در آیه 24 سوره یونس ـ که پیرامون آن در جلد اوّل این کتاب مفصّلا بحث شد ـ مى خوانیم:
اِنَّما مَثَلُ الحَیاةِ الدُّنْیا کَماء اَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الاَرْضِ مِمّا یَأْکُلُ النّاسُ وَ الاَنْعامُ حَتّى اِذا أخَذَتِ الاَرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّیَّنَتْ وَ ظَنَّ اَهْلُها أنَّهُمْ قادِرُونَ عَلَیْها أَتاها أَمْرُنا لَیْلا اَوْ نَهاراً فَجَعَلْناها حَصِیداً کَأنْ لَمْ تَغْنَ بِالاَْمْسِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الآیاتِ لِقَوم یَتَفَکَّرُونَ
مَثَل زندگى دنیا، همانند آبى است که از آسمان نازل کرده ایم که (از ثمرات آن، رویش) گیاهان (گوناگون) زمین است که مردم و چهارپایان از آن مى خورند; تا زمانى که زمین، زیبا و آراسته مى گردد و آن گاه که اهل آن مطمئن مى شوند که مى توانند از آن بهره مند گردند; (ناگهان) فرمان ما، چه در شب یا در روز، (براى نابودى آن) فرا مى رسد; (سرما یا صاعقه اى را بر آن مسلّط مى سازیم) و آن چنان آن را از بین مى بریم که گویا دیروز هرگز (چنین کشتزارى) نبوده است! این گونه، آیات خود را براى اندیشمندان، شرح مى دهیم!
سؤال : آیا مثال در آیه 45 سوره کهف، به جهت یکسانى در نوع تشبیه، تکرار مثال آیه 24 سوره یونس نیست؟
پاسخ : این دو مثال متفاوتند و تکرارى نمى باشند; زیرا در مثال مطرح شده در سوره یونس، سخن از حادثه اى است که ناگهان قبل از پایان عمر طبیعى، تمام گیاهان و درختان با طراوت و سرسبز را نابود نموده و آثار حیات را محو مى نماید; ولى در مثال مورد بحث در آیه 45 سوره کهف سخن از حادثه خاصّى نیست که ناگهان فرا رسد، بلکه خبر از حادثه اى است که به صورت تدریجى در فصل پائیز، آن نشاط و خرّمى و سرسبزى و طراوت را از گیاهان سلب نموده و کم کم اثر حیات و زندگى را از آن گیاهان خشکیده باز مى ستاند;
این سنّت الهى در مورد انسان ها نیز صادق است; زیرا انسانها هم به صورت تدریجى مراحل نوجوانى و جوانى را مى گذرانند و خزان زندگى فرا مى رسد.
در هر حال این زندگى دنیا، گذرا و موّقت است و باید براى جهان باقى و آخرت که دائمى و با ارزش است، توشه اى برگرفت.
1 . مثالهاى زیباى قرآن، جلد اوّل، صفحه 241 به بعد.
