پیش آمده در جامعه اسلامی سبب قیام امام حسین(ع) علیه آنها شد. این حقیقت، در سخنان آن حضرت که هدف حرکت اصلاح طلبانه خود را امر به معروف و نهی از منکر و احیای سنت رسول خدا(ص) و امام علی(ع) معرفی می کند به راحتی قابل مشاهده است. ایشان اگرچه خود را برای حکومت محق تر از هر کس می دانستند و این موضوع را بارها هنگام توضیح دلایل شان برای سرباز زدن از بیعت با یزید، صریحا اعلام کردند، اما سخنان مرگ آگانه شان در کنار عدم انصراف از ادامه مسیر کوفه هنگام رسیدن خبر خیانت کوفیان، بهترین گواه بر این حقیقت است که هدف والای حضرت اباعبدالله نه سودای قدرت و حکومت، بلکه قیام برای اصلاح جامعه اسلامی بود.
بله در این مسیر اگر امور به گونه ای جریان می یافت که حضرت می توانست با رهبری یک حکومت متمرکز در کوفه، به اهداف اصلاح گرانه شان جامه عمل بپوشانند، حتما از چنین امری استقبال می کرد، اما از آنجایی که افق نگاه حضرت بسیار بلند و هدف گذاری های شان سطح بندی های مختلفی داشت، با محقق نشدن آن هدف نیز ایشان به گونه ای دیگر به هدف اصلاح گرانه شان رسیدند یعنی با تقدیم خون خود و اصحاب با وفای شان و رسوا ساختن بنی امیه.
درباره چرایی همراه ساختن خانواده نیز باید گفت که این رفتار علاوه بر حکمتی که در رسواسازی حکومت اموی به وسیله سخنرانی های حضرت زینب و سایر افراد کاروان اسیران داشت، امری مرسوم در بین اعراب آن زمان بوده است، آن چنان که می بینیم که حتی پیامبر(ص) نیز در جنگ های شان، همسران شان را همراه با خود می بردند.

ارتباط مستقیم نحوه «نهی از منکر» با تأثیر آن

روش و نحوه انجام «امر به معروف و نهی از منکر» چه نقشی در اثرگذار بودن و پذیرش آن توسط خطاکار دارد؟

اگر «امر به معروف و نهی از منکر» با ادب و احترام و با ادبیات مناسب باشد تأثیرگذار می باشد. روزی امام حسن(ع) و امام حسین(ع) که سنّ کمی داشتند؛ دیدند که پیرمردی اشتباه وضو می گیرد. به پیرمرد گفتند: شما ببینید کدام یک از ما بهتر وضو می گیرد. پیرمرد كه وضو گرفتن آن دو نفر را ديد، گفت: وضوى شما بسيار خوب بود، اين من بودم كه عمرى غلط وضو مى گرفتم و اكنون از شما وضوى صحيح را تعليم ديدم.

اهمّيّت و جایگاه «امر به معروف و نهی از منکر»

«امر به معروف و نهی از منکر» در روایات اسلامی از چه اهمّيّت و جایگاهي برخوردار است؟

روايات اسلامي در زمينه اهمّيّت «امر به معروف و نهی از منکر» فراوان است. به عنوان نمونه به سه مورد آن اشاره مى شود: 1. كسى كه «امر به معروف و نهی از منکر» كند خليفه خدا بر روى زمين و جانشين رسول خداست. 2. ستون و پايه شريعت بر «امر به معروف و نهی از منکر» و اجراى حدود استوار است. 3. «امر به معروف و نهی از منکر» را ترك نكنيد، در غیر این صورت بدان بر شما مسلّط مى شوند، و دعاي خوبان شما نيز به اجابت نمى رسد.

تدابير اسلام برای اجرای صحيح قوانين

اسلام برای اجرای صحيح قوانين چه تدابيری انديشيده است؟

در اسلام و حكومت اسلامى برنامه هاى وسيعی براى اجراى قوانين و جلوگيرى از تخلّفات پيش بينى شده است. وجود دستگاه قضائی، امر به معروف و نهی از منكر و مسئله «حسبه» از آن‌ جمله اند. اجراى حدود و امور حسبيه از شاخه هاى امر به معروف و نهى از منكر است. امر به معروف و نهى از منكر داراى سه مرحله است كه دو مرحله زبانی و قلبی، وظيفه عمومى مردم و مرحله يدی وظيفه حكومت است كه مسئله حسبه نام دارد.

اهميت «امر به معروف و نهی از منكر» در آيات قرآن

اهميت «امر به معروف و نهی از منكر» در آيات قرآن چگونه تبیین شده است؟

در قرآن، «امر به معروف و نهی از منكر» به عنوان يك دستور عام بيان شده و از ويژگی های امت اسلامی شمرده شده نه به اين معنى كه در امت هاى پيشين اصلا نبوده است؛ بلكه به اين معنى كه در امّت اسلامى به صورت يك اصل اصيل آمده است و بالاتر اين كه بر ايمان به خدا نيز مقدم شده است و يكي از سه ويژگی صالحان و نخستين ويژگی مومنان، دانسته شده است و قرآن، رستگاری را منحصر در انجام دادن اين دو وظيفه می داند و تعبير به امت، بيانگر انجام دادن كار گروهی است. با فراموش كردن اين دو وظيفه مهم، ريشه های ايمان سست شده و معروف منكر و منكر معروف می شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

لکل شيء زکاة و زکاة الابدان الصيام

هر چيزي زکاتي دارد و زکات بدن ها روزه است

ميزان الحکمة 6 / 392