هرگاه علاقه به مال و ثروت دنیا در مسیر اعتدال و به عنوان یک وسیله و پلى براى رسیدن به مقصود مطرح باشد، چیز مذمومى نخواهد بود; امّا اگر به عنوان یک هدف باشد، بدون شک مورد مذمّت است، همان گونه که علاقه افراطى به مال دنیا ـ که میوه هاى شوم و زشتى چون انحصارطلبى تولید مى کند ـ بسیار زشت و ناپسند است.
به این جهت، اسلام، نه تنها حقوق واجب مالى را وضع مى کند و مسلمانان را مکلّف به پرداخت آن مى نماید، بلکه به انفاق هاى مستحب نیز سفارش مى کند تا بدین وسیله از تولّد یا رشد درخت زشت «انحصارطلبى» جلوگیرى کند.
خطر «انحصارطلبى» آن گاه روشن ترمى شود که دریابیم که دود آن فقط به چشم «انحصار طلبان» نمى رود; بلکه مانند برخى دیگر از گناهان، کلّ جامعه را در بر مى گیرد; زیرا گاه آهِ مظلومان و نیازمندان و مساکین تبدیل به طوفانى مى شود و سراسر جامعه را فرا مى گیرد.
بنابراین باید خود را از این صفت زشت پاک کنیم و قسمتى از اموالمان را ـ در حدّ وُسع و امکانات ـ در اختیار نیازمندان و محرومان جامعه قرار دهیم و در این امور به پیشوایان بزرگوارمان، امامان معصوم(علیهم السلام) اقتدا کنیم.
در حالات امام صادق(علیه السلام)آمده است که آن حضرت باغى داشتند، که هنگام رسیدن میوه ها، دستور مى داد که از چهار طرف باغ، دیوارها را سوراخ کنند تا فقرا و نیازمندان براحتى از میوه هاى آن باغ استفاده کنند. ظاهراً علّت این عمل امام آن بود که گرچه باغ در داشته، ولى کسانى که از قسمتى از باغ عبور مى کردند که در باغ آنجا نبود، لازم نباشد دور بزنند و از در باغ وارد شوند; بلکه از همان قسمت، جایى که دیوار خراب شده بود، وارد شوند و از میوه ها استفاده کنند.
1 . وسائل الشّیعه، جلد 6، ابواب زکات الغلات، باب 18، حدیث 2.
